Usonaj indianoj

Ĉi tiu artikolo temas pri la indiĝenoj de Usono.

Usonaj indianoj
etno
Nord-Amerikaj indianoj • usonanoj
Ŝtatoj kun signifa populacio

Atsino nomata Assiniboin Boy.
Foto de Edward S. Curtis.

Usonaj indianoj (ankaŭ konataj kiel Indianoj, Usonaj indiĝenoj, aŭ Indiĝenaj, aŭ Aborigenaj popoloj) estas la indiĝenaj popoloj loĝantaj en la regiono nun en la ŝtato Usono de pratempoj ĝis nun. En Kanado oni konas ilin kiel la Unuajn Naciojn (vidu la koncernan artikolon). Ĉi tiu termino kovras multajn diversajn tribojn, ŝtatojn, kaj etnojn, multaj el ili ankoraŭ ekzistantaj kiel politikaj unuoj.

En la Usonaj ŝtatoj kaj iuj el la priloĝataj insularoj kiuj ne estas parto de la usona ĉeftero loĝas iuj indiĝenaj grupoj kiujn oni ne konsideras usonaj indianoj. Inter ĉi tiuj aliaj indiĝenaj popoloj en Usono estas la inuitoj, la jupikoj, kaj la aleutoj de Alasko, la indiĝenaj havajanoj (ankaŭ konataj kiel Kanaka Māoli kaj Kanaka 'Oiwi) de Havajo kaj aliaj popoloj de la Usonaj Pacifikaj Insuloj, kiel la Ĉamoroj.

Eŭropa kolonizado

Por informoj pri indiĝenoj de Usono antaŭ la alveno de la eŭropanoj, vidu Indiĝenaj popoloj de Ameriko.

Unuaj kontaktoj

La Eŭropa koloniigo de Ameriko grave malpligrandigis la loĝantaron kaj kulturon de la usonaj indiĝenoj. De la 15-a ĝis 19-a jarcentoj ilin ruinigis translokigo, malsanoj, militado kun la eŭropanoj, kaj sklavigo.

Vidu ankaŭ

• Listo de nordamerikaj indianaj triboj
• Lakotoj
• Kuraculo

Eksteraj ligiloj

Ĝeneralaj informoj kaj historio

• Lost Worlds: An Interactive Museum of the American Indian
• Southern Oregon Digital Archives First Nations Tribal Collection Arkivigite je 2012-02-09 per la retarkivo Wayback Machine, ethnografiaj, lingvistikaj kaj historiaj materialoj
• Houghton Mifflin Encyclopedia of North American Indians Arkivigite je 2006-03-15 per la retarkivo Wayback Machine
• Comanche Lodge - American Indian History And Genealogy
• American Indian History and Related Issues Arkivigite je 2006-07-06 per la retarkivo Wayback Machine
• Native Peoples Magazine - Arts, Culture and Lifeways of the Native Peoples of the Americas
• World Wide Web Virtual Library - American Indians
• University of Washington Libraries Digital Collections – McKenney And Hall Indian Tribes of North America

Informoj pri triboj, regionoj kaj rezervejoj

• Blackfoot Country - The online meeting place for the Blackfoot People.
• North American Pre-Contact Culture Areas
• List of North American Tribes
• American Indian Place Names
• A Population Genetic Portrait of the Peopling of the Americas de Jody Hey

Organizoj

• National Congress of American Indians
• The National Center for American Indian Enterprise Development
• Native American Rights Fund
• Religious Freedom with Raptors

Fotoj

• Edward S. Curtis's The North American Indian: Photographic Images (by culture area)
• American Historical Images On File: The Native American Experience Arkivigite je 2006-07-06 per la retarkivo Wayback Machine
• William Henry Jackson Collection: includes Native American portraiture Arkivigite je 2006-05-05 per la retarkivo Wayback Machine
• C. R. Savage Collection: includes Native American portraiture
• Walter Mason Camp Collections: includes Native American portraiture Arkivigite je 2011-08-11 per la retarkivo Wayback Machine
• University of Washington Libraries Digital Collections – Frank La Roche Photographs Inkluzivas bildon de usona indiano de la nordokcidento.

Kulturo

• Storytellers: Native American Authors On the Internet
• Countering Prejudice against American Indians and Alaska Natives Arkivigite je 2008-05-09 per la retarkivo Wayback Machine
• The Two-Spirit Tradition Arkivigite je 2006-08-06 per la retarkivo Wayback Machine, an essay on shamanism and male love in Native American religion.
• Using Literature by American Indians and Alaska Natives in Secondary Schools Arkivigite je 2006-07-09 per la retarkivo Wayback Machine
• Teaching Young Children about Native Americans Arkivigite je 2006-08-08 per la retarkivo Wayback Machine

Lingvo

• Mapo de lingvoj de Usono - William C. Sturtevant. (1967). Early Indian tribes, culture areas, and linguistic stocks.: (atentu: la materialo estas eksdata)
  • Alaska & Hawai‘i
  • Western US
  • Eastern US

Arto

• NativeTech: Native American Technology and Art