| p-Metila fenolo
|
| Kemia formulo |
C7H8O
|
|
Bastona kemia strukturo de la
p-Metila fenolo
|
|
| Tridimensia kemia strukturo de la p-Metila fenolo
|
|
| p-Krezolo estas allogaĵo por la moskitoj de la genro Anopheles.
|
| CAS-numero-kodo |
106-44-5
|
| ChemSpider kodo |
13839082
|
| PubChem-kodo |
2879
|
| Fizikaj proprecoj
|
| Aspekto |
senkolora aŭ flaveca solidaĵo, kun dolĉeca odoro, kiu malheliĝas sub sunekspozicio[1]
|
| Molmaso |
108,13992 g mol−1
|
| Denseco |
1,034 g/cm−3[2]
|
| Fandpunkto |
33,8°C [3]
|
| Bolpunkto |
202°C [4]
|
| Refrakta indico |
 1,5312
|
| Ekflama temperaturo |
89°C [5]
|
| Solvebleco |
Akvo:20 g/L[6]
|
| Mortiga dozo (LD50) |
207 mg/kg (buŝe) [7]
|
| GHS etikedigo de kemiaĵoj
|
| GHS Damaĝo Piktogramo |
|
| GHS Signalvorto |
Damaĝa substanco
|
| GHS Deklaroj pri damaĝoj |
H301, H311, H314
|
| GHS Deklaroj pri antaŭgardoj |
P260, P262, P264, P270, P280, P301+316, P301+330+331, P302+352, P302+361+354, P304+340, P305+354+338, P316, P321, P330, P361+364, P363, P405, P501
|
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)
|
p-Krezolo aŭ p-metila fenolo estas organika kombinaĵo rezultanta per traktado de tolueno kaj natria sulfato. Ĝi estas senkolora aŭ flaveca solidaĵo, kun dolĉeca odoro, kiu malheliĝas sub sunekspozicio, iomete solvebla en akvo. p-Krezolo posedas 7 karbonatomojn, 8 hidrogenatomojn kaj 1 oksigenatomon.
p-Krezolo estas senkoloraj kristaloj ĉe media temperaturo. Ĝi estas iomete solvebla en akvo, kaj la akva solvaĵo estas malforte acida. Laŭ acideco, la kunmetaĵo egalrilatas al fenolo. p-Krezolo estas, interalie, kombinaĵo de homa, ĉevala kaj porka ŝvito. Oni trovis, ke ĝi altiras, interalie, inajn moskitojn de la genro Anopheles.
Preparado kaj uzo
p-Krezolo kaj ĝiaj izomeroj troviĝas en karbogudro, kiu antaŭe estis la ĉeffonto de krezoloj. Tamen, la apartigo de m- kaj p-Krezoloj iĝas malfacile, ĉar iliaj proksimaj bolpunktoj malhelpas apartigon per distilado. Hodiaŭ, p-Krezolo estas plejparte produktita sinteze. La plej grava metodo estas la sulfonado de la tolueno uzanta densan sulfatan acidon en p-toluenosulfonatan acidon, kaj la rezulta sulfata acido estas varmigita kun natria hidroksido kaj natria sulfito je temperaturo de pli ol 300 °C, post kio p-Krezolo estas formita. Tre pura produkto ankaŭ povas esti sintezita per baza hidrolizo de p-klorotolueno aŭ per malkomponado de la p-cimena hidroperoksido kun acido.
p-Krezolo estas uzata por la produktado de antioksidantoj kaj stabiligiloj. El ĝi oni produktas grandajn kvantojn de 2,6-du-terc-butil-4-metilfenolo, aŭ buterigita hidroksiotolueno, kiu estas uzata kiel antioksidanto en kaŭĉuko kaj nutraĵoj. Aliaj kemiaĵoj produktitaj de p-Krezolo inkludas 2-terc-butil-4-metilfenolo kaj kelkajn kunmetaĵojn kaj novolak rezinojn uzatajn en la produktado de tinkturfarboj.
Sintezoj
Sintezo 1
- Preparado de la p-krezolo per traktado de tolueno kaj natria sulfato:
Sintezo 2
- Preparado de la p-krezolo per traktado de tolueno kaj hidrogena peroksido:
Sintezo 3
- Preparado de la p-krezolo per hidrolizo de la p-klorotolueno:
Sintezo 4
- Preparado de la p-krezolo per traktado de p-klorofenolo kaj metano:
Vidu ankaŭ
Referencoj
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{}]{H_{2}SO_{4}}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a91dd08456a5acd28298697e8e92c1123b59ed37)
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{}]{[H]}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/1574cbac3e0e6bb17a46deaa70ab0c6992e39e7f)
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{-\,HCl}]{H_{2}O}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/9cf3c44c6fc4ebb0711a4558fdf242829827f6fa)
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/af21b07e9e503bdbbee6814c136975f68f374663)
