José Joaquim da Rocha estis brazila pentristo, oristo kaj restaŭrigisto. Li estas konsiderata la fondinto de la Lernejo pri Pentrado de Bahio.
Biografio
Kvankam estas dubo pri la ĝusteco de la naskiĝloko de José Joaquim da Rocha, oni scias, ke tiu fakto okazis en 1737. Eblas, ke li naskiĝis en Minas-Ĝerajso, Rio-de-Ĵanejro aŭ eĉ Bahio, tamen pro la grandega talento kiun li posedis, ĉi tiuj demandoj fariĝis, iel, sensignifaj.
Kio estas konsiderata grava elstarigi tio estas la grandiozaj verkoj de lia kreaĵo kaj la ĉefaj stilaj influoj de kiuj li ricevis, ĉefe la inspiroj venantaj de kelkaj artistoj el la itala renesanca periodo, same kiel la influo de portugalaj pentristoj kiuj laboris pri perspektivo en pentrado kaj la studoj implikantaj matematikon kaj aliajn sciencojn.
Estas certe, ke li lernis la metion en luzitanaj landoj, absorbante siajn studojn kaj siajn unuajn eksperimentojn pri arto tie, alvenante en Bahio iom poste, kun la aĝo de 27 jaroj. Estas sennombraj la sanktaj verkoj en la urbo Salvadoro, kiujn oni atribuas al li, kvankam li lasis plurajn disĉiplojn, artistojn, kiuj produktis per lia instruo, kies talentoj estis ĉiam nediskuteblaj. Inter ili elstaras José Teófilo de Jesus, lia plej konata kaj fidela sekvanto.
En Bahio, José Joaquim da Rocha perfektigis sian artan talenton per praktika sperto, tial li fariĝis la fondinto de la unua Bahia Lernejo de Pentrado, longe antaŭ ol ekzisti Lernejo de Belartoj en Salvadoro. En Lisbono li havis la ŝancon studi kelkajn gravajn artteoriulojn, kiel la latinan verkon tradukitan en la portugalan de pt:Andrea Pozzo (1642-1709), titolita “Perspectivae pictorum atque architectorum”, publikigita en 1693.
La kiso de Judaso kaj Petro tranĉante la orelon de Malko.
Li ekkonis, per libroj, la verkon de pluraj artistoj kiel la itala pentristo Paolo Veronese (1528-1588): oni supozas, ke li ricevis grandan influon de la itala pentristo kaj uzis ĝin en siaj unuaj verkoj en Brazilo, malgraŭ esti itala pentristo malmulte konata en Portugalio, kies verkoj ne estis vaste diskonigitaj, precipe dum la periodo en kiu nia pentristo estis tie. El la pentraĵoj en la Siksta Kapelo, spektaklaj verkoj de Mikelanĝelo, verŝajne José Joaquim da Rocha malkovris ilin per dokumentoj apartenantaj al la Biblioteko de la Franciskanoj en Bahio, kies kutima vizitanto li estis.
Laŭ la historiisto Carlos Ott, estas neeviteble rimarki en la pentraĵoj de J.J.da Rocha la stilajn influojn de la flandra pentristo Rubens (1577-1640), precipe en la plafonpentraĵo de la Preĝejo de São Domingos en Salvador, kies figuroj de Kristo kaj la Madono rekte referencas al la verko "Lasta Juĝo" de la menciita flandra artisto.
Inter la sennombraj bildaj verkoj kreitaj de J.J da Rocha, ĉu en Bahio ĉu en aliaj brazilaj ŝtatoj, la iluziisma temo sur la plafono de la Preĝejo de Conceição da Praia estas konsiderata la plej grava. La kreado de iluziisma pentraĵo planas doni al la spektanto senton de la "realo" per perspektivo kaj mallongigaj teknikoj. La esprimo rilatas al iluzio, tio estas, la vida impreso ke certaj bildaj reprezentadoj transdonas realecon kaj pligrandigas ĝin. Tiu ĉi trajto nomiĝas "trompe-l 'oeil".
La granda iluziisma verko de J.J da Rocha situanta en la Preĝejo de Conceição da Praia estis produktita ekde 1773. Aliaj verkoj de tiu ĉi artisto situanta en ĉi tiu bahia templo estas la aŭtoreco el kiuj pluraj temoj kaj elementoj estis inspiritaj de figuroj kreitaj de pt:Otto van Veen (1553-1629), kiu estis la granda majstro de Rubens, elstarigante la reprezentajn figurojn de anĝeloj. Koncerne la altreliefajn figurojn, la artisto estis verŝajne inspirita de verkoj trovitaj en Lisbonaj preĝejoj.[1]
