PROFILBARU.COM

Γεώργιος Τραπεζούντιος
Georgios Trapezuntios
(1395-1486)
Γεώργιος Τραπεζούντιος; Georgios Trapezuntios; (1395-1486)
Persona informo
Naskiĝo	4-a de aprilo 1395; en Kreto, Grekio
Morto	12-a de aŭgusto 1486; en Romo, Italio
Religio	katolika eklezio vd
Lingvoj	latina vd
Ŝtataneco	Bizanca imperio vd
Alma mater	Universitato de Padovo vd
Profesio
Okupo	filozofo ; verkisto vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
	v • d • r

Georgius Trapezuntius (1395-1486) (naskiĝis en Kreto, en la 4-a de aprilo 1395 - mortis en Romo, en la 12-a de aŭgusto 1486) estis bizanca humanisto, aristotela filozofo, latinisto, helenisto kaj filologo, unu el la pioniroj de la Itala Renesanco. Li plenumis gravan rolon en la disvastigado de la greka lingvo en Italio kaj en la tradukoj de la grekaj klasikaĵoj. En filozofio, li kontribuis akramaniere, kvankam ne ortodokse, al la debatoj inter la platonismo kaj la aristotelismo. Sagaca, brila, klera, granda oratoro, tamen, lia freneza aroganteco kondukis lin al kruela misuzo de lia inteligenteco, kaj ofte al malfeliĉo, necesbezono kaj ekzilo.

Biografio

Laŭ kelkaj fontoj, li venis al Venecio, invitite de la humanisto Francesco Barbaro ĉirkaŭ 1430 por esti lia sekretario; laŭ aliaj fontoj, li alvenis al Venecio por partopreni en la Koncilio de Florenco inter 1438 kaj 1439.

Li studis la latinan kun Vittorino da Feltre (1378-1446)^[1] kaj post tri jaroj li komencis instrui Latinan Beletron kaj Retorikon. Li estis renoma profesoro - inter liaj disĉiploj elstariĝas la granda hispana humanisto Alfonso de Palencia (1424-1492)^[2] - tradukisto de Aristotelo, kaj tio vekis la atenton de la papo Nikolao la 5-a, granda admiranto de la filozofo, kiu invitis lin kiel lia persona sekretario.

Sed, aliflanke, Georgo estis granda kritikisto de Platono en sia broŝuro "Comparatio Aristotelis Platonis", kaj tio rezultis en akra respondo de Bazilo Besariono. La indignoondo levita kontraŭ si mem kaŭze de lia broŝuro, lin devigis fuĝi al Italio, kie li serĉis protekton de Alfonso la 5-a, kiu lin akceptis en sia napola kortumo.

Post nemulte da tempo, li alvenis al Romo, kie li publikigis latinan gramatikon, kiu fariĝis renoma. Ĝi estis kvazaŭ aktualigita versio de la klasika gvidlibro de la latina gramatikisto Prisciano^[3]. Aliflanke, iu antikva traktato pri la principoj de la greka retoriko konkeris al li grandan rimarkindecon, eĉ flanke de siaj antaŭaj kritikistoj, kiuj agnoskis lian kvaliton. Malgraŭ sia erudicio, li morti ege mizere, en Romo, en 1486.

Verkoj

Latinaj verkoj

Rhetorica, Libri V, Venecio, 1470
De Octo Partibus Orationis ex Prisciano Compendium, Milano, 1472
De Artificio Ciceronianae Orationis pro Q. Ligario, Venecio, 1477
Commentarius in Philippica Ciceronis, Venecio
Dialectica, Strasburgo, 1509
Comparationes Philosophorum Platonis et Aristotelis, Venecio, 1523
De Antisciis in quorum Rationem Fata sua rejiscit, Venecio, 1525
Cur Astrologorum Judicia plerumque falluntur, Venecio, 1525
Expositio in illud "Sii eum volo manere donce veniam", Bazelo, 1543
In Claudii Ptolemaei Centum Sententias Commentarius, Kolonjo, 1544
Acta Beati Andreae Chii, Kolonjo, 1618

Tradukaĵoj

Eusebius Pamphili de Praeparatione Evangelica a Giorgio Trapezuntio traductus, Venecio, 1470
Joannes Chrysostomus super Matthaeum, Kolonjo, 1487
Rhetoricorum Aristotelis ad Theodecten Libri Tres, Lepsiko, 1503
Opus insigne Beati Patris Cyrilli, patriarchae Alexandriae in Evangelicum Joannis, Parizo, 1508 (Vol I-IV e vol. IX-XII). I vol. V-VIII eldonisto Jodocus Clichtoveus
Joannis Chrysostomy de Laudibus et Excellentia Sancti Pauli Homiliae quatuor per Georg. Trapezuntium e Graeco traductae, Lepsiko, 1510
Praeclarum Opus Cyrilli Alex. qui Thesaurus nuncupatur, Parizo, 1513
Almagesti Ptolemaei Libri XIII, Venecio, 1515
Sti Gregorii Nysseni De Vitae Perfectione, sive Vita Moysis, Vieno, 1517
Sti Basilii Magni adversus Apologiam Eunomii Antirrehticus, Libri V, Romo, 1526
Historia Sanctorum Barlaam et Josaphat, Bazelo, 1548