François Guizot

François Guizot
Persona informo
Naskiĝo	4-an de oktobro 1787 (1787-10-04) en Nimo
Morto	12-an de septembro 1874 (1874-09-12) (86-jaraĝa) en Abbey of Val-Richer
Tombo	Saint-Ouen-le-Pin ^vd
Religio	Kalvinismo ^vd
Lingvoj	franca ^vd
Ŝtataneco	Francio ^vd
Alma mater	Universitato de Ĝenevo ^vd
Partio	Orleanismo ^vd
Familio
Patro	André Guizot ^(en) ^vd
Patrino	Élisabeth-Sophie Bonicel ^(en) ^vd
Gefratoj	Jean-Jacques Guizot ^(en) ^vd
Edz(in)o	Marguerite Guizot ^(en) (1828–) Elisabeth Charlotte Pauline Guizot ^(en) (1812–nekonata valoro) ^vd
Infanoj	Pauline de Witt ^(en)  ( Elisabeth Charlotte Pauline Guizot ^(en) ) Guillaume Guizot ^(en)  ( ) Henriette Guizot de Witt ^(en)  ( Marguerite Guizot ^(en) ) ^vd
Profesio
Okupo	politikisto tradukisto verkisto historiisto diplomato literaturkritikisto ^vd
Aktiva en	Parizo ^vd
Postenoj Postenoj head of government of France ^(en) (1847–1848) deputito (parlamentano de Francio) (1846–1848) deputito (parlamentano de Francio) (1842–1846) deputito (parlamentano de Francio) (1839–1842) deputito (parlamentano de Francio) (1837–1839) seĝo 40 de la Franca Akademio (1836–1874) deputito (parlamentano de Francio) (1834–1837) deputito (parlamentano de Francio) (1831–1834) deputito (parlamentano de Francio) (1830–1831) deputito (parlamentano de Francio) (1828–1830) ambasadoro ĝenerala konsiliano ^vd
Honorigoj Honorigoj (27-a de aprilo 1840)  Granda Kruco de la Honora Legio  Kavaliro de la Ordeno de la Ora Ŝaffelo  Ordeno de Sankta Januaro  Grand Cross of the Order of the Redeemer ^(en)  Fellow of the American Academy of Arts and Sciences ^(en)  Pro la Merito pri la Sciencoj kaj Artoj  Ordeno de la Ora Ŝaffelo  Elefant-ordeno ^vd
Membrecoj Membrecoj Franca Akademio (1836–) Akademio de Surskriboj kaj Beletro de Francio (membre ordinaire ^(en) ) (1833–1874) Accademia delle Scienze di Torino (1804–) Hungara Scienca Akademio Societo de Historio de Francio (fondinta membro) Bavaria Akademio de la Scienco Reĝa Nederlanda Akademio de Artoj kaj Sciencoj Germana Arkeologia Instituto Reĝa Literatura, Historia, kaj Antikvaĵa Akademio de Svedio Akademio de Sciencoj Moralaj kaj Politikaj Reĝa Sveda Akademio de Sciencoj Usona Akademio de Artoj kaj Sciencoj Prusa Akademio de Sciencoj ^vd
^vd	Fonto: Vikidatumoj

François Pierre Guillaume Guizot [fʁɑ̃swa pjɛʁ ɡijom ɡizo]; 4a de oktobro 1787 – 12a de septembro 1874) estis franca historiisto, oratoro, kaj politikisto. Guizot estis grava figuro en franca politiko antaŭ la Revolucio de 1848. Estante liberalo^[1][2] kiu opoziciis la klopodojn de la reĝo Karlo la 10-a por uzurpi la leĝofaran povon, li laboris por elteni la regadon de la konstitucia monarkio post la Franca revolucio de 1830.

Li poste servis al la "civitana reĝo" Ludoviko-Filipo, kiel Ministro de Edukado, 1832–37, ambasadoro en Londono, Ministro de Eksterlandaj Aferoj en 1840–1847, kaj finfine kiel Ĉefministro de Francio ekde la 19a de septembro 1847 ĝis la 23a de februaro 1848. La influo de Guizot estis grava por etendi la publikan edukadon, kiu sur lia ministreco vidis la kreadon de bazlernejoj en ĉiu komunumo de Francio. Sed kiel estro de la monarkiismaj "Doctrinaires", engaĝiĝis por subteni la politikon de Ludoviko-Filipo kaj la limigojn de plua ekspansio de la politika balotrajto, kaj ricevis la haton de pli maldekstremaj liberaloj kaj respublikanoj kiuj kontraŭis lian subtenon de la limigo de la balotrajto al riĉuloj, konsilante al tiuj kiuj deziris balotrajton "riĉiĝi" (enrichissez-vous) pere de forta laboro kaj ŝparemo.

Kiel Ĉefministro, estis la malpermeso de Guizot de politikaj kunsidoj (nomitaj campagne des banquets aŭ Parizaj Bankedoj, kiuj estis faritaj de moderataj liberaloj kiuj deziris pli grandan etendon de la balotrajto)^[3] de la pli kaj pli forta opozicio en januaro 1848 kio kristaliĝis en la revolucio kiu elpostenigis Ludovikon-Filipon en februaro kaj vidis la establon de la Dua Respubliko de Francio.

Notoj

1. Raymond, Gino. (2008) Historical Dictionary of France. Scarecrow Press.
2. Moggach, Douglas. (2000) The Social Question and the Democratic Revolution: Marx and the Legacy of 1848. University of Ottawa Press.
3. George Fasel. Europe in Upheavel: 1848. Chicago: Rand MacNally. Chapter 2. 1971.

Bibliografio

• Crăiuțu, Aurelian. Liberalism Under Siege: The Political Thought of the French Doctrinaires (2003).
• Johnson, Douglas. Guizot: aspects of French history, 1787-1874 (1963).
• Richter, Melvin. "Tocqueville and Guizot on democracy: from a type of society to a political regime." History of European Ideas 30.1 (2004): 61-82.
• Siedentop, Larry (1979). "Two Liberal Traditions". The Idea of Freedom: Essays in Honour of Isaiah Berlin. Oxford University Press.