La Angiloformaj estas malgranda ordo de aktinopterigaj fiŝoj, kiu konsistas el ok subordoj, 20 familioj, 164 genroj, kaj ĉirkaŭ 1000 specioj. Angiloj faras konsiderindan disvolviĝon el la frua larva stadio al la fina plenkreska stadio, kaj plejparte estas predantoj. La plejparto loĝas en la maro, sed iuj specioj estas katadromaj aŭ dolĉakvaj.
La termino "angilo" estas uzata ankaŭ por kelkaj aliaj angil-formaj fiŝoj, kiel la elektrangiloj (genro Electrophorus), ŝpinilangiloj (familio Mastacembeledoj, Mastacembelidae), kaj marprofundaj ŝpinilangiloj (familio Notakantedoj, Notacanthidae). Tiuj aliaj kladoj, tamen, evoluigis siajn angilecajn formojn sendepende de la veraj angiloj.
Sistematiko
La plej fruaj fosiliaj angiloformaj estas konataj el la Malfrua Kretaceo (specife la Cenomanio) de Libano. Tiuj praaj specioj konservas primitivajn trajtojn kiel ventrajn naĝilojn kaj tial verŝajne ne estas proksimaj parencoj de modernaj taksonoj. Korpaj fosilioj de modernecaj individuoj aperas en la Eoceno. Tamen otolitoj apartenantaj al pluvivantaj familioj kaj eĉ kelkaj pluvivantaj genroj estas elfositaj el la Kampania kaj Mastriĥta, kio indikas iom da disdiversiĝo inter la pluvivantaj grupoj antaŭ la Kretace-Paleogena formorto. Filogenetikaj taksoj de la disiĝa tempo apogas la saman konkludon. Unu otolita taksono, la ŝlimloĝa Pythonichthys arkansasensis, ŝajne abundis en la sekvaĵo de la formorto.[1][2][3]
Grandaj nombroj da angiloformaj fiŝoj estas mortigataj kaj manĝataj de homoj en Japanujo, Ĉinujo, nordorienta Barato, Eŭropo, kaj Usono. Pli ol 70% de la angiloformaj kaptataj en la mondo estas konsumataj en Japanujo.[8] La eŭropa angilo estas draste endanĝera pro amasa konsumado en Eŭropo. Foje angiloformaj, precipe murenoj, ankaŭ estas kaptataj por tenado en akvarioj.
Turistoj ofte ŝatas vidi murenojn.[9] En iuj lokoj oni manĝigas murenojn mane, kio kutimigas ilin naĝi pli proksime al turistoj ol nature; la avantaĝoj kaj malavantaĝoj de tiu praktiko estas disputataj.[10]
Referencoj
↑ (2016-08-11) “Evolution of the locomotory system in eels (Teleostei: Elopomorpha)”, BMC Evolutionary Biology16 (1), p. 159. doi:10.1186/s12862-016-0728-7.
↑ (18 April 2024) “Phylogenetic classification of living and fossil ray-finned fishes (Actinopterygii)”, Bulletin of the Peabody Museum of Natural History65. doi:10.3374/014.065.0101.
↑ (2021-11-01) “Silicified otoliths from the Maastrichtian type area (Netherlands, Belgium) document early gadiform and perciform fishes during the Late Cretaceous, prior to the K/Pg boundary extinction event”, Cretaceous Research127, p. 104921. doi:10.1016/j.cretres.2021.104921.
↑ (2016-08-11) “Evolution of the locomotory system in eels (Teleostei: Elopomorpha)”, BMC Evolutionary Biology16 (1), p. 159. doi:10.1186/s12862-016-0728-7.
↑Shokri, Mohammad Reza, kaj Mohammadi, Maryam. 2021. "Effects of recreational SCUBA diving on coral reefs with an emphasis on tourism suitability index and carrying capacity of reefs in Kish Island, the northern Persian Gulf." Regional Studies in Marine Science 45.