Ψηφιακό χάσμα

Με τον όρο ψηφιακό χάσμα (digital divide) εννοείται το χάσμα, το κενό που παράγεται ανάμεσα σε άτομα ή και ομάδες που ωφελούνται από τις νέες τεχνολογίες και σε εκείνα που δεν ωφελούνται εξαιτίας κοινωνικών και οικονομικών παραγόντων^[1]. Το ψηφιακό χάσμα ως όρος περιγράφει εν μέρει ανισότητες σχετικές με την πρόσβαση στην τεχνολογία της πληροφορίας. Θεωρείται ζήτημα μείζονος σημασίας εξαιτίας της σοβαρής επίπτωσης του στην ικανότητα του ανθρώπου να αποκτά γνώση^[2].

Το ψηφιακό χάσμα σήμερα αναγνωρίζεται σε διάφορες μορφές, όπως:

• Παγκόσμιο Ψηφιακό Χάσμα ^[3]
• Κοινωνικό Ψηφιακό Χάσμα
• Δημοκρατικό Ψηφιακό Χάσμα
• Γεωγραφικό Ψηφιακό Χάσμα

Η αποδοχή του όρου

Γνωστός και ως ψηφιακός αποκλεισμός ο όρος αποτελεί ουσιαστικά νεολογισμό. Το περιεχόμενό του έγινε αντικείμενο έρευνας από τη δεκαετία του '70, όταν ξεκίνησαν και οι μελέτες για την ανισότητα πρόσβασης στην πληροφορία. Το θέμα βγήκε από τη σχετική του αφάνεια στις αρχές της δεκαετίας του '80, εξαιτίας της απαίτησης για ευρεία χρήση του διαδικτύου. Οι δυσανάλογες οικονομικές επιβαρύνσεις παρήγαγαν ουσιαστικά ομαδοποιήσεις χρηστών και μη χρηστών ανάλογα με την κοινωνική τάξη και την περιοχή. Το ψηφιακό χάσμα έγινε αντικείμενο ακαδημαϊκών συζητήσεων από το 1989, αλλά η χρήση του όρου απέκτησε κανονικότητα στα μέσα περίπου της δεκαετίας του '90, όταν εμφανίστηκε σε αρκετά άρθρα και σχετικές πολιτικές ομιλίες^[4]. Αργότερα, η αμερικανική περιοδική έκδοση Journal of Communication δημοσίευσε ένα ειδικό άρθρο για το πληροφοριακό χάσμα που δημιουργεί η νέα τεχνολογία στην πληροφορία^[5]. Η χρήση του όρου έγινε ευρύτερα γνωστή από το 1996 και μετά, όταν τον χρησιμοποίησαν ο πρόεδρος και αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον και Αλ Γκορ αντίστοιχα σε επίσημη ομιλία τους^[6].

Παραπομπές σημειώσεις

1. Compaine B.J. 2001, The Digital Divide: facing a crisis or creating a myth?, The MIT Press.
2. Fallis D. 2003, «Social epistemology and the digital divide» ACM International Conference Proceeding Series Vol. 101 και Selected papers from conference on Computers and philosophy - Volume 37, 79 - 84. προσβάσιμο εδώ
3. Norris, Pippa (2001). Digital Divide. Harvard University, Massachusetts. ISBN 9781139164887. 
4. Kate Williams 2001,What is the digital divide? Αρχειοθετήθηκε 2007-07-11 στο Wayback Machine., working paper, University of Michigan.
5. Mun-Cho, Kim & Jong-Kil, Kim, «Digital Divide: Conceptual Discussions and Prospect» in The human society and the Internet:An architectural Framework, Won-Kim (ed), pp. 123-158, Springer, 2001.
6. http://archives.clintonpresidentialcenter.org/?u=101096-remarks-by-president-and-vp-in-knoxville-tn.htm Αρχειοθετήθηκε 2011-10-05 στο Wayback Machine. Eleventh Paragraph.

Δικτυακοί τόποι

• Κωνσταντίνα Παπακώστα 2008, «Το Ψηφιακό Χάσμα», στο Archive, 020408^{[νεκρός σύνδεσμος]}
• Understanding the Digital Devide. OECD 2001