Χανς Αρπ

Χανς (Ζαν) Αρπ
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Jean Arp (Γαλλικά)[1]
Ψευδώνυμο	Arp, Hans Peter Wilhelm[2] και Arp, Hans Jean[2]
Γέννηση	16 Σεπτεμβρίου 1886 Στρασβούργο, Γερμανική Αυτοκρατορία
Θάνατος	7 Ιουνίου 1966 (80 ετών) Βασιλεία (Ελβετία)
Τόπος ταφής	cemetery of Locarno
Εθνικότητα	Γερμανός-Γάλλος
Ιδιότητα	ζωγράφος[3], γλύπτης[3], ποιητής[4], συγγραφέας, σχεδιαστής[5], φωτογράφος[3], σχεδιαστής κοσμημάτων[4] και σκιτσογράφος[6]
Σύζυγος	Σοφί Τόιμπερ-Αρπ (1922–1943) και Marguerite Arp (έως 1994)
Αδέλφια	Käthe Bockelmann François Arp
Συγγενείς	Ούντο Γιούργκενς (ανιψιός)
Κίνημα	ντανταϊσμός[7], De Stijl[7] και υπερρεαλισμός[7]
Είδος τέχνης	Γλυπτική, ζωγραφική
Καλλιτεχνικά ρεύματα	Υπερρεαλισμός, ντανταϊσμός
Σχετικά πολυμέσα

Ο Ζαν Αρπ ή Χανς Αρπ (Hans/Jean Arp, 16 Σεπτεμβρίου 1886 – 7 Ιουνίου 1966) ήταν γλύπτης, ζωγράφος και ποιητής γαλλο-γερμανικής καταγωγής. Συμμετείχε σε ορισμένα σημαντικά πρωτοποριακά καλλιτεχνικά κινήματα της Ευρώπης του πρώτου μισού του 20ού αιώνα.^[8] Μεγάλο μέρος του έργου του φιλοξενείται σήμερα στο Μουσείο Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης του Στρασβούργου, καθώς και στο Μουσείο Αρπ της Γερμανίας. Η δεύτερη σύζυγός του, Μαργερίτ Χάγκενμπαχ, οργάνωσε το Ίδρυμα Αρπ (Fondation Arp), που στεγάζεται στο σπίτι και εργαστήριο του Αρπ στο δάσος του Μεντόν, όπου έζησε για ένα διάστημα.

Βίος

Γεννήθηκε στο Στρασβούργο από μητέρα Αλσατή και Γερμανό πατέρα. Πέρασε τα νεανικά του χρόνια στο Στρασβούργο, όπου και σπούδασε στην σχολή καλών τεχνών École des Arts et Métiers. Στη συνέχεια επισκέφτηκε το Παρίσι όπου δημοσίευσε τις πρώτες του ποιητικές συλλογές.

Την περίοδο 1905-1907, σπούδασε στη γερμανική σχολή τεχνών Kunstschule στη Βαϊμάρη ενώ το 1908 επέστρεψε στο Παρίσι συνεχίζοντας τις σπουδές του στην ακαδημία Ζυλιάν. Τα πρώτα του έργα θεωρούνται επηρεασμένα από την αφηρημένη τεχνοτροπία του Καντίνσκυ, ενώ αργότερα ο Αρπ ενδιαφέρθηκε και για τον κυβισμό.

Πέθανε το 1966 στη Βασιλεία της Ελβετίας.

Προσχώρηση στον ντανταϊσμό

Το 1915 αναχώρησε για την Ελβετία, προκειμένου να εκμεταλλευτεί την ουδετερότητά της κατά την περίοδο του Α' Παγκοσμίου πολέμου. Στη Ζυρίχη αποτέλεσε ένα από τα ιδρυτικά μέλη του ντανταϊστικού κινήματος, ενώ μαζί με τον Μαξ Ερνστ οργάνωσαν την ντανταϊστική ομάδα της Κολωνίας. Αργότερα προσχώρησε στον υπερρεαλισμό και το 1925 συμμετείχε σε μία από τις πρώτες εκθέσεις των υπερρεαλιστών στο Παρίσι. Η δεκαετία του 1930 αποτέλεσε ιδιαίτερα δημιουργική περίοδο για τον Αρπ, κατά την οποία προσχώρησε (1931) στην καλλιτεχνική ομάδα Abstraction-Création, με έδρα το Παρίσι, όπου συμμετείχαν επίσης ο Τέο φαν Ντέσμπουργκ, ο Μοντριάν και ο Κουρτ Σβίττερς. Συμμετείχε επίσης στην περιοδική έκδοση Transition της ίδιας ομάδας.

Μέχρι το τέλος της ζωής του, έγραψε αρκετά δοκίμια και ποιήματα (τόσο στα γαλλικά όσο και στα γερμανικά), ενώ το 1949 επισκέφτηκε τη Νέα Υόρκη, όπου πραγματοποίησε μία ατομική έκθεση. Το 1954 κέρδισε το πρώτο βραβείο γλυπτικής στην Μπιενάλε της Βενετίας ενώ το 1958 το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέα Υόρκης φιλοξένησε μία αναδρομική έκθεση για το σύνολο του έργου του, έκθεση που ακολουθήθηκε και από μία ανάλογη το 1962 στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι.

Έργα

• 
  Πουκάμισο και πηρούνι, χρώμα σε ξύλο, 1922, Εθνική Πινακοθήκη, Ουάσιγκτον, ΗΠΑ
• 
  Βοσκός συννέφων, Κεντρικό Πανεπιστήμιο της Βενεζουέλας, Καράκας
• 
  Αστερισμός σύμφωνα με τους νόμους της τύχης, αλουμίνιο, περ. 1930, Tate Modern. Λονδίνο

Παραπομπές

1. «Dictionnaire culturel de Strasbourg» (Γαλλικά) Presses universitaires de Strasbourg. Στρασβούργο. 2017. σελ. 597. ISBN-13 978-2-86820-988-7. ISBN-10 2-86820-988-2.
2. mix-n-match.toolforge.org#/entry/115928159.
3. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 8  Αυγούστου 2021. 500031000. Ανακτήθηκε στις 7  Φεβρουαρίου 2024.
4. hedendaagsesieraden.nl/2020/12/13/hans-arp/.
5. 5659. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
6. «Zonder titel». Ανακτήθηκε στις 7  Σεπτεμβρίου 2021.
7. (Ολλανδικά) RKDartists. 2590.
8. Ιστορικό Λεύκωμα 1966, σελ. 138, Καθημερινή (1997).

Βιβλιογραφία

• Jane Hancock, Stephanie Poley, Hans Arp 1886-1966, Cambridge University Press (1987)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Χανς Αρπ

• Ίδρυμα Αρπ Αρχειοθετήθηκε 2020-08-02 στο Wayback Machine.
• Μουσείο Αρπ (Rolandseck, Γερμανία) (Γερμανικά)