Ο Φραντσέσκο Φράντσα (ιταλ.:Francesco Francia) (1447 - 5 Ιανουαρίου 1517), το πραγματικό του όνομα ήταν Φραντσέσκο Ραϊμπολίνι (Francesco Raibolini), ήταν Ιταλός ζωγράφος, χρυσοχόος και κατασκευαστής μεταλλίων από τη Μπολόνια, ο οποίος υπήρξε και διευθυντής του νομισματοκοπείου της πόλης.[7][8]
Εκπαιδεύτηκε ενδεχομένως από τον Μάρκο Τσόππο (Marco Zoppo) και αναφέρεται για πρώτη φορά ως ζωγράφος το 1486. Η παλαιότερη γνωστή εργασία του είναι η Felicini Madonna, η οποία υπογράφεται και χρονολογείται από το 1494. Συνεργάστηκε με τον Λορέντσο Κόστα (Lorenzo Costa) και επηρεάστηκε από το στυλ του Έρκολε ντε' Ρομπέρτι (Ercole de' Roberti) και του Κόστα, μέχρι το 1506, όταν και ο Φράντσα έγινε αυλικός ζωγράφος στη Μάντοβα, επηρεαζόμενος περισσότερο από τους Περουτζίνο και Ραφαήλ. Ο ίδιος εκπαίδευσε τον Μαρκαντόνιο Ραϊμόντι, τον Λουντοβίκο Μαρμίττα (Ludovico Marmitta) [9] και αρκετούς άλλους καλλιτέχνες. Εφάρμοσε την τεχνική του νιέλλο στην οποία ο Ραϊμόντι, σύμφωνα με τον Βαζάρι, σύντομα ξεπέρασε τον δάσκαλό του. Η Αγία Καικιλία του Ραφαήλ υποτίθεται ότι δημιούργησε ένα τέτοιο συναίσθημα κατωτερότητας στον Φράντσα που τον οδήγησε να πεθάνει από κατάθλιψη. Ωστόσο, καθώς η φιλία του με τον Ραφαήλ είναι πλέον γνωστή, αυτή η ιστορία έχει κριθεί αναξιόπιστη.
Πέθανε στη Μπολόνια. Οι γιοι του Τζάκομο Φράντσα και Τζούλιο Φράντσα ήταν επίσης καλλιτέχνες. Μεταξύ των έργων του είναι Η Βάπτιση στη Λισαβόνα.[10]
Πηγές και βιβλιογραφία
Giorgio Vasari: Le vite dei più eccellenti architetti, pittori et scultori italiani, Φλωρεντία 1568
George C. Williamson: Francesco Raibolini, called Francia, Λονδίνο 1901
Giuseppe Piazzi: Le Opere di Francesco Raibolini, detto il Francia, orefice e pittore. Azzoguidi, Μπολόνια 1925
Emilio Negro, Nicosetta Roio: Francesco Francia e la sua scuola. Artioli Editore, Μόντενα 1998, ISBN 8877920572
Sally Hickson: "Giovanni Francesco Zaninello of Ferrara and the portrait of Isabella d'Este by Francesco Francia", Renaissance Studies Vol. 23 No. 3 (2009), σ. 288–310
↑Jameson (December 29, 1866). "Lives of the Early Painters: Francesco Raibolini, Called Il Francia". The American Art Journal. 6 (10): 152–153. JSTOR 25306713.
↑Dizionario biografico dei Parmigiani illustri o benemeriti nelle scienze, nelle lettere, e nelle arti, by Giovanni Battista Janelli, Genoa, 1877, pages 241.