Σύμπλεγμα σπηλαίων Γκόραμ

Συντεταγμένες: 36°12′N 5°20′E

Μνημείο Παγκόσμιας
Κληρονομιάς της UNESCO

Σύμπλεγμα σπηλαίων Γκόραμ
Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ.
Μακέτα του βράχου του Γιβραλτάρ
Χώρα μέλος	Ηνωμένο Βασίλειο
Τύπος	Πολιτισμικό
Κριτήρια	iii
Ταυτότητα	1500
Περιοχή	Ευρώπη και Βόρεια Αμερική
Ιστορικό εγγραφής
Εγγραφή	2016 (40η συνεδρίαση)

Θέση στον χάρτη της Ευρώπης

Το Σύμπλεγμα σπηλαίων Γκόραμ είναι μια ομάδα από 4 σπήλαια στην ανατολική πλευρά της βραχώδους χερσονήσου του Γιβραλτάρ. Το σύμπλεγμα συμπεριλαμβάνει τα σπήλαια Γκόραμ (το σημαντικότερο και αυτό που έδωσε το όνομα σε ολόκληρο το σύμπλεγμα), Vanguard, Hyaena και Bennett's. Το σύμπλεγμα συγκαταλέγεται από το 2016 στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO^[1] λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος που παρουσιάζει για την Προϊστορική αρχαιολογία και την σπηλαιολογία.

Περιγραφή

Ο απόκρημνος βράχος του Γιβραλτάρ, αποτελείται από δολομιτικούς ασβεστόλιθους της Ιουράσιας περιόδου. Τα σπήλαια απέχουν στη σημερινή εποχή ελάχιστα μέτρα από τη θάλασσα όμως λόγω των αλλαγών στη στάθμη του νερού, έχει υπολογιστεί ότι την εποχή που κατοικήθηκαν, πρέπει να απείχαν περίπου 5 χιλιόμετρα από την ακτή.

Ευρήματα

Το σπήλαιο Γκόραμ, βάθους 18 μέτρων, ανακαλύφθηκε το 1907 από τον λοχαγό Α. Γκόραμ και από αυτόν πήρε το όνομά του. Από το 1989 ξεκίνησαν πιο συστηματικές ανασκαφές υπό την εποπτεία του Μουσείου του Γιβραλτάρ, οι οποίες έφεραν στο φως άφθονα λίθινα εργαλεία της Μουστιαίας περιόδου (300.000 έως 30.000 χρόνια πριν) και το 2012 εντοπίστηκε μια βραχογραφία, που θεωρήθηκε εξαιρετικής σημασίας γιατί αντιπροσωπεύει το πρώτο ανακαλυφθέν δείγμα της διανοητικής εξέλιξης του ανθρώπου του Νεάντερταλ^[2]. Από τις μέχρι τώρα έρευνες και χρονολογήσεις πιστεύεται ότι το σπήλαιο Γκόραμ όπως και τα παρακείμενα σε αυτό σπήλαια απετέλεσαν ένα από τα τελευταία καταφύγια του των ανθρώπων του Νεάντερταλ στην Ευρώπη, πριν την εμφάνιση του Χόμο Σάπιενς^[3]. Από τα ανώτερα στρώματα είναι φανερό ότι το σπήλαιο κατοικήθηκε επίσης στην Ανώτερη Παλαιολιθική Περιόδο, κατά τη Νεολιθική εποχή και αρκετά αργότερα, από τον 8ο στον 3ο αιώνα π.Χ. από τους Φοίνικες και τους Καρχηδόνιους.

Στο σπήλαιο Vanguard, που έχει βάθος 17 μέτρα, άρχισαν επίσης οι ανασκαφές από το 1989 και εντάθηκαν τα τελευταία χρόνια. Όπως και στο Γκόραμ, βρέθηκαν ίχνη κατοίκησης από τους Νεάντερταλ, δηλαδή λίθινα εργαλεία και υπολείμματα τροφών (μαλάκια, οστρακοειδή ψάρια, αγριοκάτσικα και κόκκινα ελάφια)^[4]

• 
  Η είσοδος του Σπηλαίου Γκόραμ
• 
  Βραχογραφία στο Σπήλαιο Γκόραμ
• 
  Σπήλαιο Vanguard
• 
  Χάρτης του Γιβραλτάρ

Σημειώσεις

Παραπομπές

1. «Gorham's Cave Complex». Ουνέσκο. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2016. 
2. Βαγγέλης Πρατικάκης (2 Σεπτεμβρίου 2014). «Βραχογραφία στο Γιβραλτάρ «αφηρημένο αριστούργημα των Νεάντερταλ»». Το Βήμα. http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=627489. Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2016. 
3. «Gorham's Cave». The Gibraltar Museum. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2016. 
4. «Vanguard Cave». The Gibraltar Museum. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2016. 

Βιβλιογραφικές πηγές

• Gibraltar During the Quaternary, Clive Finlayson, Geraldine Finlayson, D. A. Fa, Gibraltar Government Heritage Division, 2000, ISBN 1919658009,

Δείτε επίσης

• Ο κατάλογος με τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO
• Παλαιολιθική περίοδος
• Σπήλαιο Γκόραμ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Σύμπλεγμα σπηλαίων Γκόραμ - UNESCO World Heritage List

εικονίδιο Αρχαιολογία

Πύλη Αρχαιολογία