Το κόμμα εισήλθε για πρώτη φορά στη Βουλή των Ελλήνων στις εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023 με ποσοστό 4,68% και 12 βουλευτές αποτελώντας την πέμπτη κοινοβουλευτική δύναμη της χώρας, με τις πηγές να θεωρούν ότι ο λόγος που το κόμμα κατάφερε να εισέλθει στο κοινοβούλιο είναι αποκλειστικά η στήριξη του αποκλεισμένου από τις εκλογές του 2023, Ηλία Κασιδιάρη[6].
Λιγότερο από τρεις μήνες μετά, τρεις βουλευτές διαγράφηκαν από τον πρόεδρο του κόμματος[7] ενώ ακολούθησε και η παραίτηση ακόμη δύο. Αυτό ήταν αποτέλεσμα της εσωκομματικής κρίσης που έχει ξεσπάσει στο κόμμα, με τον πρόεδρό του να βρίσκεται απέναντι και στους 11 βουλευτές του λόγω της στήριξης των τελευταίων προς τον Ηλία Κασιδιάρη[8]. Αν και, οι διαγραφές ανακλήθηκαν αργότερα με τον Β. Στίγκα να κάνει λόγο για παρεξήγηση[9], με το πέρασμα κάποιων μηνών επήλθαν παραιτήσεις, με την Κ.Ο. του κόμματος να καταλήγει με μόλις 5 βουλευτές.
Ιστορικό
Οι Σπαρτιάτες, από την ίδρυσή τους αποτελούσαν ένα μικρό και προσωποπαγές πολιτικό κόμμα, το οποίο συνεργάστηκε αρχικά με την Ένωση Κεντρώων και εν συνεχεία, αλλάζοντας γραμμή, με μια σειρά ακροδεξιών παρατάξεων (Κ.Υ.Μ.Α. Ελληνισμού). Το 2023, μετά την στήριξη που έλαβε από το ακυρωμένο Εθνικό Κόμμα - Έλληνες, κατέγραψε μια ξαφνική άνοδο, η οποία οδήγησε το -έως τότε- αφανές κόμμα, να εισέλθει στην Βουλή των Ελλήνων με 12 βουλευτές και ποσοστό 4,68% ως η πέμπτη δύναμη της χώρας. Στα τέλη του καλοκαιριού του 2023, ξεσπά κρίση εντός του κόμματος μεταξύ του προέδρου του και των υπόλοιπων 11 βουλευτών, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην στήριξη που δίνουν οι τελευταίοι στον Ηλία Κασιδιάρη καθώς και στην απαίτηση των 11 για συνέδριο του κόμματος και άλλες κατηγορίες από αμφότερες τις πλευρές.
Πριν την άνοδο
Τον Απρίλιο του 2019 ανακοινώθηκε η εκλογική συνεργασία με την Ένωση Κεντρώων του Βασίλη Λεβέντη για τις ευρωεκλογές του Μαΐου, με την συμμετοχή του Βασίλη Στίγκα στην λίστα των υποψηφίων ευρωβουλευτών του κόμματος.[10] Ο επικεφαλής των «Σπαρτιατών» έλαβε 752 ψήφους. Στις εθνικές εκλογές του 2019, οι Σπαρτιάτες κατέβηκαν εκ νέου συνεργαζόμενοι με την Ένωση Κεντρώων, με τον Στίγκα να λαμβάνει 35 ψήφους στην Βοιωτία.[11]
Στις βουλευτικές εκλογές του Μαΐου του 2023, οι «Σπαρτιάτες» δεν συμμετείχαν. Ωστόσο, μετά τον δεύτερο αποκλεισμό από τον Άρειο Πάγο του συνδυασμού ανεξάρτητων υποψηφίων «Έλληνες για την Πατρίδα και την Ελευθερία» στον οποίο θα μετείχαν μέλη του Εθνικού Κόμματος - Έλληνες, ο επικεφαλής αυτού Ηλίας Κασιδιάρης παρείχε ανοιχτή στήριξη στο κόμμα, ενόψει των εκλογών του Ιουνίου[13], συμμετέχοντας στις εκλογές. Ο συγκεκριμένος πολιτικός χώρος εμφάνιζε δημοσκοπικά ποσοστά που κινούνταν μεταξύ του 3% και του 5% πριν τον αποκλεισμό του, κάτι που αποτυπώθηκε στην αύξηση στις δημοσκοπήσεις όσον αφορά το κόμμα των «Σπαρτιατών» μετά την σχετική ανακοίνωση του Ηλία Κασιδιάρη. Τουλάχιστον 10 μέλη και πολιτικοί του Εθνικού Κόμματος Έλληνες, μεταξύ των οποίων και ένας από τους δικηγόρους του, βρίσκονταν στις εκλογικές λίστες των Σπαρτιατών[εκκρεμεί παραπομπή], με τμήμα του Τύπου να θεωρεί ότι οι «Σπαρτιάτες» πιθανόν χρησιμοποιούνται από τον Κασιδιάρη για έμμεση εκπροσώπηση στη Βουλή των Ελλήνων.[14][15]
Στις 24 Απριλίου 2024, ο Άρειος Πάγος απέκλεισε από τις Ευρωεκλογές τους Σπαρτιάτες, καθώς με απόφαση αναγνώρισε τον Ηλία Κασιδιάρη, ως τον πραγματικό επικεφαλής του κόμματος.[16]
Εσωκομματική κρίση (2023-2024)
Στα τέλη Ιουλίου του 2023, ξέσπασε εσωκομματική κρίση στην παράταξη. Ο Στίγκας είχε ευχαριστήσει νωρίτερα τον ιδρυτή και φυσικό ηγέτη του Εθνικού Κόμματος – ΈλληνεςΗλία Κασιδιάρη, αναφορικά με την ώθηση που έδωσε η στήριξή του στους Σπαρτιάτες (αφού ο Κασιδιάρης και το κόμμα του δεν μπορούσαν να συμμετέχουν στις εκλογές), αναγνωρίζοντας ότι αυτός είναι και ο λόγος της παρουσίας τους στην Βουλή[17]. Παράλληλα όμως διευκρίνισε ότι ο ίδιος είναι ο ηγέτης του κόμματος και ότι, αν και οι θέσεις των Σπαρτιατών ταιριάζουν σε πολλά σημεία με αυτές του Εθνικού Κόμματος – Έλληνες, υπάρχουν και διαφορές[17].
Όταν ο βουλευτής του κόμματος Κωνσταντίνος Φλώρος στήριξε τον Κασιδιάρη ως υποψήφιο δήμαρχο Αθηναίων, ο Στίγκας δήλωσε ότι δεν είχε καμία γνώση και ότι ο βουλευτής έδρασε αυτοβούλως.[18] Αυτό έφερε σε πλήρη αντίθεση συνολικά εννέα βουλευτές (εκ των 12) του κόμματος οι οποίοι σε κοινή δήλωσή τους καταδίκασαν τον πρόεδρο του κόμματος και ζήτησαν συνέδριο με διαφανείς διαδικασίες και από την βάση[19].
Έναν μήνα αργότερα, και ενώ οι τόνοι είχαν πέσει, ο Στίγκας διέγραψε από το κόμμα τρεις βουλευτές (Κατσιβαρδάς, Δημητροκάλλης, Κόντης) θεωρώντας ότι λειτουργούν αυτοβούλως και υποστηρίζοντας ότι «είναι καθοδηγούμενοι από ξένα κέντρα που παραπέμπουν σε Γκρικ Μάφια και Δον Κορλεόνε»[20]. Οι 11 βουλευτές του κόμματος (διαγεγραμμένοι και μη), κατηγόρησαν τον πρόεδρο για συκοφαντία[20], ενώ δήλωσαν και επίσημα την στήριξή τους στον Κασιδιάρη.[8] Στη συνέχεια ο Στίγκας ανέφερε ότι όσον αφορά τους υπογράφοντες η δήλωση αυτή πιθανόν να αποτελεί προϊόν πλαστογραφίας, ενώ ισχυρίστηκε ότι οι βουλευτές του δρουν με εντολές που προέρχονται από τον Κασιδιάρη[8], υποδεικνύοντας ως διαμεσολαβητή τον τέως εκπρόσωπο τύπου Χάρη Κατσιβαρδά, ο οποίος τον επισκέπτεται στις φυλακές Δομοκού ως δικηγόρος του.[21] Ο Κατσιβαρδάς διέψευσε οποιαδήποτε σχέση πέραν από αυτές που αφορούν νομικά ζητήματα και ανακοίνωσε ότι θα κινηθεί δικαστικώς εναντίον του Στίγκα.[21] Επίσης, ανεξαρτητοποιήθηκαν οι βουλευτές Γιώργος Μανούσος και, μια μέρα αργότερα, ο Κωνσταντίνος Φλώρος με αιχμές αμφότεροι για την στάση του Στίγκα, ενώ παράλληλα η εισαγγελία του Αρείου Πάγου ξεκίνησε έρευνα για τους ισχυρισμούς του τελευταίου περί καθοδήγησης από ξένα κέντρα που παραπέμπουν σε οργανωμένο έγκλημα.[22][23]
Στις 4 Σεπτεμβρίου, μια ημέρα πριν την ημερομηνία κατάθεσης Στίγκα στην εισαγγελία του Αρείου Πάγου, ο Στίγκας κάλεσε τους διεγραφέντες Δημητροκάλλη, Κατσιβαρδά και Κόντη να επανενταχθούν στην Κ.Ο., λέγοντας ότι οι ισχυρισμοί περί ελληνικής μαφίας και «ομάδας εκβιαστών» δεν αφορούσαν αυτούς.[24] Οι τρεις βουλευτές, μαζί με τον Μανούσο, επανεντάχθηκαν στην Κ.Ο. στις 7 Σεπτεμβρίου, με τον Φλώρο να παραμένει ανεξάρτητος.[25]
Ο Χάρης Κατσιβαρδάς ανεξαρτητοποιήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2024, αφήνοντας σοβαρές αιχμές για τον Στίγκα, τον οποίο αποκάλεσε «ιταμό συκοφάντη», «βέβηλο και μιαρό καθ' έξιν ψευδολόγο».[26] Οι Σπαρτιάτες με τη σειρά τους σημείωσαν ότι το απόγευμα της ίδιας ημέρας είχε προγραμματιστεί η εξέτασή του από την επιτροπή δεοντολογίας του κόμματος.[26] Στις 7 Φεβρουαρίου του 2024, ο Κατσιβαρδάς κατέθεσε μήνυση κατά του Στίγκα για συκοφαντική δυσφήμιση, και συγκεκριμένα για το περιεχόμενο των καταθέσεων Στίγκα στον Άρειο Πάγο.[27] Ο Κατσιβαρδάς σχολίασε πως η μήνυση «Είναι μόνο η αρχή θα ακολουθήσει χιονοστιβάδα».[27]
Το ίδιο το κόμμα θέτει ως σκοπό την υπεράσπιση «λαϊκής πατριωτικής δεξιάς, του τρίπτυχου πατρίς-θρησκεία-οικογένεια», του «υγιούς ελληνικού εθνικισμού και πατριωτισμού»[1][29] καθώς και την «διαφύλαξη της εθνικής μας ταυτότητας και κυριαρχίας».
Οι «Σπαρτιάτες» θεωρούν ότι οι παραδόσεις του Ελληνισμού λείπουν σήμερα από τη δημόσια ζωή και αυτοχαρακτηρίζονται ως «ο σιδηρούς βραχίονας και το πραγματικό ανάχωμα που θα ανακόψει τον κατήφορο και το ξεπούλημα της Ελλάδας και των Ελλήνων».[29]
Το κόμμα τάσσεται υπέρ της επίλυσης του δημογραφικού προβλήματος, μέσω της παροχής κινήτρων στις νέες οικογένειες καθώς και της απαγόρευσης των αμβλώσεων με σκοπό την αύξηση των γεννήσεων[29].
Τάσσονται απέναντι στον διεθνισμό και την επιχειρούμενη ισλαμοποίηση της χώρας, όπως υποστηρίζουν. Είναι ευρωσκεπτικιστές χωρίς όμως να είναι υπέρ της εξόδου της Ελλάδος από την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά εμφανίζονται ως υπέρμαχοι του μοντέλου και του οράματος όπου ξεκίνησε, της τήρησης της Συνθήκης του Μάαστριχτ καθώς και της ύπαρξης ισονομίας, του αλληλοσεβασμού και της αλληλεγγύης μεταξύ όλων των κρατών-μελών της.
Μετά τις εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023, οι Σπαρτιάτες εξέλεξαν 12 βουλευτές. Ωστόσο, μετά από αλλαγές, η σύνθεση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας είναι η εξής:
