Το Σαιντ-Ετιέν (γαλλικά: Saint-Étienne) είναι πόλη στην κεντρική Γαλλία, 60 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Λυών. Ανήκει στη διοικητική περιοχή Ωβέρνη-Ρον-Αλπ και είναι η πρωτεύουσα του νομού Λουάρ. Με πληθυσμό 172.565 κατοίκους (εκτίμηση του 2017) είναι η 16η πόλη της Γαλλίας από αυτή την άποψη.
Γεωγραφία
Το Σαιντ-Ετιέν βρίσκεται στο Μασίφ Σαντράλ (Massif Central), στον άξονα που συνδέει την Τουλούζη με τη Λυών μέσα από το Κεντρικό Υψίπεδο. Το μέσο υψόμετρο της πόλεως είναι 516 μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας, ενώ γενικά το υψόμετρο κυμαίνεται από 422 ως 1.117 μέτρα. Οι γεωγραφικές συντεταγμένες του κέντρου της πόλεως είναι 45° 26΄ 05΄΄ βόρειο πλάτος και 4° 23΄ 25΄΄ ανατολικό μήκος. Η έκταση του δήμου ανέρχεται σε 79,97 τ.χλμ.. Επομένως η μέση πυκνότητα πληθυσμού είναι 2197 κάτοικοι ανά τ.χλμ..
Ιστορία
Το Σαιντ-Ετιέν αναφέρεται για πρώτη φορά τον 13ο αιώνα. Τον 16ο αιώνα είχε ένα εργοστάσιο όπλων, πράγμα στο οποίο όφειλε τότε τη σημασία της η πόλη (κατά τη Γαλλική Επανάσταση το Σαιντ-Ετιέν μετονομάσθηκε σε Armeville εξαιτίας αυτής της δραστηριότητας). Αργότερα, αναδείχθηκε σε κέντρο εξορύξεως άνθρακα και ακόμα πιο πρόσφατα το Σαιντ-Ετιέν έγινε γνωστό από την κατασκευή ποδηλάτων. Η πόλη δεν αναπτύχθηκε πραγματικά μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα.
Το πρώτο μισό του 19ου αιώνα, ήταν απλώς η πρωτεύουσα ενός διαμερίσματος του νομού Λουάρ, με πληθυσμό 32 χιλιάδες κατοίκους το 1832. Η συγκέντρωση βιομηχανικής δραστηριότητας προκάλεσε την αύξηση αυτού του αριθμού σε 110.000 περί το 1880 και την ανακήρυξή του Σαιντ-Ετιέν σε πρωτεύουσα του νομού, στις 25 Ιουλίου1855, αντί του Μονμπρισόν. Την ίδια χρονιά, το Σαιντ-Ετιέν απορρόφησε τον οικισμό Valbenoîte και άλλους γειτονικούς.
Από το 2001 δήμαρχος του Σαιντ-Ετιέν είναι ο Michel Thiollière.
Δημογραφικά
Ο πληθυσμός του Σαιντ-Ετιέν στην επίσημη απογραφή του 2017 ήταν 172.565 κάτοικοι, ενώ ο πληθυσμός ολόκληρης της μητροπολιτικής περιοχής (πολεοδομικού συγκροτήματος, στα γαλλικά: aire urbaine) 519.834 το 2016.
Οι κάτοικοι του Σαιντ-Ετιέν ονομάζονται stéphanois στα γαλλικά, καθώς το «Ετιέν» είναι απόδοση του ελληνικού «Στέφανος».
Διάφορα
Η ποδοσφαιρική ομάδα του Σαιντ-Ετιέν (ΑΣ Σαιντ-Ετιέν (γαλλικά: AS Saint - Étienne, Association Sportive de Saint-Étienne) είναι από τις πλέον σημαντικότερες ομάδες του αθλήματος αυτού στη Γαλλία.
Η πόλη ήταν παλαιότερα το κέντρο της γαλλικής βιομηχανίας ποδηλάτων. Σήμερα έχει εκεί την έδρα της η μεγάλη επιχείρηση κατασκευής τροχών ποδηλάτων Mavic. Η πόλη φιλοξενεί συχνά ένα ετάπ του ποδηλατικού Γύρου της Γαλλίας, όπως π.χ. το θέρος του 2005.
Η πόλη διαθέτει τρία μουσεία, από τα οποία το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Musée d'Art Moderne) φιλοξενεί μία από τις καλύτερες συλλογές του είδους στον κόσμο. Το ξεπερνούν με βεβαιότητα μόνο τα αντίστοιχα μουσεία των Παρισίων και της Νέας Υόρκης (ΜΟΜΑ) από πλευράς περιεχομένου. Τα άλλα μουσεία είναι το Μουσείο Ορυχείων (Musée de la Mine) και το Musée des Ponts et Chaussées.
Το Σαιντ-Ετιέν είναι αξιοσημείωτο και για το τραμ του. Κατά τον εικοστό αιώνα, όλες οι άλλες γαλλικές πόλεις απαλλάχθηκαν από τα τραμ τους και μόνο το Σαιντ-Ετιέν διατήρησε το δικό του. Πρόσφατα, όλο και περισσότερες πόλεις της χώρας άρχισαν να επανεκτιμούν τα πλεονεκτήματα και να ξανατοποθετούν δίκτυα και γραμμές τραμ, ενώ το Σαιντ-Ετιέν απλώς αγόρασε νέα βαγόνια και βοήθησε άλλες πόλεις με την εμπειρία του. Η μεταφορά με λεωφορεία και τραμ παρέχεται από τη δημόσια εταιρεία Société de Transports de l'Agglomération Stéphanoise (STAS).
Στα ελληνικά ήταν παλαιότερα διαδεδομένη η φράση «αυτός είναι μάρκα Σαιντ-Ετιέν» για έξυπνους «ανθρώπους της πιάτσας».
Ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση
Τα παρακάτω ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα έχουν την έδρα τους στην πόλη:
Κλωντ Φωριέλ (1772-1844), ιστορικός, φιλόλογος και κριτικός της λογοτεχνίας.
Άγιος Μαρσελέν Σαμπανιά (1789-1840), Ρωμαιοκαθολικός ιερέας και ιδρυτικό μέλος των Μαριστών Πατέρων και των Μαριστών Αδελφών, που αγιοποιήθηκε το 1999.