Η Πύλη Αρντεατίνα (ιταλικά: Porta Ardeatina) ήταν μία από τις πύλες των Αυρηλιανών Τειχών της Αρχαίας Ρώμης.
Η πύλη βρίσκονταν ανάμεσα στη Πόρτα Άππια και στη Πόρτα Σαν Πάολο, κοντά στις σύγχρονες αψίδες κάτω από τις οποίες διέρχεται η Λεωφόρος Χριστόφορου Κολόμβου. Η πύλη εικάζεται ότι τέθηκε εκτός λειτουργίας πολύ σύντομα (παύει να αναφέρεται πλέον από τον 8ο αιώνα). Σύμφωνα με τη σημερινή της κατάσταση, μπορεί να θεωρηθεί ως μια απλή πύλη πλαισιωμένη με τραβερτίνη, της οποίας το πιο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό είναι η παρουσία, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά των τειχών, ενός τμήματος πλακόστρωτου δρόμου που χρονολογείται από τη ρωμαϊκή περίοδο. Μάλιστα εξακολουθούν να είναι ορατά ίχνη που άφησε η κίνηση καροτσιών - που θα πρέπει να ήταν αρκετά έντονη.
Η πύλη δεν διέθετε αμυντικούς πύργους: η έλλειψη αυτή μετριαζόταν μέσω μιας προεξοχής του τοίχου, η οποία μπορούσε να χρησιμεύσει ως μικρό οχύρωμα.
Σύμφωνα με μια δήλωση του ανθρωπιστή και ιστορικού Πότζιο Μπρατσολίνι, η Πόρτα Αρντεατίνα έφερε μια συνήθη μνημειακή πλάκα, η οποία ανέφερε τον Αυτοκράτορα Ονώριο. Το στοιχείο αυτό μπορεί να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι δεν επρόκειτο για μια απλή δευτερεύουσα πύλη, αλλά για μια κύρια πύλη-αψίδα. Κοντά στην πύλη, στην εσωτερική πλευρά, είναι εμφανή τα ερείπια ενός τάφου ενσωματωμένου στα τείχη. Αυτό επιβεβαιώνει το γεγονός ότι ο Αυτοκράτορας Αυρηλιανός, ο οποίος για να μειώσει το κόστος και να επιταχύνει την κατασκευή του τείχους - ενσωμάτωσε πρώην κατασκευές μέσα στα τείχη.
Πηγές
- Mauro Quercioli, Le mura e le porte di Roma. Newton Compton Ed., Rome, 1982
- Laura G. Cozzi, Le porte di Roma. F.Spinosi Ed., Rome, 1968
