Το Πυρηνικό Εργοστάσιο Άκκουγιου (τουρκικά: Akkuyu Nükleer Güç Santrali) είναι εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας υπό ανάπτυξη στο Ακκούγιου στο Μπουγιουκετσελί στην Επαρχία Μερσίν της Τουρκίας. Θα γίνει το πρώτο εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας της χώρας.[1]
Τον Μάιο του 2010, η Ρωσία και η Τουρκία υπέγραψαν συμφωνία όπου μια θυγατρική της Rosatom, η Akkuyu NGS Elektrik Üretim Corp. (ΕΕΑ: Εταιρεία Έργου Ακκούγιου) θα κατασκευάσει, θα κατέχει και θα λειτουργεί μια μονάδα παραγωγής ενέργειας στο Ακκούγιου που θα περιλαμβάνει τέσσερις μονάδες VVER ισχύος 1.200 MW.[2] Η συμφωνία επικυρώθηκε από το Τουρκικό Κοινοβούλιο τον Ιούλιο του 2010.[3] Οι εργασίες μηχανικής και έρευνας στον χώρο ξεκίνησαν το 2011.[4][5]
Το 2013, η ρωσική πυρηνική κατασκευαστική εταιρεία Atomstroyexport (ASE) και την τουρκική κατασκευαστική εταιρεία Ozdogu υπέγραψαν την σύμβαση προετοιμασίας του εργοταξίου για το προτεινόμενο πυρηνικό εργοστάσιο του Ακκούγιου. Η σύμβαση περιλαμβάνει εργασίες εκσκαφής στο χώρο.[6]
Η επίσημη τελετή εγκαινίων έλαβε χώρα τον Απρίλιο του 2015.[7] Η κύρια κατασκευή ξεκίνησε το Μάρτιο του 2018[8] και η πρώτη μονάδα αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2023.[9] Οι άλλες τρεις μονάδες αναμένεται να ολοκληρωθούν έως το 2025.
Οικονομικά
Η χρηματοδότηση παρέχεται από Ρώσους επενδυτές, με το 93% να προέρχεται από θυγατρική της Rosatom. Μέχρι και το 49% των μετοχών μπορούν να πωληθούν αργότερα σε άλλους επενδυτές.[10] Οι δυνητικοί επενδυτές είναι οι τουρκικές εταιρείες Park Teknik και Elektrik Üretim.
Η Τουρκική Εταιρεία Εμπορίου Ηλεκτρικής Ενέργειας και Συμβάσεων έχει εγγυηθεί την αγορά του 70% της ενέργειας που θα παραχθεί από τις δύο πρώτες μονάδες και 30% από τις τρίτες και τέταρτες μονάδες πάνω από μια συμφωνία αγοράς με δεκαπενταετή ισχύ. Η ηλεκτρική ενέργεια θα αγοραστεί στην τιμή των 12.35 αμερικανικών σεντς ανά kWh και η υπόλοιπη ενέργεια θα πωλείται στην αγορά από τον παραγωγό.[11]
Ενστάσεις
Η πιο σημαντική ένσταση είναι ότι το Μπουγιουκετσελί και οι γύρω ακτές μπορεί να χάσουν το τουριστικό δυναμικό μετά την υλοποίηση του έργου.[12] Οι κάτοικοι του Μπουγιουκετσελί ανησυχούν ότι ο ήδη χαμηλός πληθυσμός της πόλης μπορεί να μειωθεί περαιτέρω και η πόλη και μπορεί να χάσει το καθεστώς δήμου. Ωστόσο, ο πρόεδρος του εμπορικού συμβουλίου του δήμου Αλπέρ Γκουρσόι πρόσθεσε επίσης ότι η πυρηνική ενέργεια είναι απαραίτητη για την οικονομία και ότι η κατασκευή ενός τόσο μεγάλου εγκαταστάσεις μπορεί να ωφελήσει οικονομικά την πόλη.[13]
Στις 17 Απριλίου 2011, σχηματίστηκε ανθρώπινη αλυσίδα στην Μερσίνη για να διαμαρτυρηθεί κατά της απόφασης.[14] Προγραμματίστηκαν 30 θέσεις για τον σχηματισμό αλυσίδων κατά μήκος της εθνικής οδού που συνδέει τη Μερσίνη με το Άκκουγιου. Αλλά η συμμετοχή ήταν μεγαλύτερη από την αναμενόμενη και αρκετές από αυτές τις αλυσίδες συγχωνεύθηκαν. Το ανατολικό άκρο της αλυσίδας ήταν στο κέντρο της Μερσίνης και έφθασε τα 20 χιλιόμετρα δυτικά κατά μήκος της εθνικής οδού χωρίς διακοπή. Επίσης συμμετείχαν και οι οικισμοί στο δυτικό μέρος της αλυσίδας συμπεριλαμβανομένων των επαρχιακών κέντρων Σιλίφκε και Ερντεμλί, καθώς και το Μπουγιουκετσελί, η πλησιέστερη πόλη στο εργοστάσιο. Ο Σαμπαχάτ Ασλάν, εκπρόσωπος για την Αντιπυρηνική Πλατφόρμα της Μερσίνης, δήλωσε ότι "Ο σεισμός και το τσουνάμι στην Ιαπωνία απέδειξαν πόσο επικίνδυνη είναι η πυρηνική τεχνολογία". Επίσης δηλώθηκε ότι "Οργανώσαμε αυτή η διαμαρτυρία για να πούμε "όχι" στο εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας, η οποία θα θέσει τις μελλοντικές γενιές σε κίνδυνο."[15]
Στις 12 Ιανουαρίου 2015, αναφέρθηκε ότι οι υπογραφές των ειδικών για μια έκθεση για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του έργου κυρωμένη από τη κυβέρνηση είχαν πλαστογραφηθεί. Οι ειδικοί είχαν παραιτηθεί έξι μήνες πριν από την υποβολή της και η εταιρεία που ανέλαβε την εκπόνηση της έκθεσης είχε κάνει τότε μονομερείς αλλαγές στην έκθεση.[16] Η αποκάλυψη προκάλεσε διαμαρτυρία στη Βόρεια Λευκωσία. Η κατασκευή του εργοστασίου του Ακκούγιου είναι αμφιλεγόμενη στην Κύπρο, λόγω της εγγύτητάς του στο νησί.[17][18]
Φήμες περί διακοπής της κατασκευής
Στις 9 Δεκεμβρίου του 2015 το πρακτορείο ειδήσεων Reuters ανέφερε ότι η Rosatom σταμάτησε τις εργασίες κατασκευής στο εργοστάσιο και ότι η Τουρκία αξιολογούσε άλλους πιθανούς υποψήφιους για το έργο.[19] Αλλά η Rosatom και το τουρκικό Υπουργείο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων διέψευσε αμέσως τη δήλωση.[20] Παρά τις εντάσεις που υπήρχαν μεταξύ της Ρωσίας και της Τουρκίας λόγω της τουρκικής κατάρριψης του ρωσικού αεροπλάνου στις 24 Νοεμβρίου του ίδιου έτους, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε ότι η απόφαση συνέχισης είναι καθαρά εμπορική.[21] Μια πηγή είπε στο RIA Novosti ότι η εταιρεία που συστάθηκε για να κατασκευάσει το πυρηνικό εργοστάσιο συνέχισε τις δραστηριότητές της στην Τουρκία.[22][23]
