Η Πειραϊκή - Πατραϊκή Βιομηχανία Βάμβακος Α.Ε., γνωστή σαν «Πειραϊκή-Πατραϊκή», ήταν η μεγαλύτερη βιομηχανία κλωστοϋφαντουργικής, βάμβακος και ετοίμων ενδυμάτων της Ελλάδος. Ιδρύθηκε το 1919 και, παρά το ότι έχει κλείσει παραγωγικά εδώ και πολλές δεκαετίες, εξακολουθεί να εμφανίζεται στον κατάλογο ληξιπρόθεσμων οφειλετών του Δημοσίου, διότι δεν έχει κηρυχθεί σε πτώχευση.
Ιστορία
Στην Πάτρα το 1919 ιδρύεται η ομόρρυθμη «Πατραϊκή Εμποροβιομηχανική Εταιρεία» από τούς Χριστόφορο Κατσάμπα (1893-1984) και Σταμούλη Στράτο (1891-1963) για την παρασκευή καλτσών και τη βαφή και πώληση νημάτων με πρώτη ύλη αρχικά από το εξωτερικό.
Το 1924 η Πατραϊκή μετεξελίχτηκε σε Ανώνυμη Εταιρεία και ήταν η πρώτη Ανώνυμη Εταιρεία που ιδρύθηκε στην Πάτρα. Επίσης εγκαταστάθηκε και η πρώτη πετρελαιοκίνητη μηχανή 50 ίππων, γερμανικής κατασκευής, για τα στριπτικά και βαφικά μηχανήματα, αντικαθιστώντας την ατμοκίνητη, η οποία ήταν περιορισμένων δυνατοτήτων.
Το 1926 ξεκίνησε η λειτουργία τού κλωστηρίου με την περαιτέρω αγορά μηχανημάτων από τη Γερμανία και με εξειδικευμένο προσωπικό από τις κλωστοϋφαντουργίες τού Πειραιά, όπως και το 1928, όταν η επιχείρηση εξοπλίστηκε με περαιτέρω μηχανήματα από τη Γερμανία.
Το 1933 η «Πειραϊκή Εταιρεία Επιχειρήσεων" περιήλθε, λόγω υπέρογκων χρεών, στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία την συγχώνευσε με την "Πατραϊκή", δημιουργώντας έτσι την "Πειραϊκή-Πατραϊκή".
Εμπόλεμη Περίοδος
Κατά τη διάρκεια του Ελληνο-Ιταλικού πολέμου η «Πειραϊκή-Πατραϊκή» εφοδίαζε με κουβέρτες και υφάσματα τον Ελληνικό Στρατό, ενώ εκχώρησε τα κέρδη της στην Ελληνική κυβέρνηση. Ένα χρόνο μετά τον εμφύλιο πόλεμο (1946-1949), το 1950, η «Πειραϊκή-Πατραϊκή» κατασκεύασε στο Μεγάλο Πεύκο μεγάλη σύγχρονη εργοστασιακή μονάδα και ήταν το πρώτο εργοστάσιο που κτίστηκε στην Ελλάδα μεταπολεμικά.
Δεκαετία '60
Την δεκαετία τού 1960 διέθετε πέντε σύγχρονες εργοστασιακές μονάδες και απασχολούσε περισσότερους από 4.000 υπάλληλους. Το 1962 ήταν από τις πρώτες επιχειρήσεις στην Ελλάδα που αυτοματοποίησε το πληροφοριακό της σύστημα, με το μοντέλο "1402" της ΙΒΜ. Μια από τις διαφημίσεις της επιχείρησης ήταν «Τα πανιά αυτού του καραβιού, η τέντα αυτού τού ρετιρέ, αυτό το στρώμα, αυτό το κάλυμμα, αυτές οι κουρτίνες, αυτά τα σεντόνια και μαξιλαροθήκες, αυτή η τέντα του φορτηγού... και άλλα πολλά, ων ουκ έστιν αριθμός, κατασκευάζονται από ύφασμα Πειραϊκής-Πατραϊκής». Στις διαφημίσεις της, επίσης, είχε κυριαρχήσει το σλόγκαν "Πειραϊκή-Πατραϊκή: Ντύνει, στολίζει, νοικοκυρεύει".
Στις 4 Απριλίου 1963 πέθανε ο συνιδρυτής της Πειραϊκής Πατραϊκής και πρόεδρος τού διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας, Σταμούλης Στράτος, σε ηλικία 73 ετών.
Μεταπολίτευση και πτώση
Στη δεκαετία τού 1970 η ελληνική βιομηχανία άρχιζε τη μεγάλη πτώση της. Οι πετρελαϊκές κρίσεις, οι αυξημένες απαιτήσεις τών εργαζομένων, συνοδευόμενες από μαζικές απεργίες, και η απώλεια εμπιστοσύνης τών βιομηχάνων στην κυβέρνηση Καραμανλή με τις περίφημες κρατικοποιήσεις της οδήγησαν σε σταθερά καθοδική πορεία. Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος ήταν, από πολλά χρόνια, ο κυριώτερος μέτοχος της εταιρείας και περιέβαλλε με την εμπιστοσύνη της τις διοικούσες οικογένειες τών Κατσάμπα και Στράτου. Η δεσπόζουσα θέση της Ε.Τ.Ε. είχε σαν αποτέλεσμα την περίπου υποχρεωτική ενσωμάτωση στην «Πειραϊκή-Πατραϊκή» όλων των κλωστοϋφαντουργικών εταιρειών που περιέρχονταν, λόγω πτώχευσής τους, στην Τράπεζα (Μουταλάσκη, Γαβριήλ, Φιλιατών, Χαλκίδας, Σάμου). Συνεχώς επιβαρυνόμενη, η "Πειραϊκή-Πατραϊκή" κρατικοποιήθηκε τελικά επί κυβερνήσεως Ανδρέα Παπανδρέου, στο πρόγραμμα τών «κοινωνικοποιήσεων» της πρώτης τετραετίας του ΠΑΣΟΚ (1981-1985). Ήταν, με 7.000 εργαζομένους, ο μεγαλύτερος εργοδότης τού ιδιωτικού τομέα της χώρας.
Στις 11 Οκτωβρίου 1984, τρεις μόλις μήνες μετά την κρατικοποίηση της "Π-Π", απεβίωσε, σε ηλικία 91 ετών, ο άλλος συνιδρυτής της, Χριστόφορος Κατσάμπας.
Η υπό κομματικό έλεγχο κακοδιαχείριση που ακολούθησε είχε σαν αποτέλεσμα την παύση της παραγωγής και την απόλυση τού προσωπικού της. Οι τελευταίες προσπάθειες ανασυγκρότησης έληξαν το 1996 ύστερα από πολιτική επιλογή της τότε κυβέρνησης.
Φωτοθήκη
Παραπομπές
Πηγές
Βιβλιογραφία
- Ξενοφών Αργ. Παπαευθυμίου, Σιωπηλοί μάρτυρες. Τα βιομηχανικά κτίρια της Πάτρας και η αρχιτεκτονική τους, Εκδόσεις Πελοπόννησος, Πάτρα 2014. ISBN 978-618-81328-0-1.
- Στ. Τζινιέρη, Ιδρύματα και επιχειρήσεις που τιμούν την Ελλάδα, Τόμος Β΄, Αθήναι.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
