Ο Παναγιώτης Ποταγός (Βυτίνα, 1838 – Νύμφες, 1903) ήταν Έλληνας ιατρός από την Αρκαδία, πολύγλωσσος και ο μοναδικός Έλληνας εξερευνητής των νεότερων χρόνων.
Βιογραφία
Γεννήθηκε στη Βυτίνα τον Ιούλιο του 1838. Αριστούχος διδάκτορας της ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, εξάσκησε για λίγους μήνες το ιατρικό επάγγελμα στη Βυτίνα, Στεμνίτσα (τόπος καταγωγής της μητέρας του) και Θεσσαλονίκη. Συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (με δαπάνη της θείας του Αικ. Καρατζά), όπου διακρίθηκε στην καταπολέμηση της χολέρας και έτυχε μεγάλης εκτίμησης από τους συναδέλφους του.[5]
Το 1867 φεύγει από τη Βυτίνα και μεταξύ του 1867 και του 1882, ο Παναγιώτης Ποταγός πραγματοποίησε δύο μεγάλα εξερευνητικά ταξίδια στην Κεντρική Ασία (από το Ιράν ως τη Μογγολία) και ένα στην Κεντρική Αφρική. Χωρίς καμιά υποστήριξη από τη χώρα του ή από οπουδήποτε αλλού, προσπάθησε να συναγωνιστεί τους διάσημους εξερευνητές των εθνικών Γεωγραφικών Εταιρειών της Ευρώπης.
Κατόρθωσε να δημοσιεύσει μόνο τον πρώτο τόμο των Περιηγήσεών του σε μία ελληνική (1883) και μία γαλλική έκδοση (1885). Το έργο του είναι μοναδικό, τόσο για τη γεωγραφική του πλευρά όσο και για την εθνολογική του, που αφορά ιδιαίτερα τις ελληνιστικές επιβιώσεις στο Αφγανιστάν, αλλά παραμένει εντούτοις σχεδόν άγνωστο στην εποχή μας. Το χειρόγραφο του (κυρίως εθνολογικού περιεχομένου) β΄ τόμου των «Περιηγήσεων» δεν δημοσιεύθηκε ποτέ και δυστυχώς χάθηκε, καθώς το κατέστρεψαν οι ίδιοι οι κληρονόμοι του Ποταγού.
Μεταξύ άλλων ανακάλυψε τον μεγάλο ποταμό Μπόμου της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας (1877) και σταμάτησε, με το κύρος του, τον εμφύλιο πόλεμο στο Αφγανιστάν (1875).
Τιμήθηκε από τη Γαλλική κυβέρνηση, τη Γεωγραφική Εταιρία της Γαλλίας και τον βασιλιά του Βελγίου Λεοπόλδο Β΄, πρόεδρο τότε της Παγκόσμιας Γεωγραφικής Εταιρίας, ο οποίος και έδωσε το όνομά «Λεωφόρος Ποταγού» σε κεντρική αρτηρία της πόλης Ισίρο (Παουλίς) του Βελγικού Κογκό. Όταν του ζήτησε να υπογράψει στη χρυσή βίβλο των περιηγητών, εκείνος έγραψε μόνο δυο λέξεις: «Εις Ελλην».
Το 1887 αποσύρθηκε στο χωριό Νύμφαις ή Νύφες της Κέρκυρας και απεβίωσε το 1903.
Παραπομπές
Πηγές
- Σπύρος Αναγνώστου & Εμμανουήλ Β. Μαρμαράς: Ο εξερευνητής Παναγιώτης Ποταγός και η συμβολή του στη γεωγραφική γνώση για την Κεντρική Ασία του 19ου αιώνα, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Γεωγραφίας [1]
Βιβλιογραφία
- Εις Έλλην, Κάρολου Μωραΐτη.
- Ανδρέας Καπογιαννόπουλος: Παναγιώτης Ποταγός - Ο λησμονημένος Οδυσσέας της Αφρικής και της Ασίας
- Φώτη Κόντογλου: Φημισμένοι άνδρες και λησμονημένοι
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
