Οίκος του Χορφάγκρε

Ο Οίκος του Φέαρχεαρ, νορβ. Hårfagre ætta, είναι ο πρώτος δυναστικός Οίκος της Νορβηγίας που πέντε μέλη του έγιναν βασιλείς της χώρας, από τον 9ο ως τον 10ο αι. Το γενεαλογικό δένδρο του Οίκου έχει έναν κλάδο, αυτόν του Όλαφ Β΄ του αγίου, που έδωσε άλλους δύο βασιλείς της Νορβηγίας.

Η Νορβηγία (με κόκκινο) την εποχή του Όλαφ Β΄ του άγιου

Ιστορία

Ιδρυτής του Οίκου είναι ο Χάραλντ Α΄ ο καλλίκομος (αγγλ. fairhair). Στη μάχη του Χάφρσφιορδ το 872 νίκησε τους μικρούς ηγεμόνες της περιοχής, ενοποίησε τις περιοχές τους και έγινε ο πρώτος βασιλιάς της Νορβηγίας. Η βασιλεία ήταν κληρονομική και τον 13ο αι. αυτό παγιώθηκε με νόμο, αντίθετα με τη Σουηδία, Δανία και Αγγλο-Σαξωνική Βρετανία, όπου ο ηγεμόνας εκλεγόταν από Συνέλευση. Το κέντρο εξουσίας του ήταν η περιοχή Βέστφολντ, Νότια της Νορβηγίας. Ο κόμης (jarl) της Βόρειας Νορβηγίας έγινε ισχυρός και δεύτερος μετά τον βασιλιά, κάτι που καθιερώθηκε. Ο πιο γνωστός από αυτούς ήταν ο Χάακον Σίγκουρντσον, στην πραγματικότητα (de facto) βασιλιάς. Ο Όλαφ Β΄ ο άγιος εξάπλωσε τον Χριστιανισμό στη χώρα^[1] και επέκτεινε την επικράτειά του. Αργότερα οι ηγεμόνες της Νορβηγίας έγιναν υποτελείς της Δανίας.

O επόμενος Οίκος ήταν αυτός του Χάρντραντα, μετά του Γκίλλε και έπειτα του Σβέρε. Ο ηγέτης κάθε Οίκου, αν και ερχόταν από το πουθενά, δήλωνε ότι ήταν νόθος γιος βασιλιά του προηγούμενου Οίκου. Οι παλαιότεροι ιστορικοί θεωρούσαν τους Οίκους αυτούς ως έναν, των Φέαρχεαρ, οπότε ο Οίκος εκτεινόταν ως το 1387^[2].

Αμφισβητήσιμη καταγωγή

Πληροφορίες έχουμε από τους ποιητές (skalds), αλλά με παραλλαγές. Οι νεότεροι ερευνητές πιστεύουν ότι ο Όλαφ Α΄ και ο Όλαφ Β΄ δεν συνδέονται με τον Οίκο αληθινά, αλλά είναι μεταγενέστερη επινόηση^[3] . Επίσης οι Οίκοι Χάρντραντα^[4], Γκίλλε, Σβέρε, που ισχυρίζονται ότι είναι κλάδοι του Φέαρχεαρ, δεν είναι κλάδοι, αλλά αυτόνομοι Οίκοι^[5]. Οι σκοπιμότητες ήταν διάφορες, όπως οι επιθυμία μεταγενέστερων βασιλέων να νομιμοποιηθούν, η αναγωγή στον πρότερο Οίκο των Ύνγκλινγκς των μικρών τοπικών ηγεμόνων ή η κυριαρχία εδαφών που διεκδικούσε η Δανία^[6]. Άλλος λόγος είναι ότι η συγγένεια από μητέρα ή από αγχιστεία δεν ήταν λόγος κληρονομικού δικαιώματος κατά το παραδοσιακό Γερμανικό Δίκαιο, έτσι εφεύραν συγγένειες από πατέρα, π.χ. η Άστα κόρη του Γκούντμπραντ, από τον πρώτο της γάμο είχε γιο τον Όλαφ Β΄ των Φέαρχεαρ, ενώ από τον δεύτερο γάμο της είχε γιο τον Χάραλντ Γ΄ Χάρντραντα. O Χάραλντ Γ΄ ίδρυσε τον επόμενο των Φέρχεϊρ, Οίκο των Χάρντραντα και επινοήθηκε ότι είναι απόγονος του Σίγκουρντ, γιου του Χάραλντ Α΄ Φέαρχεαρ. Ο νέος Οίκος ήθελε να ονομάζεται Οίκος του αγίου Όλαφ Β΄. Ας σημειωθεί ότι οι σάγκες γραφόταν από ποιητές που ζούσαν την Αυλή του προστάτη τους βασιλιά.

Συνοπτικά αμφισβητούνται οι ισχυρισμοί^[7]:

• ότι ο Χάραλντ Γ΄ Χάρντραντα κατάγεται από τον Σίγκουρντ, γιο του Χάραλντ Α΄ Φέαρχεαρ^[8].
• ότι ο Χάραλντ Δ΄ Γκίλλε είναι γιος του Μάγκνους Γ΄ των Χάρντραντα.
• ότι ο Σβέρε είναι γιος του Σίγκουρντ Β΄ των Γκίλλε^[7].

Οι ηγεμόνες της Νορβηγίας

Βασιλείς της Νορβηγίας από τον Οίκο του Φέαρχεαρ:

Χάραλντ Α΄ της Νορβηγίας ο καλλίκομος (fairhair)

• Χάακον Α΄ της Νορβηγίας ο καλός (good)
• Έρικ Α΄ της Νορβηγίας ο αιματοβαφής (bloodaxe)
  • Χάραλντ Β΄ της Νορβηγίας ο φαιοχίτων (greycloak)
• Όλαφ ηγεμόνας του Βίνγκουλμαρκ
  • Τρίγκβε ηγεμόνας του Βίλκεν
    • Όλαφ Α΄ της Νορβηγίας
• Μπιορν ηγεμόνας του Βέστφολντ
  • Γκούντροντ ηγεμόνας του Βέστφολντ
    • Χάραλντ ο στη Γροιλανδία ανατραφείς (Grenske), ηγεμόνας του Βέστφολντ
      • Όλαφ Β΄ της Νορβηγίας ο άγιος
        • Μάγκνους Α΄ της Νορβηγίας, Α΄ βασ. της Δανίας ο καλός (good).

Γενεαλογία των Χορφάγκρε της Νορβηγίας

Χάραλντ Α΄ ο Καλλίκομος (Χορφάγκρε) βασ. της Νορβηγίας

Έρικ Α΄ ο Αιματοβαφής βασ. της Νορβηγίας

Χάακον Α΄ ο Αγαθός βασ. της Νορβηγίας

Μπγιέρν Φάρμαν βασ. του Βέστφολντ

Όλαφ Χάραλντσον Γκάιρστανταλφ βασ. του Βίνγκουλμαρκ

Σίγκουρντ Ρίσε

Χάραλντ Β΄ ο Φαιοχίτων βασ. της Νορβηγίας

Γκούντρεντ Μπγιέρνσον βασ. του Βέστφολντ

Τρίγκβε Όλαφσον βασ. του Βίλκεν

Χάλφνταν του Χάνταφυλκε

Χάραλντ Γκρενσκ βασ. της Βέστφολντ

Όλαφ Α΄ βασ. της Νορβηγίας

Σίγκουρντ Σιρ σύζ. Άστα Γκούντμπραντσντατερ

Όλαφ Β΄ ο Άγιος βασ. της Νορβηγίας

Χάραλντ Γ΄ ο Αυστηρός (Χάρντραντα) βασ. της Νορβηγίας ΟΙΚΟΣ ΧΑΡΝΤΡΑΝΤΑ

Μάγκνους Α΄ ο Καλός βασ. της Νορβηγίας, Α΄ της Δανίας

Αναφορές

1. Arno Borst, Medieval Worlds : Barbarians, Heretics, and Artists in the Middle Ages, University of Chicago, 1992, (ISBN 0-226-06656-8), p. 132.
2. Ο Οίκος των Σβέρε έπαυσε το 1319. Οι επόμενοι τρεις βασιλείς της Σουηδίας από τον Οίκο του Μπγιέλμπο, που ήταν και της Νορβηγίας, ήταν απόγονοι εκ θηλυγονίας των Σβέρε και η βασιλεία τους έληξε το 1387.
3. Turville-Petre, p. 15
4. Helle, p. 185.
5. Birgit and Peter Sawyer, Medieval Scandinavia: from Conversion to Reformation, circa 800-1500, Minneapolis: University of Minnesota Press, 1993, (ISBN 0-8166-1738-4), p. 61.
6. Claus Krag, Ynglingatal og Ynglingasaga: en studie i historiske kilder, Oslo: Universitetsforlaget 1991, OCLC 256562288, pp. 231, 243 (Νορβηγικά)
7. Jo Rune Ugulen, "Kongar i dei norske ættetavlene" Αρχειοθετήθηκε 2007-02-28 στο Wayback Machine. (Kings in the Norwegian genealogies), Norsk Slektshistorisk Forening 1999/2000, reprinted from Genealogen 99.1, pp. 20-23 (στα νεονορβηγικά)
8. M. Sjöström, "Scandinavian medieval descendants of Charlemagne: A detailed genealogy of the issue of Agnes Haakonsdottir, of the so-called Fairhair dynasty", Foundations - Journal of the Foundation for Medieval Genealogy vol 2 (2007:4, July), pp. 253-276: "It is very likely that the lord Halvdan, father of kinglet Sigurd Syr, was not identical with a possible Halvdan in Hadafylke, grandson of king Harald".