Ο θάνατος ενός ήρωα (αγγλικός τίτλος: Death of a Hero) είναι μυθιστόρημα του Ρίτσαρντ Άλντινγκτον που δημοσιεύθηκε το 1929. Ήταν το πρώτο μυθιστόρημα του συγγραφέα και θεωρείται εν μέρει αυτοβιογραφικό. [1]
Ο Άλντινγκτον, ήδη επιτυχημένος ποιητής, δημοσιογράφος, μεταφραστής και κριτικός, στο πρώτο του μυθιστόρημα κατέθεσε τις συγκλονιστικές εμπειρίες του από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, δίνοντας τον τόνο της απογοήτευσης από την αρχή. Ο - πικρά ειρωνικός - τίτλος αναφέρεται στον θάνατο ενός και μόνο ήρωα, ωστόσο το αντιπολεμικό έργο διακηρύσσει τον γενικό θάνατο του ηρωισμού, αντανακλώντας την απογοήτευση της γενιάς που είχε πολεμήσει και αναλύοντας τη διαδικασία με την οποία ένας πόλεμος μπορεί να μετατρέψει έναν γενναίο άνθρωπο σε φάντασμα του εαυτού του. Τα πρώτα μέρη περιλαμβάνουν κριτική της αγγλικής κοινωνίας της μεσαίας τάξης πριν από τον πόλεμο. [2]
Σύντομη περιγραφή της υπόθεσης
Ο θάνατος ενός ήρωα είναι η ιστορία ενός νεαρού Άγγλου καλλιτέχνη, του Τζορτζ Γουίντερμπουρν, που κατατάσσεται στο στρατό με το ξέσπασμα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Την ιστορία αφηγείται ένας ανώνυμος αφηγητής σε πρώτο πρόσωπο που ισχυρίζεται ότι γνώριζε τον πρωταγωνιστή και υπηρετούσε μαζί του. Το μυθιστόρημα χωρίζεται σε τρία μέρη.
Το οικογενειακό περιβάλλον
Το πρώτο μέρος περιγράφει το οικογενειακό ιστορικό των Γουίντερμπουρν. Ο πατέρας, ένας άνδρας της μεσαίας τάξης από την επαρχία της Αγγλίας, παντρεύεται μια φτωχή γυναίκα η οποία λανθασμένα πιστεύει ότι παντρεύεται έναν πλούσιο άνδρα. Μετά τη γέννηση του Τζορτζ, η μητέρα του απατά τον άντρα της. Ο Τζορτζ ανατράφηκε ώστε να γίνει ένα σωστό μέλος της αγγλικής κοινωνίας με πατριωτικά αισθήματα. Ενθαρρύνεται να σπουδάσει και να εργαστεί στην ασφαλιστική επιχείρηση του πατέρα του, αλλά δεν του αρέσει. Μετά από διαφωνία με τους γονείς του, φεύγει για το Λονδίνο για να γίνει ζωγράφος και να ζήσει τη ζωή του.[3]
Το πορτρέτο των γονιών θεωρείται ότι βασίζεται στους γονείς του συγγραφέα και το δικό του αποπνικτικό και επισφαλές περιβάλλον της μεσαίας τάξης με τα αυστηρά κοινωνικά ήθη, τις συντηρητικές απόψεις και τους περιορισμούς.
Η ζωή στο Λονδίνο
Η δεύτερη ενότητα του βιβλίου είναι αφιερωμένη στη ζωή του Τζορτζ στο Λονδίνο. Κάνει γνωριμίες στους λογοτεχνικούς και καλλιτεχνικούς κύκλους, ζει μια ανέμελη μποέμικη ζωή, ζωγραφίζει, ερωτεύεται και ενδιαφέρεται για μοντέρνες φιλοσοφίες, συζητήσεις για πολιτική, ειρηνισμό και ελεύθερο έρωτα.
Όταν η αγαπημένη του Ελίζαμπεθ πιστεύει ότι είναι έγκυος, αποφασίζουν να παντρευτούν. Αν και δεν αποκτούν παιδί, ο γάμος συνεχίζεται. Αποφασίζουν να κρατήσουν τον γάμο τους ανοιχτό, ωστόσο, όταν ο Τζορτζ δημιουργεί σχέση με τη Φάνι, στενή φίλη της Ελίζαμπεθ, η σχέση τους κλονίζεται. Αυτή την εποχή, η κατάσταση στον κόσμο είναι ιδιαίτερα τεταμένη, η Αγγλία κηρύσσει τον πόλεμο στη Γερμανία. Ο Τζορτζ αποφασίζει να καταταγεί εθελοντής.
Η απεικόνιση της κοινωνίας από τον Άλντινγκτον περιλαμβάνει «πορτρέτα» σύγχρονων ζωγράφων, λογοτεχνικών κριτικών και συγγραφέων, μεταξύ των οποίων του Τ. Σ. Έλιοτ και του Έζρα Πάουντ που και οι δύο ήταν στενοί προσωπικοί του φίλοι, αλλά και αναφορές στη θέση της γυναίκας της εποχής, τον ελεύθερο έρωτα και τον γάμο.[2]
Στον πόλεμο
Βρετανοί πολυβολητές σε αντιαεροπορική δράση στην περιοχή της Αράς
Ο Τζορτζ παρακολουθεί στρατιωτική εκπαίδευση και το σύνταγμά του φεύγει για το Δυτικό μέτωπο στη Γαλλία. (Η συγκεκριμένη τοποθεσία στη Γαλλία δεν αναφέρεται, η πόλη πίσω από τις γραμμές του μετώπου όπου ο Τζορτζ βρίσκεται τον περισσότερο καιρό αναφέρεται ως M-.) Πολεμάει στο μέτωπο για αρκετό καιρό και έρχεται αντιμέτωπος με τη φρίκη του πολέμου. Όταν επιστρέφει με σύντομη άδεια, διαπιστώνει ότι ο πόλεμος τον έχει επηρεάσει τόσο πολύ που δεν μπορεί να επικοινωνήσει με τους φίλους του, ούτε με τη γυναίκα του ή την ερωμένη του.
Οι απώλειες μεταξύ των αξιωματικών είναι ιδιαίτερα υψηλές στο μέτωπο. Αρκετοί αξιωματικοί στη μονάδα του σκοτώνονται και ο Τζορτζ προάγεται. Όταν βρίσκεται με τους άλλους αξιωματικούς, τους βρίσκει κυνικούς. Χάνει γρήγορα την πίστη του στον πόλεμο. Στο τέλος της ιστορίας, ο Τζορτζ στέκεται όρθιος κατά τη διάρκεια εχθρικών πυρών και σκοτώνεται.[4]
Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει ένα ποίημα γραμμένο από τη σκοπιά ενός βετεράνου, που συγκρίνει τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο με τον Τρωικό Πόλεμο.
Λογοκρισία
Ο Άλντινγκτον, βετεράνος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, υποστήριξε ότι το μυθιστόρημά του ήταν σωστό ως προς τη γλώσσα και το ύφος. Περιείχε εκτενείς διαλόγους της καθομιλουμένης, με βωμολοχίες, συζητήσεις για σεξουαλικά θέματα και λεπτομερείς περιγραφές της ζωής του πολέμου και των χαρακωμάτων. Στην Αγγλία υπήρχε αυστηρή λογοκρισία εκείνη την εποχή, και ως αποτέλεσμα πολλά μυθιστορήματα απαγορεύτηκαν ή κάηκαν. Όταν ο συγγραφέας δημοσίευσε για πρώτη φορά το μυθιστόρημά του, αναθεώρησε αρκετά σημεία για να εξασφαλίσει τη δημοσίευση του βιβλίου. Όταν οι εκδότες αρνήθηκαν να τυπώσουν το πρωτότυπο, έγραψε:[5]
Προς έκπληξή μου, οι εκδότες με ενημέρωσαν ότι ορισμένες λέξεις, φράσεις, προτάσεις, ακόμη και κεφάλαια δεν είναι αποδεκτές στην Αγγλία αυτή τη στιγμή. Δεν έχω καταγράψει τίποτε που να μην έχω παρατηρήσει στην ανθρώπινη ζωή, δεν έχω πει τίποτα που δεν πιστεύω ότι είναι αληθινό. [...] Κατόπιν αιτήματός μου, οι εκδότες αφαίρεσαν ό,τι πιστεύουν ότι μπορεί να θεωρηθεί απαράδεκτο και τοποθέτησαν αστερίσκους για να υποδείξουν τα σημεία που θεωρούν ότι έχουν γίνει απαράδεκτα λάθη. […] Κατά τη γνώμη μου, είναι καλύτερο το βιβλίο να φαίνεται ακρωτηριασμένο παρά να αναφέρει κάτι που δεν πιστεύω.
