Ο Γιατρός Πασκάλ

Ο γιατρός Πασκάλ

Συγγραφέας	Εμίλ Ζολά
Τίτλος	Le Docteur Pascal
Γλώσσα	γαλλικά
Ημερομηνία δημιουργίας	1893
Ημερομηνία δημοσίευσης	1893
Πολιτιστικό κίνημα	Νατουραλισμός
Μορφή	μυθιστόρημα
Σειρά	Οι Ρουγκόν-Μακάρ
Προηγούμενο	Η Πτώση
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο γιατρός Πασκάλ (Γαλλικά: Le Docteur Pascal) είναι το εικοστό και τελευταίο μυθιστόρημα του Εμίλ Ζολά στον εικοσάτομο μυθιστορηματικό κύκλο του Οι Ρουγκόν-Μακάρ. Δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά τον Ιούνιο του 1893.^[1]

Η πρόθεση του Ζολά στο μυθιστόρημα-ποταμό Οι Ρουγκόν-Μακάρ ήταν να δείξει πώς επιδρούσε η κληρονομικότητα και το περιβάλλον στα μέλη μιας οικογένειας κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Αυτοκρατορίας. Σ' αυτό το τελευταίο μυθιστόρημα ολοκλήρωσε τις θεωρίες του περί κληρονομικότητας.^[2]Επίσης, Ο γιατρός Πασκάλ είναι ουσιαστικά μια ιστορία για τον αγώνα της επιστήμης έναντι της πίστης, του σκοταδισμού και των προκαταλήψεων. Η υπόθεση διαδραματίζεται μεταξύ 1872 και 1874, μετά την πτώση της Δεύτερης Αυτοκρατορίας, μια περίοδος που παρείχε το ιστορικό πλαίσιο για ολόκληρο το έργο.^[3]

Ο γιατρός Πασκάλ είναι, όπως έγραψε ο συγγραφέας, «ένα από τα πιο αγαπημένα μου μυθιστορήματα», γιατί είναι ταυτόχρονα, όπως αναφέρει, «η περίληψη και το συμπέρασμα όλης μου τη δουλειάς». Ο Πασκάλ είναι ένας από τους πιο σημαντικούς χαρακτήρες όλων των μυθιστορημάτων του Ζολά. Μέσα από αυτό το μυθιστόρημα, ο συγγραφέας μας ενημερώνει επίσης για τους δικούς του λόγους ύπαρξης.^[4]

Περίληψη υπόθεσης

Σχολιασμένο οικογενειακό δέντρο των Ρουγκόν-Μακάρ, το τελευταίο που σχεδίασε ο Ζολά. Είναι μέρος των προπαρασκευαστικών αρχείων για το μυθιστόρημα Ο γιατρός Πασκάλ. Αναφέρεται και το «άγνωστο παιδί» που θα γεννηθεί από την Κλοτίλντ και τον Πασκάλ μετά τον θάνατο αυτού.

Ο γιος του Πιέρ και της Φελισιτέ Ρουγκόν είναι 59 ετών όταν αρχίζει η ιστορία. Ζει στην Πλασσάνς, όπου εργάζεται για τριάντα χρόνια στο πεδίο της κληρονομικότητας, εξετάζοντας, καταγράφοντας και χρονολογώντας τη δική του οικογένεια. Για κάθε μέλος της οικογένειας Ρουγκόν-Μακάρ έχει δημιουργήσει ένα αρχείο, που η μητέρα του θέλει να καταστρέψει επειδή θα μπορούσαν να εκθέσουν μελλοντικά την οικογένεια. Η μητέρα του καταφέρνει να πείσει την Μαρτίν, υπηρέτρια του Πασκάλ, και την Κλοτίλντ, την ανιψιά που ανατρέφει ο Πασκάλ από τότε που ήταν επτά ετών, να τη βοηθήσουν στην καταστροφή των αρχείων, στηριζόμενη στην αφοσίωση και την ανησυχία τους για τη σωτηρία της ψυχής του κυρίου τους. Ωστόσο, ο Πασκάλ εμποδίζει την πρόσβαση στο ντουλάπι που περιείχε τα έγγραφα. Επιπλέον, μαθαίνουμε στο τέλος του βιβλίου ότι η Κλοτίλντ απομακρύνθηκε από το «φυσικό» περιβάλλον της από τον γιατρό Πασκάλ, ο οποίος ήθελε να δοκιμάσει σ'αυτήν τις θεωρίες του σχετικά με την κληρονομικότητα, μεγαλώνοντάς την σε ένα περιβάλλον «καλοσύνης και αγάπης». Είναι, ως ένα βαθμό, το «αντικείμενο» του Πασκάλ, όπως λέει η ίδια στο προτελευταίο κεφάλαιο.^[5]

Το πρώτο μέρος του βιβλίου είναι η αφήγηση αυτού του σκληρού αγώνα ανάμεσα στον Πασκάλ, που αντιπροσωπεύει τον πολιτισμό και την επιστημονική πρόοδο, και τις τρεις γυναίκες, που συμβολίζουν τον σκοταδισμό, που προσπαθούν να πάρουν στα χέρια τους τα έγγραφα. Μια εντυπωσιακή σκηνή είναι εκείνη όταν μια νύχτα η Κλοτίλντ καταφέρνει, καθώς ο θείος της κοιμόταν, να κλέψει το κλειδί και να ανοίξει το ντουλάπι. Ο Πασκάλ την εμποδίζει να καταστρέψει τα έγγραφά του και αποφασίζει να της αποκαλύψει την τρομερή γενεαλογία της οικογένειάς τους: τα περισσότερα μέλη της πλήττονται από ένα τραγικό πεπρωμένο. Ο γιατρός έχει δημιουργήσει έναν ορό που ελπίζει ότι θα θεραπεύσει κληρονομικές και νευρικές παθήσεις (συμπεριλαμβανομένης της φυματίωσης) και θα βελτιώσει εάν όχι θα παρατείνει τη ζωή. Η ανιψιά του αντιμετωπίζει το έργο του Πασκάλ ως άρνηση της παντοδυναμίας του Θεού και ως περήφανη προσπάθεια να κατανοήσει το άγνωστο. Τον παροτρύνει να καταστρέψει το έργο του, αλλά αυτός αρνείται.

Λίγο αργότερα, ο Πασκάλ, εξαντλημένος από αυτόν τον αδυσώπητο αγώνα μέσα στο σπίτι του, αρρωσταίνει σοβαρά. Τον φροντίζει η Κλοτίλντ, η οποία σταδιακά απομακρύνεται από τη θρησκεία, επηρεασμένη από τον θείο της. Ο Πασκάλ θεραπεύεται τελικά και αρχίζει να αισθάνεται ένα βίαιο πάθος για την ανιψιά του. Προσπαθεί να το αποτρέψει προτείνοντάς της να παντρευτεί έναν συνάδελφο γιατρό. Αλλά αυτή απορρίπτει την ιδέα και του φανερώνει τον έρωτά της. Τη νύχτα αυτής της εξομολόγησης, ολοκλήρωσαν τη σχέση τους.

Το δεύτερο μέρος του μυθιστορήματος είναι η ιστορία αυτού του αιμομικτικού έρωτα, που χαρακτηρίζεται από απόλυτη ευτυχία αλλά και από τον πόνο του χωρισμού. Ένα χρόνο από την αρχή της σχέσης τους, ο Πασκάλ πέφτει θύμα της δόλιας χρεοκοπίας του δικηγόρου και διαχειριστή των χρημάτων του. Σταδιακά βρίσκεται σε μεγάλη φτώχεια και αποφασίζει να απομακρύνει την Κλοτίλντ. Πιέστηκε σ'αυτό ιδιαίτερα από τη μητέρα του, η οποία αφενός ανησυχούσε για το σκάνδαλο και αφετέρου σκεφτόταν ακόμη την καταστροφή των εγγράφων του. Έτσι, έστειλαν την Κλοτίλντ στο Παρίσι, στον άρρωστο αδελφό της Μαξίμ. Ο Πασκάλ πεθαίνει μέσα στη θλίψη δύο μήνες αργότερα. Πριν πεθάνει, μαθαίνει ότι η Κλοτίλντ είναι έγκυος και την καλεί αλλά αυτή φτάνει δύο ώρες μετά το θάνατό του. Και κυρίως, δεν μπόρεσε να αποτρέψει την καταστροφή των εγγράφων του γιατρού, που κάηκαν από την μητέρα του και την υπηρέτρια. Μόνο το οικογενειακό δέντρο που δημιούργησε ο γιατρός σώθηκε από την καταστροφή (εκδόθηκε από τον Ζολά ως παράρτημα του μυθιστορήματος).

Το μυθιστόρημα τελειώνει με τη γέννηση του παιδιού του Πασκάλ και της Κλοτίλντ και την ελπίδα για τη ζωή και το μέλλον της οικογένειας.^[6]

Ελληνικές μεταφράσεις

• Ο γιατρός Πασκάλ, μτφ. Δημήτρης Κωστελένος (εκδ. "Ζουμπουλάκης - Βιβλιοθήκη για όλους", 1980)

Παραπομπές

1. . «leslyriades». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2020. 
2. . «superprof.fr/ressources/langues/francais/autres-niveaux-fr1/tout-niveau-fr1/ouvrage-medecin-zola». 
3. . «babelio.com/livres/Zola-Les-Rougon-Macquart-tome-20--Le-Docteur-Pascal». 
4. . «les.tresors.de.lys.free/le_docteur_pascal». 
5. . «bibliothequenumerique.tv5monde.com/livre/229/Le-docteur-Pascal». 
6. . «rougon-macquart.com/personnage/2010-03-15-pascal-le-docteur/».