Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Σισανίου

Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Σισανίου
Είδος	μοναστήρι
Γεωγραφικές συντεταγμένες	40°25′24″N 21°29′9″E
Θρησκευτική υπαγωγή	Ιερά Μητρόπολις Σισανίου και Σιατίστης
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Βοΐου
Χώρα	Ελλάδα
Προστασία	διατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα[1]
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Σισανίου βρίσκεται έξω από το χωριό Σισάνι, στο δήμο Βοΐου, στον νομό Κοζάνης.

Κατασκευή του ναού και ίδρυση της Μονής

Στο υπέρθυρο της εισόδου του κυρίως ναού, στην εσωτερική πλευρά, υπάρχει επιγραφή σύμφωνα με την οποία ο ναός χτίστηκε και αγιογραφήθηκε με έξοδα «ΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝ ΕΚ ΧΟΡΑΣ ΣΙΑΝΗ ΚΗΡΗΟ ΚΗΡ ΠΑΝΤΟΥ ΗΟΣ.. ΙΩΑΝΗ ΗΟΣ ΜΑΒΡΟΥΔΗ ΚΑΙ ΑΡΧΗΕΡΑΤΕΥΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΠΑΝΗΕΡΟΤΑΤΟΥ ΚΑΙ ΛΟΓΗΟΤΑΤΟΥ ΚΗΡΙΟΥ ΚΗΡΙΟΥ ΚΥΡ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΣΗΣΗΝΗΟΥ ΚΕ Η ΕΥΡΙΣΚΟΜΕΝΗ ΧΡΗΣΤΟΗΕΡΑΙΣ ΖΙΣΙΗΕΡΕΟΣ ΙΩΑΝΙΕΡΕΩΣ ΕΤΗ 1662 ΗΕΝΟΥΑΡΙΟΥ 10».^[2]

Καθώς η επιγραφή αυτή αναφέρει τα ονόματα «αρχόντων» του Σισανίου, του αρχιερέα και κάποιων ιερέων και όχι ιερομονάχων ο ναός πρέπει να χτίστηκε ως ενοριακός ή παρεκκλήσι και όχι ως μοναστηριακός.^[2] Πότε ακριβώς χτίστηκε δεν είναι γνωστό. Στην επιγραφή του υπέρθυρου αναφέρεται η χρονολογία 1662 όμως έχει γραφτεί με εντονότερο χρώμα από πάνω. Πιθανόν η πραγματική χρονολογία είναι το 1762, δηλαδή 100 χρόνια μετά από τη χρονολογία που αναφέρεται στην επιγραφή. Και αυτό γιατί αν ο ναός είχε χτιστεί πράγματι το 1662 ο αρχιερέας θα αναφερόταν ως «θεοφιλέστατος» (καθότι τότε υπήρχαν στην περιοχή επίσκοποι) και όχι ως «πανιερώτατος», που είναι τίτλος που απεδίδετο σε μητροπολίτη. Πρώτος Μητροπολίτης Σισανίου ήταν ο Ζωσιμάς, το διάστημα 1686 -1746 ^[3] και ακολούθησε ο Νικηφόρος από την Αχρίδα μέχρι το 1769 επομένως με βάση τον τίτλο και το όνομα του αρχιερέα που αναφέρεται στην επιγραφή, ο ναός πρέπει να χτίστηκε από τον Νικηφόρο. Αυτό προκύπτει και από τα ονόματα των τεθνεώντων που αναφέρονται στην κόγχη της προσκομιδής του ναού, με πρώτο του Νικηφόρου. Επίσης τα μορφολογικά στοιχεία του ναού και η τεχνοτροπία των αγιογραφιών του δείχνουν ότι πρόκειται για ναό του 18ου αιώνα ^[4]

Aκριβή στοιχεία δεν υπάρχουν ούτε σχετικά με το έτος ίδρυσης του μοναστηριού όμως σίγουρα αυτό λειτουργούσε το 1797, χρονολογία κατά την οποία ο Μητροπολίτης Νεόφυτος κάνει αναφορά στο μοναστήρι στον κατάλογο των χωριών της δικαιοδοσίας του. (Χωρίον Σισάνιον, εν ω ην ποτέ και Μητρόπολις, ήδη δε μοναστήριον της υπεραγίας Θεοτόκου)^[5]

Παραπομπές

1. www.arxaiologikoktimatologio.gov.gr/el/monuments_info?id=150305&type=Monument.
2. Τα μοναστήρια της Μητροπόλεως Σισανίου και Σιατίστης, Αναστασίου Δάρδα, Μακεδονική Βιβλιοθήκη –Δημοσιεύματα της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1993, σελ. 108
3. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2018. 
4. Τα μοναστήρια της Μητροπόλεως Σισανίου και Σιατίστης, Αναστασίου Δάρδα, Μακεδονική Βιβλιοθήκη –Δημοσιεύματα της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1993, σελ. 109-112
5. Τα μοναστήρια της Μητροπόλεως Σισανίου και Σιατίστης, Αναστασίου Δάρδα, Μακεδονική Βιβλιοθήκη –Δημοσιεύματα της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1993, σελ. 112 -1132

Φωτογραφίες

• 
  Τοιχογραφίες του καθολικού
• 
  Επιγραφή στο καθολικό της Μονής με αναφορά στο έτος κατασκευής του

Πηγές

• Τα μοναστήρια της Μητροπόλεως Σισανίου και Σιατίστης, Αναστασίου Δάρδα, Μακεδονική Βιβλιοθήκη –Δημοσιεύματα της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1993.