Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν.Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 19/06/2013.
Η Μονή Βροντά ή Παναγία Βροντιανή ή Παναγία Βροντιανής ή Παναγία Κοκκαριανής[3] είναι παλαιό μοναστήρι της Σάμου, κοντά στο χωριό των Βουρλιωτών της δημοτικής ενότητας Βαθέος. Διοικητικά ανήκει στον δήμο Σάμου της Περιφερειακής Ενότητας Σάμου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, είχε 16 κατοίκους. Εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου.
Ιστορικό
Η ανατολική (στον ήλιο) πλευρά της μονής Βροντά, 2013.
Χτίστηκε το 1566 από τους αδελφούς μοναχούς Ιάκωβο και Μακάριο κοντά σε παλαιότερα ερείπια ναού της Παναγίας και είναι αφιερωμένο στο γενέθλιο της Θεοτόκου. Η μονή Βροντά αναφέρεται από τον Ιωσήφ Γεωργειρήνη στην περιγραφή[4] που έγραψε για τη Σάμο, την Ικαρία και το Άγιο Όρος. Ο Ζοζέφ Πιτόν ντε Τουρνεφόρ αναφέρει ότι στις 19-21 Φεβρουαρίου του 1702 φιλοξενήθηκε στη μονή Βροντά για τρεις μέρες, εξαιτίας της διαρκούς κακοκαιρίας. Εκτενή περιγραφή της μονής δίνει ο Επαμεινώνδας Σταματιάδης στα Σαμιακά,[5] όπου και παραθέτει τα κείμενα πατριαρχικών εγγράφων ίδρυσης και επέκτασης της περιουσίας της μονής. Το παλαιότερο εξ αυτών χρονολογείται το 1566.
Η είσοδος της μονής, 2011.
Οι καλόγεροι της μονής δεν ήταν αμέτοχοι των πολιτικών αντιπαραθέσεων. Το 1821 ο ηγούμενος της μονής Νείλος δολοφονήθηκε στο Κέδρο ενώ επέστρεφε από το Βαθύ. Για το έγκλημα προβλήθηκαν πολιτικοί λόγοι, ότι ο Νείλος υπεστήριζε την φατρία των Καλικαντζάρων, δηλαδή των φιλότουρκων προεστών. Τον Απρίλιο του 1835 οι καλόγεροι κατηγορήθηκαν από κατοίκους του χωριού των Βουρλιωτών προς το καθεστώς της ηγεμονίας ότι δημιουργούσαν πολιτική αναταραχή.[6] Τον Σεπτέμβρη του 1850 μια οκταμελής ομάδα κακοποιών μπήκε στο μοναστήρι και στη συνέχεια απήγαγε και εφόνευσε τον ηγούμενο Δανιήλ. Οι κακοποιοί δικιολόγησαν την πράξη τους λέγοντας ότι ο Δανιήλ υπεστήριζε τον τυραννικό ηγεμόνα Στέφανο Βογορίδη.
Στην εποχή του Επαμεινώνδα Σταματιάδη, δηλαδή περί το 1890, εγκαταβιούσαν στη μονή έντεκα μοναχοί. Η κτηματική της περιουσία ανερχόταν σε 104 κτήματα συνολικής έκτασης 876 στρεμμάτων. Εξ αυτών, 752 στρέμματα ήταν αμπέλια. Μετόχια της μονής ήταν ο ναός του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στους Βουρλιώτες, η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Κοκκάρι, το μετόχι της Ζωοδόχου Πηγής στο Βαθύ προς τον Κότσικα), το εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου στον Άνω Άγιο Κωνσταντίνο και η Αγία Τριάδα στη Βλαμαρή.
Καταστράφηκε σε μεγάλη έκταση από φωτιά τον Αύγουστο του 2000. Έχει ανακαινισθεί το 2010-13.
Ηγούμενοι
Γνωστοί διατελέσαντες ηγούμενοι[7] της μονής Βροντά είναι οι εξής:
↑Λάνδρος, Χρήστος (2001). Η μετεπαναστατική Σάμος σε υποτέλεια, το πρώτο πρωτόκολλο αλληλογραφίας της Ηγεμονίας, 1834-1835. Αθήνα: Πνευματικό Ίδρυμα Σάμου "Νικόλαος Δημητρίου".
↑Ιωάννης, μητροπολίτης Σιδηροκάστρου (1996). Η Εκκλησία της Σάμου. Σιδηρόκαστρο. σελίδες 142–143.
