Ο Ιταλικός πόλεμος του 1542–1546, αναφέρεται και ως Ένατος ιταλικός πόλεμος, ήταν μια σειρά συγκρούσεων στα τέλη των Ιταλικών πολέμων ανάμεσα στον βασιλιά της Γαλλίας Φραγκίσκο Α' με σύμμαχο τον σουλτάνο Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή εναντίον του αυτοκράτορα Καρόλου Ε' και του συμμάχου του Άγγλου βασιλιά Ερρίκου Η'. [1]
Οι μάχες διεξήχθησαν κυρίως στις Κάτω Χώρες, την Ιταλία και στη Γαλλία, με απόπειρες εισβολής στα γαλλικά εδάφη από την Ισπανία και την Αγγλία. Οι συγκρούσεις τελείωσαν με αβέβαιο αποτέλεσμα και αποδείχθηκαν καταστροφικά δαπανηρές για τους κύριους συμμετέχοντες.
Παρά την υπογραφή της Ειρήνης της Νίκαιας το 1538 που έληξε τον Όγδοο ιταλικό πόλεμο, ο μακροχρόνιος ανταγωνισμός μεταξύ του Φραγκίσκου Α' και του Καρόλου Ε' δεν έληξε και ο πρώτος δεν παραιτήθηκε από τις διεκδικήσεις του για το δουκάτο του Μιλάνου. Ο βασιλιάς της Γαλλίας τέσσερα χρόνια αργότερα, τον Ιούλιο 1542, με συμμάχους τους Οθωμανούς, κήρυξε πόλεμο εναντίον του αντιπάλου του με δύο επιθέσεις σε διαφορετικά μέτωπα, η πρώτη επίθεση εναντίον των Αψβούργων στις Κάτω Χώρες υπό τον μικρότερο γιο του Κάρολο Β΄ δούκα της Ορλεάνης, η δεύτερη υπό τον δελφίνοΕρρίκο στο Ρουσιγιόν στα Πυρηναία.
Οι Γάλλοι απέτυχαν και στα δύο μέτωπα το 1542. Η Αγγλία συμμετείχε στη σύγκρουση στο πλευρό του Καρόλου Ε', έτσι η Γαλλία συμμάχησε με τη Σκωτία. [2]
Στη Σαβοΐα και την Ιταλία
Τον Αύγουστο του 1543, οι Γάλλοι υπό τον κόμη Φραγκίσκο ντ' Ανγκιάν πολιόρκησαν και κατέλαβαν τη Νίκαια, η οποία τότε ανήκε στο δουκάτο της Σαβοΐας, με τη βοήθεια του οθωμανικού στόλου υπό τον Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα. Η Τουλόν έγινε για τους επόμενους οκτώ μήνες βάση του οθωμανικού στόλου, ορμητήριο για τις επιθέσεις τους κατά των ιταλικών και ισπανικών παραλίων.
Οι Γάλλοι συνέχισαν την επίθεση προς την κατεύθυνση του Μιλάνου και νίκησαν τους αυτοκρατορικούς στη μάχη του Σερεζόλ τον Απρίλιο 1544 αποκομίζοντας τη Μαρκιωνία του Μομφερράτου, ωστόσο, απέτυχαν να διεισδύσουν περαιτέρω στη Λομβαρδία.[3]
Στη βόρεια Γαλλία
Ενώ η Γαλλία είχε σχετικές επιτυχίες στο νότο, αντιμετώπισε μεγάλο κίνδυνο στον βορρά. Ο Ερρίκος Η΄ της Αγγλίας και ο Κάρολος Ε' συμφώνησαν σε κοινή επίθεση στα βόρεια και ανατολικά της Γαλλίας. Οι Άγγλοι ξεκίνησαν την επίθεση από το Καλαί και κατέλαβαν τη Βουλώνη, πολιόρκησαν το Μοντρέιγ και έφθασαν έως το Σουασόν. Ο Κάρολος Ε' άρχισε την επίθεση στην Καμπανία πολιορκώντας το Σαιν-Ντιζιέ και απειλούσε το Παρίσι. Οι Γάλλοι εφάρμοσαν την πολιτική της «καμένης γης» ερημώνοντας τη χώρα και ο αυτοκρατορικός στρατός, στερημένος από τροφές, αναγκάστηκε να υποχωρήσει.[4]
Σε μια καμπή του πολέμου, τα αγγλικά και αυτοκρατορικά στρατεύματα βρίσκονταν σε απόσταση εξήντα μιλίων από το Παρίσι. Η έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των γερμανικών-ισπανικών και αγγλικών στρατευμάτων, η οικονομική εξάντληση των ηγεμόνων, σε συνδυασμό με ολοένα και πιο επιθετικές οθωμανικές επιθέσεις, οδήγησε τον Κάρολο να εγκαταλείψει τον πόλεμο το 1544, ενώ ο Ερρίκος Η' συνέχισε τον πόλεμο μόνος του έως το 1546.
Οι συνθήκες
Οι μάχες στο βορρά της Γαλλίας
Στις 18 Σεπτεμβρίου 1544, ο Φραγκίσκος Α’ και ο Κάρολος Ε' έθεσαν τέλος στον πόλεμο υπογράφοντας τη συνθήκη του Κρεπί, σύμφωνα με την οποία Γαλλία παραιτήθηκε από τη Σαβοΐα και το Πεδεμόντιο, επίσης έπρεπε να παραιτηθεί από διεκδικήσεις στο Αρτουά, τη Φλάνδρα, το Μιλάνο και τη Νάπολη. Ο Κάρολος Ε' παραιτήθηκε από διεκδικήσεις του για τη Βουργουνδία. Ουσιαστικά διατηρήθηκε το status quo ante bellum. Ο τρίτος γιος του Φραγκίσκου Α’, ο Κάρολος Β' της Ορλεάνης, θα παντρευόταν είτε μια κόρη του Καρόλου Ε', με προίκα τις Κάτω Χώρες και τη Φρανς-Κοντέ, είτε μια κόρη του αδελφού του Φερδινάνδου, με προίκα το δουκάτο του Μιλάνου. Αλλά ο θάνατός του τον επόμενο χρόνο, έκανε τη συνθήκη άχρηστη, καθώς ο μελλοντικός γάμος του με την κόρη ή την ανιψιά του αυτοκράτορα αποτελούσε τον ακρογωνιαίο λίθο της συνθήκης.[5]
Ο πόλεμος μεταξύ Γαλλίας και Αγγλίας συνεχίστηκε. Η Αγγλία υπέστη αρκετές ήττες από τα Σκωτικά στρατεύματα και τον γαλλικό στόλο. Τον Ιούνιο 1546, μεταξύ του Φραγκίσκου Α’ και του Ερρίκου Η' υπεγράφη η συνθήκη της Αρντρ, με την οποία ο τελευταίος επέστρεψε τη Βουλώνη στη Γαλλία έναντι υπόσχεσης να πληρωθούν 800.000 κορόνες σε οκτώ χρόνια.[4]
.jpg)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
