Το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (1976-2012, 2015-2019) ήταν επιστημονικός ερευνητικός φορέας εποπτευόμενος από το Ελληνικό κράτος που ασχολούνταν με θέματα που συνδέονται με τις επιστήμες της Γης. Με την με αριθμ. 25200 ΚΥ απόφαση "Συγχώνευση φορέων εποπτευομένων από τον Υπουργό Π.Ε.Κ.Α" (ΦΕΚ 2612/8-11-2011), το ΙΓΜΕ μετονομάστηκε σε Ι.Γ.Μ.Ε.Μ (Ινστιτούτο Γεωλογικών, Μεταλλευτικών Ερευνών και Μελετών), συγχωνεύθηκε και απορροφήθηκε από το ΕΚΠΑΑ το οποίο επίσης μετονομάστηκε σε Εθνικό Κέντρο Βιώσιμης και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΒΑΑ). Το 2015 το παραπάνω ανατράπηκε, με την επανασύσταση του ΙΓΜΕ, και μετονομασία πάλι του ΕΚΒΑΑ σε ΕΚΠΑΑ με ΚΥΑ 12935 του 2015 που κατάργησε την ΚΥΑ 25200 του 2011[2].
Με τον Ν. 4602/2019 (ΦΕΚ Α’ 45/09-03-2019) «Έρευνα, εκμετάλλευση και διαχείριση του γεωθερμικού δυναμικού της Χώρας, σύσταση Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, ιδιοκτησιακός διαχωρισμός δικτύων διανομής φυσικού αερίου και άλλες διατάξεις.» το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών τέθηκε σε λύση και εκκαθάριση. [3]
Πρωτοσυστάθηκε περίπου το 1930 ως Γεωλογική Υπηρεσία (ΓΥΕ) του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας.
Από το 1947 έως το 1952 διάφορες Υπηρεσίες είχαν διαδοχικά την ευθύνη και την αρμοδιότητα της γεωλογικής έρευνας στην Ελλάδα, υπαγόμενες σε διάφορα υπουργεία και υπό διάφορες επωνυμίες.
Η πραγματική γεωλογική συστηματική έρευνα στην Ελλάδα ξεκινά το 1952 με την ίδρυση του Ινστιτούτου Γεωλογίας και Ερευνών Υπεδάφους (ΙΓΕΥ) υπό μορφή Ν.Π.Δ.Δ. (Νόμος 2046) Το Ίδρυμα ήταν υπό την εποπτεία του τότε Υπουργείου Συντονισμού.
Το 1972 (Νόμος 1185) το ΙΓΕΥ μετατράπηκε σε Ν.Π.Ι.Δ. αλλάζοντας την επωνυμία του σε "Εθνικό Ίδρυμα Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών" (ΕΘΙΓΜΕ) εποπτευόμενο από τα Υπουργεία Πολιτισμού & Επιστημών και Εθνικής Οικονομίας.
Το 1976 με το Νόμο 272 το ΕΘΙΓΜΕ μετονομάστηκε σε "Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών ερευνών" (ΙΓΜΕ) εποπτευόμενο από το τότε Υπουργείο Βιομηχανίας (σήμερα Υπουργείο Ανάπτυξης).[5]
Το 2015 η ΚΥΑ 12935 ανέστρεψε την παραπάνω αλλαγή, και έγινε επανασύσταση του ΙΓΜΕ, και μετονομασία του ΕΚΒΑΑ σε ΕΚΠΑΑ.
T0 2019 to ΙΓΜΕ τέθηκε σε λύση και εκκαθάριση βάσει των διατάξεων του Ν. 4602/2019 [3].
Αρμοδιότητες
Το ΙΓΜΕ ήταν «θεσμοθετημένος τεχνικός σύμβουλος της πολιτείας σε θέματα γεωεπιστημών»[8][9]. Από το 1952 και ιδιαίτερα μετά το 1972, συνέβαλε στην αποτύπωση - καταγραφή και τελικά τη γνώση της βασικής γεωλογικής δομής της χώρας. Ερεύνησε υπό το καθεστώς των ερευνητέων περιοχών (Ν.Δ. 4433/64) έκταση περίπου 26.723 τ.χλμ., από την οποία έγιναν προτάσεις εξαίρεσης υπέρ του Δημοσίου σε συνολική έκταση 8.373 τ.χλμ., η οποία αντιστοιχεί σε 94 Δημόσιους χώρους σε όλη την επικράτεια. Επίσης ερεύνησε 161.200 στρέμματα δημοσίων εκτάσεων για βιομηχανικά ορυκτά[10].
Από το 2008 το ΙΓΜΕ στεγάστηκε σε δικές του εγκαταστάσεις στο Ολυμπιακό χωριό της περιοχής των Θρακομακεδόνων[11]. Στην κοινωνική προσφορά του περιλαμβανόταν η ύδρευση οικισμών, τα κατολισθητικά φαινόμενα, έρευνα στερεών καυσίμων και η δημόσια υγεία[12]. Το 2011 είχε 413 υπαλλήλους (260 στις κεντρικές υπηρεσίες και 153 στις περιφερειακές μονάδες)[6]
Στα ερευνητικά του αντικείμενα εντασσόταν οι γεωλογικές χαρτογραφήσεις, η Τεχνική γεωλογία, η Υδρογεωλογία η Γεωχημεία και άλλες συναφείς επιστήμες της Γης, όπως επίσης και συμβουλευτικές οικονομικές τεχνικές μελέτες[13]. Το Ι.Γ.Μ.Ε. ανάπτυξε βάση δεδομένων για τις ανάγκες του GEOMIND, με δεδομένα από ειδικές μετρήσεις ηλεκτρικής αντίστασης, βαρυτικά δεδομένα, μεταδεδομένα και πρωτογενή δεδομένα[14].
Το ΙΓΜΕ το 2009 έκδωσε τουριστικούς χάρτες και φυλλάδια για γεωδιαδρομές και γεωτόπους στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα έκδωσε τουριστικούς οδηγούς για τη Μαρώνεια, τη Νότια Θάσο, τον Βίκο-Αώο - ευρύτερη περιοχή, το Λαύριο - ευρύτερη περιοχή, τη Νίσυρο και τη Δυτική Κρήτη - Νησί της Γαύδου. [15][16]
