Ιερά Μονή Παναγίας Κατακεκρυμμένης Άργους

Συντεταγμένες: 37°38′18.402″N 22°43′7.475″E

Μονή Παναγίας Κατακεκρυμμένης - Πορτοκαλούσας
Είδος	μοναστήρι
Γεωγραφικές συντεταγμένες	37°38′18″N 22°43′7″E
Θρήσκευμα	Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Θρησκευτική υπαγωγή	Ιερά Μητρόπολις Αργολίδος
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Άργους - Μυκηνών
Τοποθεσία	Άργος
Χώρα	Ελλάδα
Έναρξη κατασκευής	1715[1]
Προστασία	διατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα[2]
δεδομένα (π)

Η Ιερά Μονή Παναγίας Κατακεκρυμμένης (ή αλλιώς Πορτοκαλούσας) είναι ιστορικό ανδρικό μοναστήρι του Άργους της Πελοποννήσου. Αν και αναφέρεται ως μοναστήρι στην πραγματικότητα λειτουργεί ως ενοριακός ναός του Άργους.^[3] Η μονή είναι κτισμένη σε μία απότομη πλαγιά επάνω στον λόφο της Λάρισας, κάτω από το κάστρο του Άργους, και έχει σπουδαία θέα στο Άργος και στον Αργολικό κάμπο μέχρι και το Ναύπλιο. Γιορτάζει στις 21 Νοεμβρίου των Εισοδίων της Θεοτόκου.

Ιστορία

Η ιστορία της Μονής ξεκινάει τον 10ο αιώνα μ.Χ. όταν βρέθηκαν σε αρχαιολογικές έρευνες σημάδια λατρείας στην σπηλιά κάτω από την Μονή^[4]. Η πρώτη ωστόσο επίσημα καταγραφή ανάγεται στο 1715 απο τον Ελληνορουμάνο χρονογράφο Κωνσταντίνο Διοικητή. Στην προεπαναστατική περίοδο το μοναστήρι πλούτισε σημαντικό με αποκορύφωμα την δημιουργία σχολείου του 1798 με συνδρομή της αρχοντικής οικογένειας Περρούκα. Στην σχολή αυτή, που αναφέρεται είτε ως ανοιχτή είτε ως κρυφή^[4], δίδαξαν σπουδαίες μορφές της διανόησης της εποχής όπως ο Αγάπιος Λεονάδρος (ιδρυτής της Σχολής της Δημητσάνας και δάσκαλος του Παλαιών Πατρών Γερμανού), ο Η. Καλαράς, ο Νικηφόρος Παμπούκης και οι μοναχοί Ιερεμίας και Ραφαήλ.^[3]

Την περίοδο της Ελληνικής επανάστασης το μοναστήρι χρησιμοποιήθηκε απο τους Έλληνες ως καταφύγιο αμάχων και αγωνιστών ενώ το 1822 ιδρύθηκε το πρώτο νομισματοκοπείο το οποίο ωστόσο δεν κατάφερε να λειτουργήσει. Μετά την επανάσταση συνεχίστηκε η λειτουργία του σχολείου για κάποιο διάστημα όμως η ίδια η Μονή διαλύθηκε και κατασχέθηκε απο το κράτος το 1833 επειδή είχε λιγότερους απο έξι μοναχούς. Η περουσία της δημοπρατήθηκε το 1835 με σκοπό την ενίσχυση της εκπαίδευσης στην περιοχή, όμως τελικά το μοναστήρι συνέχισε να λειτουργεί μέχρι το 1856. Ο τελευταίος ηγούμενος, ο Ανανίας Δαγρές, φρόντισε για την επέκταση του κτιριακού συγκροτήματος και για την διάνοιξη του δρόμου προς της μονή, ωστόσο ήρθε σε σύγκρουση με τον Δημήτριο Τσώκρη και εγκατέλειψε το Άργος για την Κοιλάδα το 1855. Η μονή τότε έγινε ενοριακός ναός υπαγόμενος στην ενορία του Αγίου Ιωάννη. Το 1906, στο βράδυ μεταξύ Μεγάλου Σαββάτου και Κυριακής, στις 4 Απριλίου, η Μονή καταστράφηκε απο πυρκαγιά. Επισκευάσθηκε και απο τότε λειτουργεί ως ενοριακός ναός, με μόνο τα τελευταία χρόνια να έχουν επιστρέψει μοναχοί.^[3]

Παραπομπές

1. argolikivivliothiki.gr/2008/12/02/panagia/.
2. www.arxaiologikoktimatologio.gov.gr/el/monuments_info?id=147480&type=Monument.
3. «Ιερός Ναός Παναγίας της Κατακεκρυμμένης ή Πορτοκαλούσας Άργους». ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ. 2 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2022. 
4. «Η Παναγιά Πορτοκαλούσα, η Ήρα Ακραία και το «κρυφό σχολειό»». ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ. 25 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2022.