Επτά βασικά εργαλεία της ποιότητας

Τα Επτά βασικά εργαλεία της ποιότητας (Seven Basic Tools of Quality) ή άλλως τα Επτά βασικά εργαλεία του ποιοτικού ελέγχου (Seven Basic Tools of Quality Control), είναι οι ονομασίες οι οποίες δίνονται σε ένα σταθερό σύνολο, στις γραφικές τεχνικές που θεωρήθηκε ως οι πλέον χρήσιμη στα θέματα αντιμετώπισης προβλημάτων, που σχετίζονται με την ποιότητα.^[1] Ονομάζονται «βασικά» («basic»), επειδή είναι κατάλληλα για άτομα με ελάχιστη τυπική εκπαίδευση στον τομέα των στατιστικών και επειδή μπορούν να χρησιμοποιηθούν, για την επίλυση της συντριπτικής πλειοψηφίας των θεμάτων, που αφορούν ζητήματα ποιότητας.^[2]

Τα επτά εργαλεία είναι:^[3][4][5]

• Το Διάγραμμα αιτίας-αιτιατού (Cause-and-effect) (επίσης γνωστό ως «ψαροκόκαλο» ή διάγραμμα Ishikawa)
• το Φύλλο ελέγχου (Check sheet)
• ο Πίνακας ελέγχου (Control chart)
• το Ιστόγραμμα (Histogram)
• ο Πίνακας Pareto (Pareto chart)
• το Διάγραμμα Scatter (Scatter diagram)
• ο Στρωματισμός (Stratification) (εναλλακτικά, διάγραμμα ροής (flow chart) ή πίνακας ροής (run chart))

Ο προσδιορισμός ενέκυψε στη μεταπολεμική Ιαπωνία, εμπνευσμένος από τα επτά διάσημα όπλα του Benkei.^[6] Είχε πιθανότατα εισαχθεί από τον Kaoru Ishikawa ο οποίος με τη σειρά του επηρεάστηκε από μια σειρά διαλέξεων που ο W. Edwards Deming είχε δώσει στους Ιάπωνες μηχανικούς και επιστήμονες το 1950.^[7] Εκείνη την περίοδο, οι εταιρείες που είχαν ξεκινήσει την κατάρτιση του εργατικού τους δυναμικού στο στατιστικό ποιοτικό έλεγχο, διαπίστωσαν ότι η πολυπλοκότητα του θέματος εκφόβιζε τη μεγάλη πλειοψηφία των εργατών τους και αποκλιμάκωσε την εκπαίδευση ώστε αρχικά να εστιάσει σε απλούστερες μεθόδους, οι οποίες επαρκούν στις πλειονότητα των θεμάτων που αφορούν στην ποιότητα^[8]

Τα Επτά βασικά εργαλεία, έρχονται σε αντίθεση με πιο προηγμένες στατιστικές μεθόδους, όπως δειγματοληπτική έρευνα (survey sampling), δειγματοληψία αποδοχής (acceptance sampling), έλεγχος στατιστικών υποθέσεων (statistical hypothesis testing), σχεδιασμός των πειραμάτων (design of experiments), πολυμεταβλητή ανάλυση (multivariate analysis) και ποικίλες μεθόδους που αναπτύχθηκαν στον τομέα της επιχειρησιακής έρευνας.^[9]

Το Ινστιτούτο Διαχείρισης Έργου (Project Management Institute), αναφέρεται στα Επτά Βασικά Εργαλεία στο βιβλίο «A Guide to the Project Management Body of Knowledge», ως παράδειγμα μιας σειράς γενικών εργαλείων, χρήσιμων για το σχεδιασμό ή τον έλεγχο της ποιότητας του έργου.^[10]

Παραδείγματα

• 
  Διάγραμμα αιτίας-αιτιατού.
• 
  Φύλλο ελέγχου.
• 
  Πίνακας ελέγχου.
• 
  Ιστόγραμμα.
• 
  Πίνακας Pareto.
• 
  Διάγραμμα Scatter.
• 
  Διάγραμμα ροής.
• 
  Πίνακας ροής.

Δείτε επίσης

• Κατάλογος ελέγχου
• Φύλλο ελέγχου
• Ιστόγραμμα

Παραπομπές

1. Montgomery, Douglas (2005). Introduction to Statistical Quality Control. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc. σελ. 148. ISBN 978-0-471-65631-9. OCLC 56729567. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2016. 
2. Ishikawa, Kaoru (1985), What Is Total Quality Control? The Japanese Way (1 έκδοση), Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall, σελ. 198, ISBN 978-0-13-952433-2, OCLC 11467749, https://archive.org/details/whatistotalquali00ishi/page/198 
3. Nancy R. Tague (2004). «Seven Basic Quality Tools». The Quality Toolbox. Milwaukee, Wisconsin: American Society for Quality. σελ. 15. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2010. 
4. Ishikawa, Kaoru (1985), What Is Total Quality Control? The Japanese Way (1 έκδοση), Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall, σελ. 198, ISBN 978-0-13-952433-2, OCLC 11467749, https://archive.org/details/whatistotalquali00ishi/page/198 
5. Imai, Masaaki (1986), Kaizen (Ky'zen), the Key to Japan's Competitive Success (1 έκδοση), New York: Random House, σελ. 239-240, ISBN 9780394551869, OCLC 13010323 
6. Ishikawa, Kaoru (1990), Introduction to Quality Control (1 έκδοση), Tokyo: 3A Corp, σελ. 98, ISBN 978-4-906224-61-6, OCLC 23372992 
7. «The seven basic tools of quality». http://www.improvementandinnovation.com. London: Improvement and Innovation.com. 30 Νοεμβρίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2013. Ishikawa had a desire to ‘democratise quality’: that is to say, he wanted to make quality control comprehensible to all workers, and inspired by Deming’s lectures, he formalised the Seven Basic Tools of Quality Control.  Εξωτερικός σύνδεσμος στο |website= (βοήθεια)
8. Ishikawa, Kaoru (1985), What Is Total Quality Control? The Japanese Way (1 έκδοση), Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall, σελ. 18, ISBN 978-0-13-952433-2, OCLC 11467749, https://archive.org/details/whatistotalquali00ishi/page/18 
9. Ishikawa, Kaoru (1985), What Is Total Quality Control? The Japanese Way (1 έκδοση), Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall, σελ. 198-9, ISBN 978-0-13-952433-2, OCLC 11467749, https://archive.org/details/whatistotalquali00ishi/page/198 
10. A Guide to the Project Management Body of Knowledge. Newtown Square, PA: Project Management Institute. 2013. σελίδες 236-238. ISBN 978-1-935589-67-9.