Δράκαινα (φυτό)

Δράκαινα
Το είδος Dracaena draco στην Τενερίφη
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Angiosperms) Ομοταξία: Μονοκοτυλήδονα (Monocotyledonae) Τάξη: Ασπαραγώδη (Asparagales) Οικογένεια: Ασπαραγοειδή (Asparagaceae) Υποοικογένεια: Νολινοΐδες (Nolinoideae) Γένος: Δράκαινα (Dracaena) Vand. από L.[1]
Συνώνυμα[1]
Acyntha Medik. Chrysodracon, P.L.Lu & Morden Draco, Crantz Drakaina, Raf. Nemampsis, Raf. Oedera, Crantz Pleomele, Salisb. Salmia, Cav. Sanseverinia, Petagna Sansevieria, Thunb. Stoerkia, Crantz Terminalis, Medik.

Η δράκαινα (λατινική και επιστημονική ονομασία Dracaena) είναι γένος μονοκοτυλήδονων φυτών, που ανήκει στην οικογένεια του σπαραγγιού, τα ασπαραγοειδή. Το γένος περιλαμβάνει περίπου 120 είδη δέντρων και παχύφυτων θάμνων.^[2]Τα παλαιά, μη αναγνωριζόμενα πλέον, γένη Pleomele και Sansevieria συγχωνεύθηκαν με το Dracaena. Στο ταξινομικό σύστημα APG IV το γένος τοποθετείται στην υποοικογένεια^[3] Nolinoideae (την πρώην οικογένεια Ruscaceae).^[4][5] Επίσης παλαιότερα η δράκαινα είχε υπαχθεί (μαζί με ή χωρίς το γένος Cordyline) στη δική της, ομώνυμη ξεχωριστή οικογένεια Dracaenaceae, ή στην οικογένεια της αγαύης, τη σημερινή υποοικογένεια Agavoideae). Η ονομασία του γένους προέρχεται από την ομώνυμη αρχαία ελληνική λέξη, που σημαίνει «θηλυκός δράκοντας».^[6] Η πλειονότητα των ειδών είναι ιθαγενή της Αφρικής, της νότιας Ασίας και της βόρειας Αυστραλίας, με δύο είδη να συναντώνται στην Κεντρική Αμερική.

Περιγραφή

Ορισμένα είδη δράκαινας έχουν ένα δευτερεύον μερίστωμα (ο ιστός που συνεισφέρει στην ανάπτυξη του φυτού) στους κορμούς τους, που διαφέρει αρκετά από το μερίστωμα των δικοτυλήδονων φυτών. Το χαρακτηριστικό αυτό υπάρχει και σε γένη της υποοικογένειας Agavoideae, καθώς και στο γένος ξανθόρροια, μεταξύ των άλλων ασπαραγωδών.

Τα πολυάριθμα είδη της δράκαινας μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε δύο αυξητικούς τύπους: τις δενδροειδείς δράκαινες (π.χ. Dracaena fragrans, Dracaena draco, Dracaena cinnabari), οι οποίες έχουν υπέργεια στελέχη που διακλαδώνονται από κόμβους μετά την ανθοφορία (ή εάν αποκοπεί ο αυξητικός ακραίος οφθαλμός), και τις ριζωματώδεις δράκαινες (π.χ. Dracaena trifasciata, Dracaena angolensis), οι οποίες έχουν υπόγεια ριζώματα και φύλλα στην επιφάνεια του εδάφους.

• 
  Dracaena cinnabari
• 
  Dracaena draco
• 
  Dracaena ellenbeckiana
• 
  Dracaena fragrans
• 
  Dracaena reflexa
• 
  Dracaena sanderiana
• 
  Dracaena surculosa
• 
  Dracaena tamaranae
• 
  Dracaena trifasciata

Χρήσεις

Καλλωπιστική

Αρκετά θαμνώδη είδη δράκαινας διατηρούνται από τον άνθρωπο ως φυτά εσωτερικού χώρου, επειδή ευδοκιμούν και στη σκιά και δεν χρειάζονται συχνό πότισμα.^[7] Τέτοια είδη είναι τα Dracaena fragrans, D. surculosa, D. marginata και D. sanderiana. Πολλά από αυτά πάντως είναι τοξικά για τα κατοικίδια ζώα, αν και όχι για τους ανθρώπους. Μπορούν να αντέξουν περιόδους ξηρασίας, αλλά τα άκρα των φύλλων μπορεί να ξεραθούν.^[8] Τα φύλλα στη βάση κιτρινίζουν και πέφτουν από τη φύση τους, αφήνοντας την ανάπτυξη να συνεχισθεί προς την κορυφή.^[8] Κομμένα στελέχη με ρίζες από το είδος Dracaena sanderiana πωλούνται σε κάποια μέρη ως «τυχερά μπαμπού», μολονότι επιφανειακά μόνο μοιάζουν με τα πραγματικά μπαμπού. Προσοχή χρειάζεται στην προσβολή από έντομα.^[8]

Προϊόντα

Μια έντονα κόκκινη ρητίνη, το λεγόμενο «αίμα του δράκου», συλλέγεται από το είδος Dracaena draco και, από την αρχαιότητα, από το D. cinnabari. Ωστόσο σήμερα το «αίμα του δράκου» είναι πιθανότερο να προέρχεται από το μη συγγενικό γένος Daemonorops, που ανήκει στα αρεκοειδή.^[9] Σε πολλές αφρικανικές κοινωνίες η ρητίνη της δράκαινας χρησιμεύει στη σήμανση τάφων, ιερών θέσεων και αγροτεμαχίων.^[10]

Παραπομπές

1. «Genus: Dracaena Vand. ex L». Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. 19 Ιανουαρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2011. 
2. «Dracaena». theplantlist.org. 2013. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2020. 
3. Coombes 2012, σελ. 127.
4. Chase, Reveal & Fay 2009, σελίδες 132–136.
5. Angiosperm Phylogeny Group 2016, σελίδες 1-20.
6. Merriam-Webster Dictionary
7. James Wong (9 Μαΐου 2021). «Fancy a plant that will grow old with you?». the Guardian. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2021. 
8. Peerless, Veronica (2017). How Not to Kill Your Houseplant. DK Penguin Random House. σελίδες 68–69. 
9. Sunderland & Dransfield 2002.
10. Sheridan 2008, σελίδες 491-521.

Παραπομπές

• Angiosperm Phylogeny Group (2016). «An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV». Botanical Journal of the Linnean Society 181 (1): 1–20. doi:10.1111/boj.12385. 
• Chase, M.W.; Reveal, J.L.; Fay, M.F. (2009). «A subfamilial classification for the expanded asparagalean families Amaryllidaceae, Asparagaceae and Xanthorrhoeaceae». Botanical Journal of the Linnean Society 161 (2): 132–136. doi:10.1111/j.1095-8339.2009.00999.x. 
• Coombes, Allen J. (2012). The A to Z of Plant Names: A Quick Reference Guide to 4000 Garden Plants. Timber Press. ISBN 978-1-60469-196-2. 
• Sunderland, Terry C.H.; Dransfield, John (2002). «Species Profiles Rattans». Rattan, Current Research Issues and Prospects for Conservation and Sustainable Development 14: 23–34. http://www.fao.org/docrep/003/y2783e/y2783e05.htm. 
• Sheridan, M. (2008). «Tanzanian ritual perimetrics and African landscapes: the case of Dracaena». International Journal of African Historical Studies 41 (3): 491–521. 
• Wilkin, Paul; Suksathan, Piyakaset; Keeratikiat, Kaweesak; van Welzen, Peter; Wiland-Szymanska, Justyna (2013). «A new species from Thailand and Burma, Dracaena kaweesakii Wilkin & Suksathan (Asparagaceae subfamily Nolinoideae)». PhytoKeys (26): 101–112. doi:10.3897/phytokeys.26.5335. PMID 24194672. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Dracaena στο Wikimedia Commons