Ο Δημήτρης Δούκαρης (1925- 5 Απριλίου 1982) ήταν Έλληνας ποιητής, συγγραφέας και δοκιμιογράφος της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς.
Η Αριστερά, ο Καζαντζάκης…
Ο Δούκαρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1925. Η καταγωγή του ήταν από τη Μικρασία. Σπούδασε νομικά (1942-1947) στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ως νέος συμμετέσχε στην Εθνική Αντίσταση μέσω του ΕΑΜ το διάστημα 1942-1944. Συμμετείχε στον κύκλο Καζαντζάκη της Τέας Ανεμογιάννη, όπου ήρθε σ' επαφή με τον Θεόφιλο Δ. Φραγκόπουλο, τον Κορνήλιο Καστοριάδη, τη Μιμίκα Κρανάκη, τον Κώστα Αξελό κ.ά. Υπέστη πολλές διώξεις λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων. Εξορίστηκε στην Ικαρία το 1947, στη Μακρόνησο την περίοδο 1947-1950 (Β΄ ΕΤΟ) και στο στρατόπεδο Σπάτων τον Ιούλιο του 1955.
…και η εισβολή στην Ουγγαρία
Η εισβολή των Σοβιετικών στην Ουγγαρία τον έκανε να αναθεωρήσει τις απόψεις του και να απομακρυνθεί από το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας. Κατά την περίοδο 1958-1970 έζησε στο εξωτερικό, κυρίως στην Αφρική.
Διετέλεσε συνεργάτης των περιοδικών «Νέα Σύνορα», «Επιθεώρηση Τέχνης», «Καινούρια Εποχή». Υπήρξε επίσης συνεργάτης της εφημερίδας «Η Αυγή» την περίοδο Σεπτεμβρίου - Δεκεμβρίου 1974.
Το διάστημα 1976-1982 διεύθυνε το περιοδικό «Τομές». Βασικές αρχές του περιοδικού, όπως την παρουσίασε σε κείμενό του ήταν: «έρευνα και διάλογος. Οι 'Τομές' δεν εκφράζουν την ιδεολογία καμιάς πολιτικής ομάδας, ούτε τις απόψεις ορισμένου κύκλου. Το περιοδικό μας είναι και θα μείνει ένα ανεξάρτητο και ελεύθερο βήμα για κάθε ανεξάρτητο και ελεύθερο πνεύμα».
Πρωτοπαρουσιάστηκε στα γράμματα με την ποιητική συλλογή «Προσευχές» το 1950.
Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, ιταλικά, πολωνικά, ρουμανικά και βουλγαρικά.
Το έργο του
Ο Δημήτρης Δούκαρης είναι ποιητής της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς.
Με αφορμή την ποιητική συλλογή «Περιοχές» ο Ανδρέας Καραντώνης έγραψε στη «Νέα Εστία» (τεύχος 756): «ο Δούκαρης είναι συγκρατημένος, άμεσος, εγκεφαλικός, σχεδόν στεγνός. Όμως εγκεφαλικός και στεγνός ως προς την ποιητική έκφραση, όχι ως προς το περιεχόμενο των στίχων του που προέρχεται από μια επεξεργασία συγκινήσεων και ανησυχιών, στοχασμών, αμφιταλαντεύσεων, που προσδίνουν μιαν ανώτερη πνευματικότητα και μια συνείδηση ποιητή … Στις «Περιοχές» έχουμε να κάνουμε με μια ποίηση ψυχολογική που εξερευνά και αποδίνει εμπειρίες με μια αμεσότητα και λιτότητα εκφράσεως κυμαινόμενης μεταξύ ποιήσεως και πρόζας … Τα θέματά του είναι η σιωπή, η μουσική, ο έρως, η φιλία, η φθορά, η μόνωση, η επανάσταση, ο θάνατος, η νοσταλγία και άλλα συναφή, περισσότερο ή λιγώτερο ατομικά θέματα».
Ήταν μέλος της Εταιρείας Ελλήνων λογοτεχνών.
Πέθανε στις 5 Απριλίου 1982 και κηδευτηκε στο Νεκροταφείο Ζωγράφου.
Έργα
Ποιήματα
- Προσευχές (1950)
- Παλινωδία (1951)
- Καλλίστη Θήρα (1953)
- Καθολικός μεσάζων (1955)
- Τα πρόσωπα του Πύργου (1955)
- Το γυμνό χώμα (1957)
- Περιοχές (1958)
- Ποιήματα της Καλής Ελπίδος (1963, σημειωτέον ότι είχε ζήσει στη Νότιο Αφρική)
- Παραγραφή 1944-1964 (1964, έκδοση όλων των έως τότε ποιημάτων του)
- Η λυρική έπαρση (1965)
- Αποδημία Α΄ [Εξ Ιωαννουπόλεως εις Ειρηνούπολιν] (εκδόσεις Ιωλκός, 1966)
- Αποδημία Β΄(1969)
- Αποδημίες (1970, συγκεντρωτική έκδοση)
- Η τρίτη αποδημία (1971)
- Περιστάσεις και σχήματα (1973)
- Το άλλο άγαλμα (1976)
- Το πέτρινο πρόσωπο (1979)
- Ποιήματα του σώματος (1980)
Μελέτες
- Γλώσσα και ανθρώπινη εκδοχή στην ποίηση (1969)
- Sine ira et studio (1973)
- Γράμματα του Ν. Καχτίτση (1974)
- Ανθρώπινη εκδοχή (1978)
Πηγές
- περιοδικό «Νέα Εστία» τεύχη 1315, 756
- ΕΚΕΒΙ Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
