Ο Γρηγόριος Πακουριανός (λατινικά: Gregorius Pacurianus, γεωργιανά: გრიგოლ ბაკურიანის-ძე, αρμενικά: Գրիգոր Բակուրյան, βουλγαρικά: Григорий Бакуриани) ήταν ένας από τους πιο επιτυχημένους στρατιωτικούς του Βυζαντίου κατά τον 11ο αιώνα. Ήταν γιος του Γεωργιανού Δούκα Πακουριανού (Bakurian) της περιοχής της Ταόχης (γεωργιανά: Τάο) (σήμερα στην Ανατολική Τουρκία κοντά στα σύνορα με Γεωργία και Αρμενία), η οποία το 1001 προσαρτήθηκε από το Βυζάντιο. Έμεινε ορφανός σε μικρή ηλικία και επειδή η οικογενειακή περιουσία μοιράστηκε στις πολλές αδελφές του αναγκάστηκε, μαζί με τον αδελφό του Απάσιο, να εγκαταλείψει την πατρίδα του, σε αναζήτηση καλύτερης τύχης. Τέθηκε λοιπόν στην υπηρεσία των Βυζαντινών και διακρίθηκε ως διοικητής στρατευμάτων για τις πολεμικές του αρετές. Έτσι ανέλαβε κατά καιρούς το αξίωμα του δούκα στην Τραπεζούντα, στην Θεοδοσιούπολη, στο Κάρς, στα Σμολενά και τέλος, το 1081, έγινε Μέγας Δομέστικος της Δύσης. Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του αμείφθηκε για τις υπηρεσίες του με πολλά κτήματα, κυρίως στη Θράκη και στη Μακεδονία, επίσης απέκτησε σημαντική περιουσία όταν κληρονόμησε τον αδελφό του Απάσιο, που είχε γίνει μάγιστρος και διετέλεσε διοικητής Αντιοχείας. Επίσης συνδέθηκε φιλικά με τον Αλέξιο Α΄ Κομνηνό, ώστε μετά την ανάρρησή του τελευταίου στον αυτοκρατορικό θρόνο (στην οποία είχε συνεργήσει και ο ίδιος ως στρατιωτικός διοικητής) έλαβε νέους τίτλους και αξιώματα. Αγωνίστηκε μαζί με τον Αλέξιο για την αντιμετώπιση των επιδρομών των Νορμανδών, των Κομάνων και των Πετσενέγκων. Σκοτώθηκε σε αρκετά μεγάλη ηλικία, το 1086, πολεμώντας κατά των Πετσενέγκων υπέρ της ακεραιότητας της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, που την είχε υπηρετήσει σε όλη του τη ζωή. Το 1081 σε έκταση που του είχε παραχωρηθεί από τον αυτοκράτορα κοντά στη σημερινή Στενήμαχο ίδρυσε Μοναστήρι τιμώμενο στην Κοίμηση της Θεοτόκου (Μπάτσκοβο), το οποίο προίκισε με σημαντική περιουσία και για την καλύτερη λειτουργία του συνέταξε τυπικό (το οποίο έχει εκδοθεί στον 42ο τόμο του Revue des Etudes Byzantines, το 1984). Το μοναστήρι αυτό λειτουργεί ακόμη.
Παραπομπές
Βιβλιογραφία
Ιωάννης Κονιδάρης, Το τυπικόν του Πακουριανού και η «ιερατική σχολή» της μονής Πετριτζού, «Αντίδωρον Πνευματικόν. Τιμητικός Τόμος Γεράσιμου Ιω. Κονιδάρη», Αθήναι 1981, σσ. 156-169
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
