Ο Γιόχαν Άμαν ή Γιοχάνες Άμαν (Johann Amman ή Johannes Amman, ρωσ. Иоганн Амман, 22 Δεκεμβρίου 1707 – 14 Δεκεμβρίου 1741) ήταν Ελβετός βοτανολόγος, καθηγητής της Βοτανικής στη Ρωσική Ακαδημία Επιστημών, στην Αγία Πετρούπολη. Είναι περισσότερο γνωστός για το έργο του Stirpium Rariorum in Imperio Rutheno Sponte Provenientium Icones et Descriptiones (1739), όπου περιγράφει περίπου 285 είδη φυτών από την Ανατολική Ευρώπη και ιδίως τη Ρουθηνία (τη σημερινή Ουκρανία). Οι εικόνες εκτος κειμένου είναι ανυπόγραφες, αν και ένα χαρακτικό στο φύλλο της αφιερώσεως του βιβλίου φέρει την υπογραφή «Philipp Georg Mattarnovy», δηλαδή του Ελβετοϊταλού χαράκτη Φιλίππο Τζόρτζιο Ματταρνόβι (Filippo Giorgio Mattarnovi, 1716-1742), ο οποίος εργάσθηκε στη Ρωσική Ακαδημία Επιστημών.[1][2]
Ο Άμαν γεννήθηκε στο Σαφχάουζεν και υπήρξε φοιτητής του Χέρμαν Μπούρχαβε στο Πανεπιστήμιο του Λέιντεν, από όπου απεφοίτησε ως ιατρός το 1729. Αμέσως μετά πήγε στο Λονδίνο για να βοηθήσει τον Χανς Σλόαν να επιμεληθεί την τεράστια συλλογή του φυσικής ιστορίας. Από εκεί μετέβη στην Αγία Πετρούπολη μετά από πρόσκληση του Γιόχαν Γκέοργκ Γκμέλιν (1709-1755) και εκεί έγινε μέλος της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, στέλνοντας τακτικά στη συλλογή του Σλόαν ενδιαφέροντα φυτά, όπως το Gypsophila paniculata. Ο Κάρολος Λινναίος διατηρούσε αλληλογραφία με τον Άμαν από το 1736 μέχρι το 1740.[3]
Ο Γ. Άμαν ίδρυσε το 1735 τον Βοτανικό Κήπο της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών στη Νήσο Βασιλιέφσκι της Αγίας Πετρουπόλεως. Το 1739 πήρε ως σύζυγό του την Ελιζαμπέτα Σουμάχερ (Elisabetha Schumacher), κόρη του Γιόχαν (Ιβάν) Ντάνιελ Σουμάχερ (1690-1761), του βιβλιοθηκαρίου της αυτοκρατορικής αυλής στην Αγία Πετρούπολη.[4] Πέθανε όμως το επόμενο έτος, σε ηλικία 33 ετών, μη προλαβαίνοντας έτσι να ολοκληρώσει την προσφορά του στην επιστήμη.
Ο Γιόχαν Άμαν αναφέρεται στη βιβλιογραφία της βοτανικής με την επίσημη συντομογραφία Amman.[5]
- Το γένος φυτών αμανία της τάξεως μυρτώδη δεν ονομάσθηκε προς τιμή του Γιόχαν Άμαν, αλλά προς τιμή του προγενέστερου Γερμανού βοτανολόγου και φυσιολόγου Πάουλ Άμαν (1634-1691).
Παραπομπές
