Ο Γιοάχιμ Μπεκελάερ (φλαμανδικά: Joachim Beuckelaer (περ. 1533 – περ. 1573/4) ήταν Φλαμανδόςζωγράφος, ειδικευμένος στις απεικονίσεις αγορών και κουζινών, με περίτεχνες απεικονίσεις σκευών και εφοδίων ενός νοικοκυριού.[10]
Βιογραφία
Ο Μπεκελάερ γεννήθηκε στην Αμβέρσα και πιθανόν έμαθε να ζωγραφίζει στο εργαστήριο του θείου του (συζύγου της θείας του, Κατελάινε Μπεκελάερ), Πίτερ Άρτσεν (Pieter Aertsen).[11] Ο Άρτσεν ήταν πολύ γνωστός για τις σκηνές της αγοράς και της κουζίνας που ζωγράφιζε, είδος ζωγραφικής το οποίο ο Μπεκελάερ συνέχισε όταν έγινε ανεξάρτητος «Δάσκαλος» το 1560.[12]
Έργο
Στις σκηνές της αγοράς ενσωματώνει συχνά -όπως και ο Άρτσεν- βιβλικά επεισόδια στο περιθώριο.[13] Η σειρά πινάκων "Τα τέσσερα στοιχεία", που αποκτήθηκε από την Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου το 2001[14] αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα σε μεγάλη κλίμακα. Το "Νερό", για παράδειγμα, αναπαριστά την ψαραγορά, στην οποία πωλούνται δώδεκα είδη ψαριών, αντιπροσωπεύοντας τους δώδεκα μαθητές του Ιησού. Πίσω από μιαν αψίδα στο βάθος μπορεί κανείς να διακρίνει τον Ιησού να βαδίζει στη θάλασσα της Γαλιλαίας μετά την Ανάστασή του, κάνοντας τα ψάρια να εμφανίζονται ως εκ θαύματος στα άδεια δίχτυα.
Τόσο ο Άρτσεν όσο και ο Μπεκελάερ σταδιακά δημιούργησαν εικόνες που διαχώριζαν τον κόσμο της παραγωγής από το θρησκευτικό περιεχόμενο των προγενέστερων "υβριδικών" εικόνων. Οι μεταγενέστερες εικόνες είτε απεικονίζουν σκηνές στην αγορά ή στην κουζίνα και οι μορφές που σχετίζονται με τις δραστηριότητες αυτές είναι συχνότερα γυναίκες παρά άνδρες. Οι τελευταίες δημιουργίες του Μπεκελάερ εμφανίζουν μεγαλύτερη αφθονία τροφίμων στις σκηνές της αγοράς, μαζί με εξέχουσες γυναικείες μορφές να είναι κυριολεκτικά βυθισμένες στο εμπόρευμά τους. Ο Μπεκελάερ δημιούργησε, επίσης, εικόνες πάγκων με ψάρια, συχνά με θρησκευτικές σκηνές ως περιθώριο, αλλά μερικές φορές τελείως ξεχωριστές από οποιαδήποτε αφήγηση ή αναφορά.[15]
Κατά τη δεκαετία του 1560 και ιδιαίτερα κατά τα πρώτα της χρόνια, ζωγράφισε μερικούς αποκλειστικά θρησκευτικού περιεχομένου πίνακες για τους οποίους, αντίθετα με τους πίνακες με τις σκηνές της αγοράς ή της κουζίνας, είναι γνωστά σχέδια. Την περίοδο αυτή έφτιαξε επίσης σχέδια για βιτρώ.[15]
Ο Μπεκελάερ συνεργάστηκε με άλλους καλλιτέχνες για τη δημιουργία του "staffage" σε πίνακες, όπως τους Αντόνις Μορ και Κορνέλις φαν Ντάλεμ.[12][11] Ο βιογράφος του 17ου αιώνα Κάρελ φαν Μάντερ ισχυρίζεται ότι ο καλλιτέχνης μπορούσε να πωλεί τους πίνακές του μόνο σε χαμηλές τιμές, ενώ απέκτησαν μεγαλύτερη αξία μετά τον θάνατό του.[12] Εν τούτοις, το μεγάλο μέγεθος των πιο πρόσφατων πινάκων του και ο μεγάλος αριθμός παραλλαγών που δημιουργούνταν στο εργαστήριό του, μπορούν να θεωρηθούν ενδείξεις ενός βαθμού επιτυχίας, τουλάχιστον κατά τα τέλη της ζωής του.[16]
Η νεκρή φύση που απεικονίζει ένα κουφάρι και τιτλοφορείται "Ο σφαγμένος χοίρος", χρονολογούμενη από το 1653, είναι πιθανότατα το παλαιότερο παράδειγμα πίνακα με αυτή τη θεματολογία.[11]
Η έρευνα για την τεχνική που υποκρύπτεται κάτω από τον καμβά των πινάκων του καλλιτέχνη έδειξε ότι συχνά ανακύκλωνε συνθέσεις του από τη μια εικόνα στην άλλη. Υιοθετούσε μοτίβα συμπλεγμάτων αντικειμένων μέσω αντιγραφής τους, ώστε να συνθέσει νέες εικόνες με εμφανή ποικιλία. Η τεχνική αυτή του επέτρεπε να αυξάνει την παραγωγικότητά του και συνεπώς να μειώνει το κόστος τόσο σε χρόνο όσο και σε κόπο.[15]
Οι εργασίες του άσκησαν επίδραση σε ζωγράφους της βόρειας Ιταλίας, ιδιαίτερα στον Βιντσέντσο Κάμπι.