Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 25/02/2013.
Ο Αλεξάντερ Γκότλιμπ Μπαουμγκάρτεν (γερμανικά: Alexander Gottlieb Baumgarten, 17 Ιουλίου 1714 - 27 Μαΐου 1762) ήταν Γερμανός φιλόσοφος. Ήταν αδερφός του θεολόγου Ζίγκμουντ Γιάκομπ Μπαουμγκάρντεν (1706-1757).
Βιογραφία
Ο Μπάουμγκαρτεν γεννήθηκε στο Βερολίνο και ήταν ο πέμπτος από τους επτά γιους του πιετιστήπάστορα της φρουράς Γιάκομπ Μπαουμγκάρτεν, και της συζύγου του Ροζίνα Ελίζαμπεθ.
Και οι δύο γονείς του πέθαναν νωρίς και ο ίδιος έλαβε μαθήματα από τον Μάρτιν Γκέοργκ Κριστγκάου, κοντά στον οποίο έμαθε εβραϊκά και απέκτησε ενδιαφέρον για τα λατινικά και την ποίηση.
Ενώ η ερμηνεία των λέξεων συχνά αλλάζει ως αποτέλεσμα των πολιτισμικών εξελίξεων, η επαναξιολόγηση του Μπάουμγκαρντεν για την αισθητική προβάλλεται συχνά ως η κρίσιμη στιγμή στην ανάπτυξη της αισθητικής φιλοσοφίας. Παλιότερα, η λέξη αισθητική ερμηνευόταν ως "αισθαντικότητα" ή "ικανότητα ανταπόκρισης στα ερεθίσματα των αισθήσεων" στη χρήση της από τους αρχαίους συγγραφείς. Με την ανάπτυξη της τέχνης ως εμπορικής δραστηριότητας, συνδεδεμένης με την άνοδο μιας νεόπλουτης τάξης σε όλη την Ευρώπη, η αγορά των έργων τέχνης αναπόφευκτα οδηγούσε στο ερώτημα, «ποια είναι η καλή τέχνη;». Ο Μπάουμγκαρτεν επεξεργάστηκε την έννοια της αισθητικής με τρόπο που να σημαίνει την μελέτη του καλού και του κακού «γούστου», και επομένως της καλής και της κακής τέχνης, συνδέοντας το καλό γούστο με την ομορφιά.
Προσπαθώντας να αναπτύξει μια ιδέα για το καλό και το κακό "γούστο", δημιούργησε ο ίδιος μια φιλοσοφική αντιπαράθεση γύρω από το νέο νόημα της αισθητικής. Χωρίς αυτή, δεν θα υπήρχε σήμερα καμία βάση για την συζήτηση πάνω στην αισθητική καθώς δεν θα υπήρχε κανένα αντικειμενικό κριτήριο, καμιά βάση για σύγκριση, ή λόγος από τον οποίο κάποιος θα μπορούσε να αναπτύξει ένα αντικειμενικό επιχείρημα.
Θεωρίες πάνω στην αισθητική
Η Αισθητική (1750) του Αλεξάντερ Γκότλιμπ Μπαουμγκάρτεν
Ο Μπάουμγκαρντεν προσάρμοσε την λέξη αισθητική, η οποία αρχικά σήμαινε "αίσθηση", για να σημαίνει γεύση ή "έννοια" της ομορφιάς. Κάνοντας αυτό, έδωσε στην λέξη μια διαφορετική σημασία καθώς εφηύρε την σύγχρονη χρήση της.[14] Η λέξη, από την εποχή των αρχαίων Ελλήνων, χρησιμοποιούνταν με διαφορετικό τρόπο καθώς σήμαινε την ικανότητα κάποιου να λαμβάνει διέγερση από μια ή περισσότερες από τις πέντε αισθήσεις. Στην Μεταφυσική του, §451, ο Μπάουμγκαρντεν όρισε τη γεύση, με την ευρύτερη ερμηνεία, ως την ικανότητα να κρίνει κάποιος σύμφωνα με τις αισθήσεις αντί σύμφωνα με το μυαλό. Κατέληξε σε αυτήν την ερμηνεία της γεύσης, βασιζόμενος στα αισθήματα της ευχαρίστησης και της δυσαρέσκειας. Η επιστήμη της αισθητικής θα μπορούσε να είναι, για τον Μπάουμγκαρντεν, η αφαίρεση των κανόνων ή των αξιών της καλλιτεχνικής ή φυσικής ομορφιάς από την ατομική "γεύση". Ο Μπάουμγκαρντεν ίσως επηρεάστηκε από τις απόψεις του Πιερ Μπονούρ, οι οποίες δημοσιεύτηκαν σε μια επιφυλλίδα στα τέλη του 17ου αιώνα, σύμφωνα με τις οποίες οι Γερμανοί ήταν ανίκανοι να εκτιμήσουν την τέχνη και την ομορφιά.
Μεταφυσική
Για πολλά χρόνια, ο Ιμάνουελ Καντ χρησιμοποίησε την Μεταφυσική του Μπάουμγκαρντεν ως εγχειρίδιο ή σύγγραμμα για τις διαλέξεις του πάνω στο ίδιο θέμα.
Ο Γκέοργκ Φρίντριχ Μάγιερ μετέφρασε την Μεταφυσική από τα λατινικά στα γερμανικά, μια προσπάθεια την οποία - σύμφωνα με τον Μάγιερ - ο ίδιος ο Μπάουμγκαρντεν είχε σχεδιάσει να κάνει αλλά δεν μπορούσε να βρει τον χρόνο να την εκτελέσει.
Εργογραφία
Dissertatio chorographica, Notiones superi et inferi, indeque adscensus et descensus, in chorographiis sacris occurentes, evolvens (1735)
Meditationes philosophicae de nonnullis ad poema pertinentibus (doctoral thesis, 1735)
De ordine in audiendis philosophicis per triennium academicum quaedam praefatus acroases proximae aestati destinatas indicit Alexander Gottlieb Baumgarten (1738)
Metaphysica (1739)
Ethica philosophica (1740)
Alexander Gottlieb Baumgarten eröffnet Einige Gedancken vom vernünfftigen Beyfall auf Academien, und ladet zu seiner Antritts-Rede [...] ein (1740)
Serenissimo potentissimo principi Friderico, Regi Borussorum marchioni brandenburgico S. R. J. archicamerario et electori, caetera, clementissimo dominio felicia regni felicis auspicia, a d. III. Non. Quinct. 1740 (1740)
Philosophische Briefe von Aletheophilus (1741)
Scriptis, quae moderator conflictus academici disputavit, praefatus rationes acroasium suarum Viadrinarum reddit Alexander Gottlieb Baumgarten (1743)
Aesthetica (1750)
Initia Philosophiae Practicae. Primae Acroamatice (1760)
Acroasis logica in Christianum L.B. de Wolff (1761, 2nd ed. 1773)
Ius naturae (posthum 1763)
Sciagraphia encyclopaedia philosophicae (ed. Johs. Christian Foerster 1769)
Philosophia generalis (ed. Johs. Christian Foerster 1770)
Metaphysica (translated by Georg Friedrich Meier 1766)
Gedanken über die Reden Jesu nach dem Inhalt der evangelischen Geschichten (ed. F.G. Scheltz & A.B. Thiele; 1796–1797)
Μεταφράσεις στα αγγλικά
Alexander Baumgarten, Metaphysics. A Critical Translation with Kant's Elucidations, Selected Notes, and Related Materials translated and edited by Courtney D. Fugate and John Hymers, London, New York: Bloomsbury Publishing, 2013.
Περαιτέρω μελέτη
Eric Watkins (ed.), Kant's Critique of Pure Reason: Background Source Materials, Cambridge University Press, 2009 (Chapter 3 contains a partial translation of the 'Metaphysics').
