To Mafia (προφέρεται Μάφια) ή Mafia: The City Of Lost Heaven είναι ένα βιντεοπαιχνίδιδράσης-περιπέτειας του 2002 που αναπτύχθηκε από την Illusion Softworks και δημοσιεύτηκε από την Gathering of Developers. Το παιχνίδι κυκλοφόρησε για τα Microsoft Windows τον Αύγουστο του 2002 και αργότερα μεταφέρθηκε στις κονσόλες PlayStation 2 και Xbox το 2004 στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη. Το παιχνίδι παρουσιάζει την άνοδο και την πτώση του Τόμυ Άντζελο, ενός φανταστικού μαφιόζου στη δεκαετία του 1930.
Το Mafia έλαβε θετικές κριτικές για την έκδοση των Windows, με επικριτές να επαινoύν το παιχνίδι για την ιστορία και το ρεαλισμό της, ενώ οι εκδόσεις των PlayStation 2 και Xbox του παιχνιδιού έλαβαν ανάμεικτα σχόλια. Μια συνέχεια, το Mafia II από την 2K Czech, κυκλοφόρησε στις 23 Αυγούστου 2010 και ένα τρίτο παιχνίδι με τίτλο Mafia III από την Hangar 13 κυκλοφόρησε στις 7 Οκτωβρίου 2016. Στις 25 Σεπτεμβρίου του 2020, ξανά από την Hangar 13 κυκλοφόρησε η αναδημιουργία του παιχνιδιού του 2002, με τίτλο Mafia: Definitive Edition.
Παιχνίδι
Η ιστορία του Mafia αποτελείται από οδήγηση, κυρίως εύκολη διάσχιση της πόλης μεταξύ των διαφόρων τοποθεσιών, καθώς και καταδιώξεις. Το υπόλοιπο του παιχνιδιού βασίζεται στην πλοήγηση με τα πόδια με μία κάμερα τρίτου προσώπου - όλα αλληλοσυνδεδεμένα με σκηνές κοψιμάτων (cutscenes). Εκτός από την πόλη και την ύπαιθρο, περιλαμβάνονται λεπτομερείς εσωτερικοί χώροι όπως το αεροδρόμιο της πόλης, ένα μουσείο, μια εκκλησία, ένα ξενοδοχείο, μια εγκαταλελειμμένη φυλακή, τα εστιατόρια και το μπαρ του Δον Σαλιέρι. Οι αλλαγές καιρού και οι κύκλοι ημέρας / νύχτας είναι σε χρήση, αν και σε αντίθεση με τις αποστολές του Grand Theft Auto πραγματοποιούνται σε καθορισμένο χρόνο και ο καιρός είναι σταθερός κατά τη διάρκεια του επιπέδου.
51 κλασικά αμερικανικά αυτοκίνητα γύρω από την πόλη μπορούν να οδηγηθούν, ενώ 19 αυτοκίνητα μπόνους (5 από τα οποία είναι αγωνιστικά μοντέλα) μπορούν να ξεκλειδωθούν μετά το κύριο gameplay και το ξεκίνημα ενός νέου παιχνιδιού. Τα αυτοκίνητα εισάγονται περιοδικά - στην αρχή του παιχνιδιού, τα μοντέλα της δεκαετίας του 1920 οδηγούνται στους δρόμους της πόλης, ενώ τα μοντέλα του 1930 αρχίζουν να εμφανίζονται σε μεταγενέστερα στάδια του παιχνιδιού. Όλα τα οχήματα βασίζονται σε αυτοκίνητα του πραγματικού κόσμου από την εποχή, αν και μετονομάζονται και επανασχεδιάζονται λόγω προβλημάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
Οι αστυνομικοί γράφουν πρόστιμο στους παίκτες για μικρά αδικήματα όπως η υπέρβαση ταχύτητας ή το κόκκινο φανάρι, και τα τροχαία ατυχήματα προκαλούν σωματική βλάβη στον οδηγό (παίκτη). Ενώ είναι διαθέσιμες και άλλες μορφές μεταφοράς, όπως τα τραμ και ο ηλεκτρικός, είναι μόνο για επιβίβαση και δεν μπορούν να οδηγηθούν από τον παίκτη.
Το Μafia είναι γνωστό για τη συνολική ρεαλιστική ζημιά σε σχεδόν όλα τα οχήματα, ακόμη και στο ότι γίνεται χρήση της παραμόρφωσης τους σε πραγματικό χρόνο[3] σε σύγκριση με τα οχήματα άλλων παιχνιδιών που χρησιμοποίησαν προκατασκευασμένα μοντέλα ζημιών.[4] Τα μικρότερα και τα ασθενέστερα οχήματα χαλάνε πολύ πιο γρήγορα πριν τελικά εκραγούν από ότι τα μεγάλα τεθωρακισμένα οχήματα. Περισσότερος ρεαλισμός προστίθεται εδώ σε σύγκριση με άλλα παιχνίδια του ίδιου είδους, όπως η ικανότητα να τρυπηθεί η δεξαμενή καυσίμου, να υπερθερμανθεί ο κινητήρας και η ικανότητα να σπάσουν τα γρανάζια μετάδοσης. Πολλά εξωτερικά εξαρτήματα (όπως παράθυρα, ελαστικά, προβολείς και προφυλακτήρες) μπορούν να σπάσουν από τα περισσότερα οχήματα με φυσικά μέσα όπως η σύγκρουση, το χτύπημα με όπλα (γροθιές, ρόπαλο του μπέιζμπολ) καθώς και με την χρήση όπλων σε αυτά.
Ολοκληρώνοντας την κύρια πλοκή ξεκλειδώνεται η λειτουργία "Freeride Extreme", η οποία είναι ουσιαστικά η ίδια με την Freeride, αλλά με το πρόσθετο πλεονέκτημα των αλμάτων (stunt jumbs), των παράπλευρων αποστολών (side quests) και της έλλειψης αστυνομικών περιπολιών. Οι παράπλευρες αποστολές σε αυτόν τον τρόπο κυμαίνονται από το ασήμαντο, όπως η μεταφορά πακέτων ή η δολοφονία γκάνγκστερ, μέχρι τις ακραίες και μερικές φορές εξωφρενικές, όπως η εκδίωξη ενός εξωγήινου διαστημοπλοίου ή η οδήγηση ενός φορτηγού με εκρηκτική καύση σε μια ορισμένη ταχύτητα.
Νόμος και τάξη
Το αστυνομικό τμήμα στο Lost Heaven υποστηρίζει τους διάφορους νόμους που έχουν τεθεί. Όταν οι νόμοι αυτοί σπάσουν ενόψει της αστυνομίας, θα απαντήσουν σταματώντας τον παίκτη για αδικήματα που μπορεί να είναι «μικρά» ή «σοβαρά». Μικρά αδικήματα (όπως η υπέρβαση ταχύτητας σε ένα όχημα ή το κόκκινο φως) θα καταλήξουν στο να επιβληθεί πρόστιμο (- $ 1.000 στην λειτουργία Freeride, καμία χρηματική αξία στην λειτουργία της κύριας πλοκής) και σοβαρά αδικήματα (όπως σωματική επίθεση ή ορατή προβολή ενός όπλου) μπορεί να οδηγήσει στη σύλληψη του παίκτη για το πρώτο αδίκημα ή σε ένα ανθρωποκυνηγητό μέχρι θανάτου από την αστυνομία. Μια σειρά τεσσάρων διαδοχικών μικρών αδικημάτων χαρακτηρίζεται ως "σοβαρό" αδίκημα. Η αστυνομική δύναμη αυξάνεται με τη σοβαρότητα της παραβίασης του νόμου από τον παίκτη σε σημείο όπου η αστυνομία, τώρα καλά οπλισμένη, σχηματίζει αποκλεισμούς με λωρίδες ακίδων ελαστικών, προσπαθώντας να σταματήσουν τον παίκτη ενώ πυροβολούν πίσω από τα αυτοκίνητά τους.
Ορισμένες πράξεις που θα προσελκύσουν την προσοχή της αστυνομίας στην πραγματική ζωή δεν συμπεριλαμβάνονται στο παιχνίδι, όπως η οδήγηση στο πεζοδρόμιο ή στην λανθασμένη πλευρά του δρόμου. Το AI της αστυνομίας δεν αναγνωρίζει τις παραβιάσεις αυτές. Στο freeride, η αστυνομία θα αγνοήσει τις βίαιες ενέργειες εναντίον του παίκτη. Ορισμένοι οδηγοί του παιχνιδιού θα αντισταθούν με βία, εάν ο παίκτης προσπαθήσει να τους κλέψει τα αυτοκίνητα. Το AI αυτών των αυτοκινητιστών δεν κάνει διάκριση μεταξύ του παίκτη και των αστυνομικών σε ενεργό επιδίωξη, και οι οδηγοί θα επιτεθούν στην αστυνομία εάν είναι πιο κοντά από τον παίκτη. Η αστυνομία δεν θα λάβει αμυντική δράση εναντίον του αυτοκινητιστή και, αν ο παίκτης παραμείνει μακριά σε απόσταση, θα σκοτωθεί ο αστυνομικός τελικά από τον αυτοκινητιστή.
Ιστορία
Το Mafia λαμβάνει χώρα μέσα στη φανταστική αμερικανική πόλη του Lost Heaven, κατά τη διάρκεια των χρόνων ποτοαπαγόρευσης της δεκαετίας του '30. Η πόλη βρίσκεται στην ακτή (που δεν ορίζεται στο σύμπαν της σειράς), με έναν ποταμό να την χωρίζει σε τρεις συνοικίες: τη Δυτική Πλευρά (West Side), που αποτελείται από βιομηχανικά κτίρια, το κύριο λιμάνι και οικιστικές κοινότητες κινεζικών και ιταλικών μεταναστών. Το Κεντρικό Νησί (Central Island), που αποτελείται από την εμπορική συνοικία της πόλης και τα δημοτικά κτίρια. Και την Ανατολική Πλευρά (East Side), που αποτελείται τόσο από κατοικημένα προάστια και παραγκουπόλεις, μια πολυσύχναστη συνοικία του κέντρου, καθώς και το τοπικό οπλοστάσιο και το στάδιο της πόλης. Η πόλη διαθέτει γύρω από την ύπαιθρο που αποτελείται από ένα υδροηλεκτρικό φράγμα, το διεθνές αεροδρόμιο και μία πίστα αυτοκινητιστικών αγώνων. Η κύρια ιστορία του παιχνιδιού περιλαμβάνει δύο μεγάλες οικογένειες μαφίας - την οικογένεια Σαλιέρι και την οικογένεια Μορέλο - που αγωνίζονται για τον έλεγχο των μαγαζιών της πόλης μετά την κατάρρευση μιας τρίτης οικογένειας μαφίας. Εκτός από τις δύο οικογένειες, η πόλη διαθέτει επίσης μια ποικιλία μικρότερων συμμοριών του δρόμου.
Μεγάλο μέρος του σχεδιασμού της πόλης, συμπεριλαμβανομένων των αρχιτεκτονικών στυλ, των δημόσιων συγκοινωνιών και των ορόσημων, εμπνέονται από τις πραγματικές αμερικανικές πόλεις της περιόδου, όπως η Νέα Υόρκη, το Σικάγο και το Λος Άντζελες. Το συνολικό μέγεθος της πόλης περιλαμβάνει περίπου 12 τετραγωνικά χιλιόμετρα.[5]
Πλοκή
Το 1930, ο τοπικός οδηγός ταξί Τόμας "Τόμυ" Άντζελο βρίσκει τον εαυτό του αναγκασμένο να βοηθήσει τα μέλη της οικογένειας Σαλιέρι - τον Πόλυ και τον Σαμ - να ξεφύγουν από την οικογένεια Μορέλλο. Μετά την επιτυχή απόδρασή τους από τους επιτιθέμενους και την άφιξή τους σε ένα εστιατόριο που ανήκει στο αφεντικό τους, Δον Ένιο Σαλιέρι, ο Τόμυ αποζημιώνεται για τη βοήθειά του και του υπόσχεται μια χάρη. Την επόμενη μέρα, ενώ βρίσκεται σε διάλειμμα για καφέ, δέχεται επίθεση από κακοποιούς της οικογένειας Μορέλο που καταφέρνουν να τον εντοπίσουν και προσπαθούν να τον σκοτώσουν επειδή βοήθησε την οικογένεια Σαλιέρι. Ο Τόμυ καταφέρνει να δραπετεύσει από αυτούς και φτάνει στο εστιατόριο του Σαλιέρι για να εκμεταλλευτεί την χάρη που του υποσχέθηκαν. Μετά την αντιμετώπιση των κακοποιών, ο Σαλιέρι προσλαμβάνει τον Τόμυ στην οργάνωσή του ως συνεργάτη και ο Τόμυ γίνεται φίλος με τον Πόλυ και τον Σαμ και αναλαμβάνει δουλειές γι 'αυτόν.
Το 1932, ο Τόμυ εμπλέκεται σε επιθέσεις εναντίον των οικογενειών του Μορέλο για τον Σαλιέρι και τον Κονσιλιέρι του, Φρανκ Κολέτι. Ταυτόχρονα, αναπτύσσει μια σχέση με τη Σάρα, κόρη του μπάρμαν του Σαλιέρι, Λουίτζι. Η σχέση του με τη Σάρα αφήνει τον εαυτό του να αμφισβητεί την ηθική του όταν διατάσσεται να εξαλείψει μία πληροφοριοδότη που ονομάζεται Μισέλ κατά τη διάρκεια επιδρομής σε ένα από τα πορνεία του Μορέλο. Μαθαίνοντας ότι είναι φίλη της Σάρας, που απλά χρειαζόταν χρήματα για να πληρώσει για την ιατρική περίθαλψη του αδελφού της, ο Τόμυ εναντιώνεται στις εντολές του και συμβουλεύει τη Μισέλ να φύγει από την πόλη, καλύπτοντας τις ενέργειές του από τον Σαλιέρι. Ένα χρόνο αργότερα, ο Σαλιέρι διατάσσει ένα χτύπημα στον Φρανκ, μετά από μια ενέδρα σε μια παράνομη επιχείρηση παραγωγής ποτού, αφού βρέθηκε ότι παρέχει στις αρχές (FBI και τοπική αστυνομία) πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητες των εσόδων από παράνομες δραστηριότητες της οικογένειας. Ο Τόμυ συμφωνεί με την εντολή, αλλά διαπιστώνει ότι ο Φρανκ ήταν αναγκασμένος να το κάνει για να προστατεύσει την οικογένειά του. Ο Τόμυ του επιτρέπει να φύγει για την Ευρώπη μαζί με την οικογένειά του, καλύπτοντας τις ενέργειές του από το αφεντικό του πάλι, προτού ανακτήσει τα στοιχεία εναντίον του Σαλιέρι. Ο Τόμυ παντρεύεται τελικά τη Σάρα, με το ζευγάρι να αποκτά μια κόρη λίγους μήνες αργότερα.
Το 1935, ο Σαλιέρι κηρύσσει ανοιχτό πόλεμο στην οικογένεια Μορέλο, αφού ο αρχηγός τους, Δον Μορέλο, καλεί ένα χτύπημα στον αντίπαλό του (Σαλιέρι) ενώ αυτός επισκέπτεται το αγαπημένο του εστιατόριο. Ο Τόμυ, ο οποίος αποτρέπει τη δολοφονία και σκοτώνει τον σωματοφύλακα του Σαλιέρι για την προδοσία του έναντι του αφεντικού του, βοηθά στην αποδυνάμωση της οικογένειας Μορέλο εξαλείφοντας έναν διεφθαρμένο αστικό σύμβουλο που τον υποστηρίζει και δολοφονώντας τον αδελφό του Μορέλο μετά από αρκετές αποτυχημένες προσπάθειες. Τελικά, ο Τόμυ, ο Πόλυ και ο Σαμ, προχωρούν κατά του Μορέλο και τον σκοτώνουν αφού τον κυνηγούν στην ύπαιθρο. Μέχρι το 1938, ο Σαλιέρι έχει τον πλήρη έλεγχο των μαγαζιών και των εδαφών της πόλης. Γίνοντας φιλόδοξος με τον καιρό, ο Πόλυ ζητά από τον Τόμυ και τον Σαμ να τον βοηθήσουν να ληστέψει μια τράπεζα, ενάντια στην άδεια του Σαλιέρι. Και οι δύο άνδρες αρνούνται. Όταν ο Τόμυ και ο Πόλυ κλέβουν κιβώτια από εισαγόμενα πούρα μετά από εντολή του Σαλιέρι, βρήσκουν μια μάζα διαμαντιών ανάμεσα στο φορτίο. Ο Σαλιέρι, ύποπτα, έρχεται για να ελέγξει το φορτίο και στέλνει το ζευγάρι μακριά, ο Τόμυ αλλάζει γνώμη και συμφωνεί με την ληστεία του Πόλυ, χωρίς τη βοήθεια του Σαμ.
Αν και η ληστεία της τράπεζας πέτυχε, ο Πόλυ δολοφονείται την επόμενη μέρα όταν ο Τόμυ πηγαίνει να παραλάβει το μερίδιό του από τα κλεμμένα χρήματα που ήταν κρυμένα σπίτι του Πόλυ. Όταν πηγαίνει να συναντήσει τον Σαμ στη γκαλερί τέχνης της πόλης για να συζητήσει για το θάνατο του Πόλυ, ο Τόμυ μαθαίνει από αυτόν ότι ο Σαλιέρι τον διέταξε να εκτελέσει και τους δύο άντρες για τη διεξαγωγή της ληστείας πίσω από την πλάτη του. Ο Σαμ αποκαλύπτει επίσης ότι ο Σαλιέρι εξοργίστηκε με την αποτυχία του Τόμυ να σκοτώσει τη Μισέλ και τον Φρανκ, αναγκάζοντάς τον να προσλάβει άλλους για να σκοτώσει τους δύο όπως και το ότι γνώριζε για τα διαμάντια που ο Σαλιέρι τους έκρυψε, λέγοντάς του πως ο Σαλιέρι το κρατούσε κρυφό μέχρι να μπορέσει να τα πουλήσει. Αν και ο Τόμυ σκοτώνει τον Σαμ για εκδίκηση για τη δολοφονία του Πόλυ του Φρανκ και της Μισέλ, αναγκάζεται να εγκαταλείψει την πόλη με την οικογένειά του για να ξεφύγει από τους πρώην συμμάχους του. Λίγους μήνες αργότερα, ο Τόμυ επιστρέφει στο Λοστ Χέβεν (Lost Heaven) για να κανονίσει μια συμφωνία με τον Ντετέκτιβ Νόρμαν, προσφέροντας στοιχεία ενάντια στις εγκληματικές πράξεις της οικογένειας Σαλιέρι σε αντάλλαγμα με προστασία για τον εαυτό του και την οικογένειά του. Ο Νόρμαν συμφωνεί και οι επακόλουθες έρευνες οδηγούν στο να καταδικαστεί για αρκετά χρόνια το μεγαλύτερο μέρος της οικογένειας Σαλιέρι - ο ίδιος ο Σαλιέρι φυλακίζεται με ισόβια. Ο Τόμυ μεταφέρεται από το FBI σε τοποθεσία προσταασίας μαρτύρων με την οικογένειά του στο Έμπαϊρ Μπέι (Empire Bay) και απολαμβάνει μια καλή ζωή, μέχρι που δύο άνδρες (κύριοι χαρακτήρες του Mafia II) τον εντοπίζουν και τον δολοφονούν για λογαριασμό του Σαλιέρι το 1951. Καθώς αποχωρούν, ο Τόμυ, ως επίλογο, εκφράζει την στεναχώρια του για το πώς αυτός και οι φίλοι του ήθελαν μόνο την καλή ζωή, αλλά κατέληξαν με το τίποτα.
Ανάπτυξη
Το παιχνίδι ήταν σε εξέλιξη από το τέλος του 1998. Είχε κωδικό όνομα Gangster και αρχικά προοριζόταν να είναι ένα παιχνίδι οδήγησης παρόμοιο με το Driver. Μία λειτουργία πολλαπλών παικτών (Multiplayer) σχεδιάστηκε και ανακοινώθηκε κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης, αλλά τελικά αφαιρέθηκε στην τελική έκδοση.[4] Η ημερομηνία κυκλοφορίας προγραμματίστηκε για το 2000. Η Illusion Softworks χρησιμοποίησε αρχικά το engine που χρησιμοποιήθηκε στο Hidden and Dangerous αλλά αντικαταστάθηκε με το engine LS3D καθώς το προηγούμενο δεν πληρούσε τις απαιτήσεις του προγραμματιστή. Λόγω της αλλαγής του engine, το παιχνίδι κυκλοφόρησε δύο χρόνια αργότερα από ό, τι είχε προγραμματιστεί.[6][7][8]
Το Mafia μεταφέρθηκε στο PlayStation 2 και το Xbox το 2004. Η Illusion δεν συμμετείχε στη μεταφορά του παιχνιδιού. Ορισμένα από τα χαρακτηριστικά της έκδοσης του υπολογιστή δεν υπάρχουν στη στην έκδοση κονσόλας, όπως αστυνομικές περιπολίες γύρω από την πόλη στο Free Ride και ορισμένες πτυχές του ρεαλισμού και των γραφικών του παιχνιδιού.
Αναδημιουργία
Μια ελεύθερη από άποψη DRM επανέκδοση του Mafia απελευθερώθηκε στο GOG.com το 2017 μετά τη διακοπή της από το Steam το 2012. Η απελευθέρωση του στο GOG είναι ουσιαστικά αμετάβλητη από το αρχικό παιχνίδι, αν και λείπει το soundtrack λόγω προβλημάτων αδειοδότησης.[9][10][11]
Αποδοχή
Σύμφωνα με την Take-Two Interactive, το Mafia είχε πουλήσει 2 εκατομμύρια αντίτυπα μέχρι τις 12 Μαρτίου 2008.[12][13][14] Η έκδοση του ηλεκτρονικού υπολογιστή έλαβε βραβείο "Silver" πωλήσεων από τον ELSPA,[15] ένδειξη πωλήσεων τουλάχιστον 100.000 αντιτύπων στο Ηνωμένο Βασίλειο[16] και πιστοποιητικό "Gold" από την Verband der Unterhaltungssoftware Deutschland (VUD),[17] για πωλήσεις τουλάχιστον 100.000 αντιτύπων σε όλη τη Γερμανία, την Αυστρία και την Ελβετία.[18]
Σειρά
Μια συνέχεια, το Mafia II, ανακοινώθηκε στις 22 Αυγούστου 2007.[19] Το παιχνίδι κυκλοφόρησε για τα Microsoft Windows, το PlayStation 3 και το Xbox 360 στις 24 Αυγούστου 2010.[20]
Η τρίτη προσθήκη της σειράς, το Mafia III, ανακοινώθηκε στις 28 Ιουλίου 2015 και απελευθερώθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2016.[21]
Στις 25 Σεπτεμβρίου του 2020 απελευθερώθηκε η τέταρτη προσθήκη της κύριας σειράς με τίτλο Mafia: Definitive Edition. Αναπτύχθηκε από την Hangar 13 και δημοσιεύτηκε από την 2K Games. Το συγκεκριμένο παιχνίδι είναι αναδημιουργία (remake) του βιντεοπαιχνιδιού του 2002.[22]
