Kunstformen der Natur

Kunstformen der Natur

Συγγραφέας	Ερνστ Χέκελ
Εικονογράφος	Ερνστ Χέκελ Adolf Giltsch
Τίτλος	Kunstformen der Natur
Γλώσσα	Γερμανικά
Ημερομηνία δημοσίευσης	1904
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η 8η γκραβούρα, Discomedusae. Η μεσαία και η μεσαία-κάτω εικόνες είναι Desmonema annasethe, τα πλοκάμια της οποίας θύμιζαν στον Χέκελ τα μαλλιά της εκλιπούσας γυναίκας του.

Το Kunstformen der Natur (γερμανικά: Καλλιτεχνικές μορφές της φύσης) είναι βιβλίο με λιθογραφικές και αυτοτυπικές γκραβούρες του Γερμανού βιολόγου Ερνστ Χέκελ. Αρχικά εκδόθηκαν σε ομάδες των δέκα, μεταξύ 1899 και 1904, και ως ενιαίος τόμος το 1904. Αποτελείται από 100 γκραβούρες διάφορων οργανισμών, πολλοί από τους οποίους περιγράφηκαν για πρώτη φορά από τον ίδιο. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του παράχθηκαν περισσότερες από 1000 γκραβούρες βασισμένες στα σκίτσα και τα χρώματά του, πολλές από τις καλύτερες εξ αυτών διαλέχτηκαν για το Kunstformen der Natur και τυπώθηκαν από τον λιθογράφο Άντολφ Γκιλτς (Adolf Giltsch).^[1]

Σύμφωνα με τον μελετητή του Χέκελ, Όλαφ Μπράιντμπαχ (Olaf Breidbach) συντάκτη των σύγχρονων εκδόσεων του Kunstformen, το έργο «δεν ήταν απλώς βιβλίο εικονογραφήσεων, αλλά η σύνοψη της αντίληψής του για τον κόσμο.» Τα θέματα του Kunstformen είναι συμμετρικά και οργανωμένα. Τα θέματα είναι επιλεγμένα ώστε να ενσωματώνουν την οργάνωση, από μοτίβα των λεπιών των Ostraciidae στις σπείρες των αμμωνιτών και στις τέλειες συμμετρίες των μεδουσών και των μικροοργανισμών, ενώ οι εικόνες κάθε πλάκας είναι διατεταγμένες ώστε να έχουν τη μέγιστη δυνατή οπτική απήχηση.^[2]

Ανάμεσα στις σημαντικές γκραβούρες είναι αρκετά ακτινόζωα, τα οποία ο Χέκελ βοήθησε να γίνουν δημοφιλή στους ερασιτέχνες μικροσκοπιστές. Υπάρχει τουλάχιστον ένα παράδειγμα σε κάθε ομάδα των δέκα. Στο έργο του εμφανίζονται συχνά και τα κνιδάρια, συμπεριλαμβάνοντας θαλάσσιες ανεμώνες καθώς και Siphonophorae, Semaeostomeae και άλλες μέδουσες. Η πρώτη ομάδα περιλαμβάνει το είδος Desmonema annasethe (πλέον Cyanea annasethe), μία εντυπωσιακή μέδουσα, την οποία ο Χέκελ παρατήρησε και περιέγραψε λίγο μετά τον θάνατο της γυναίκας του Anna Sethe.

Το Kunstformen der Natur επηρέασε την τέχνη, την αρχιτεκτονική και τον σχεδιασμό των αρχών του 20ού αιώνα, γεφυρώνοντας το κενό μεταξύ επιστήμης και τέχνης. Πιο συγκεκριμένα, πολλοί καλλιτέχνες της Αρ Νουβό επηρεάστηκαν από τις εικόνες του Χέκελ, όπως ο Ρενέ Μπινέ, ο ο Καρλ Μπλόσφελντ, ο Χανς Κρίστιανσεν, και ο Εμίλ Γκαλέ. Ένα εξέχον παράδειγμα είναι το Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων του Άμστερνταμ, το οποίο εν μέρει επηρεάστηκε από τις εικονογραφήσεις του Kunstformen.^[3]

Μία δεύτερη έκδοση του Kunstformen, που περιείχε μόνο 30 από τις γκραβούρες, εκδόθηκε το 1924.

Επιλογή από τις γκραβούρες

Η αυθεντική ταξινόμηση του Χέκελ εμφανίζεται με πλάγια γράμματα.

• 
  Θαλάσσια ανεμώνη (Actiniae)
• 
  Ανθομέδουσα (Anthomedusae)
• 
  Αντιλόπη (Antilopina)
• 
  Arachnida (Arachnida)
• 
  Ascidiacea (Ascidiae)
• 
  Βάτραχοι (Batrachia)
• 
  Βρυόζωα
• 
  Χελώνα (Chelonia)
• 
  Ciliophora (Ciliata)
• 
  Annelida (Chaetopoda)
• 
  Χειρόπτερα (Chiroptera)
• 
  Κωνοφόρα (Coniferae)
• 
  Κωπήποδα (Copepoda)
• 
  Κυβόζωα (Cubomedusae)
• 
  Δεκάποδα (Decapoda)
• 
  Κεφαλόποδα (Gamochonia)
• 
  Φτέρη (Filicinae)
• 
  Σαύρα (Lacertilia)
• 
  Bryophyta (Muscinae)
• 
  Nepenthaceae (Nepenthaceae)
• 
  Nudibranchia (Nudibranchia)
• 
  Trachylinae (Narcomedusae)
• 
  Orchidaceae (Orchidae)
• 
  Ostraciidae (Ostraciontes)
• 
  Prosobranchia (obsolete classification)
• 
  Siphonophorae
• 
  Polycystinea (Spumellaria)
• 
  Radiolaria (Stephoidea)
• 
  Νυχτοπεταλούδα (Tineida)
• 
  Trochilidae (Trochilidae)
• 
  Tubularia (Tubulariae)

Παραπομπές

1. Breidbach, Visions of Nature, p. 253
2. Breidbach, Visions of Nature, pp. 229-231
3. Breidbach, Visions of Nature, pp. 231, 268-269

Πηγές

• Breidbach, Olaf. Visions of Nature: The Art and Science of Ernst Haeckel. Prestel Verlag: Munich, 2006.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Kunstformen der Natur (και οι 100 γκραβούρες)

• Kurt Stüber's Biolib - Online έκδοση του Kunstformen der Natur με σκαναρίσματα 300 dpi των 100 πλακών, της περιγραφής τους, των περιεχομένων και των παραρτημάτων.
• Ernst Haeckel's 'Kunstformen der Natur' as zoomable images - Οι εκατό πλάκες του "Kunstformen der Natur" με δυνατότητα μεγέθυνσης (απαιτεί flash).