Χρυσοκέφαλος Δράμας

Συντεταγμένες: 41°22′33″N 23°52′6″E

Χρυσοκέφαλος
Χρυσοκέφαλος Χρυσοκέφαλος
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης
Περιφερειακή Ενότητα	Δράμας
Δήμος	Κάτω Νευροκοπίου
Γεωγραφία
Υψόμετρο	580
Πληθυσμός
Μόνιμος	108
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	66033
Τηλ. κωδικός	+30 25230

Ο Χρυσοκέφαλος είναι ορεινό χωριό της Ανατολικής Μακεδονίας στην Περιφερειακή Ενότητα Δράμας.^[1]

Γεωγραφία

Ο Χρυσοκέφαλος βρίσκεται προς τα σύνορα Ελλάδας - Βουλγαρίας και είναι κτισμένο σε υψόμετρο 580 μέτρα^[2], Δ.-ΒΔ. από την κορυφή Άγιο Πνεύμα (υψομ. 1.629 μέτρα)^[3]. Απέχει 46 περίπου χλμ. βορειοδυτικά της Δράμας, 4 χλμ. βόρεια από το Κάτω Νευροκόπι και αποτελεί ένα από τα δεκαεφτά χωριά της πρώην επαρχίας του Κάτω Νευροκοπίου^[4]. Δυτικά του περνάει η ΕΟ Νευροκοπίου - Εξοχής που καταλήγει στα σύνορα, βορειοδυτικά είναι η Εξοχή και βορειοανατολικά η Λευκόγεια και η τεχνητή λίμνη της.

Το κλίμα του χωριού ηπειρωτικό. Τον χειμώνα κρύο, η θερμοκρασία έχει αγγίξει έως και τους -27 °C, ενώ το καλοκαίρι ήπιο και δροσερό. Στην περιοχή του Κάτω Νευροκοπίου εξάλλου σημειώνεται η πιο χαμηλή θερμοκρασία στην Ελλάδα.

Τοπωνύμιο

Αρχικά στο χωριό είχε δοθεί το όνομα Βούλκοβο^[5] από τη σλαυϊκή λέξη Βολκ=λύκος, καθώς πολλές φορές οι αγέλες λύκων που ζούσαν στην περιοχή προξενούσαν ζημιές στις περιουσίες των κατοίκων. Στη συνέχεια, δόθηκε στο χωριό το όνομα Χρυσοκέφαλος, προς τιμήν του Μητροπολιτικού ναού της Παναγίας Χρυσοκεφάλου στην Τραπεζούντα^[6]. Οι κάτοικοι χτίσαν στο χωριό την ομώνυμη εκκλησία που υπάρχει ακόμη και τώρα και γιορτάζεται με πανηγύρι που διοργανώνουν οι κάτοικοι κάθε Σεπτέμβριο.

Ιστορία

Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και την ανταλλαγή πληθυσμών αρχικά ήρθαν και εγκαταστάθηκαν 131 οικογένειες προσφύγων (511 άτομα)^[7] από τον Πόντο, την Ανατολικά Θράκη και τη Μικρά Ασία. Από το 1923 έως και το 1933 εγκαταστάθηκαν στο Χρυσοκέφαλο περίπου 200 οικογένειες, οι περισσότερες από αυτές προερχόμενες από τον Πόντο και συγκεκριμένα από την Τραπεζούντα. Οι κάτοικοί του ασχολήθηκαν κυρίως με την γεωργία και την κτηνοτροφία. Αναπτύχθηκαν κατά πολύ η παραγωγή καπνού, πατάτας, φασολιών και δημητριακών.

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής οδήγησε πολλές Χρυσοκεφαλιώτικες οικογένειες να εγκαταλείψουν το χωριό και να εγκατασταθούν στα μεγάλα αστικά κέντρα. Περισσότερες από 100 οικογένειες έχουν εγκατασταθεί στην Θεσσαλονίκη και έχουν δημιουργήσει τον Σύλλογο Απανταχού Χρυσοκεφαλιωτών στην Άνω Ηλιούπολη^[8].

Ο πληθυσμός του χωριού πλέον έχει μειωθεί αισθητά. Σύμφωνα με την απογραφή του 2021 κατοικούσαν στο χωριό 108 άτομα, τα περισσότερα από τα οποία είναι μεγάλης ηλικίας. Παρόλα αυτά, ο φυσικός πλούτος της περιοχής και η ιστορία του χωριού προσελκύει τόσο επισκέπτες όσο και τους ίδιους τους Χρυσοκεφαλιώτες που πλέον ζουν σε άλλες περιοχές.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Αρχεία Χρυσοκέφαλου Δράμας από το Εθνικό Ευρετήριο Αρχείων - Γενικά Αρχεία του Κράτους
• Η εκτέλεση 20 Ελλήνων στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου: από τον ιστότοπο https://averoph.wordpress.com/
• Οι ιστότοποι για το χωριό: https://xrysokefalo.blogspot.com/ και https://xrysokefalos.wordpress.com/

Παραπομπές

1. Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 255, τομ. 35. 
2. «ΧΡΥΣΟΚΕΦΑΛΟΣ (Χωριό) ΔΡΑΜΑ - GTP». www.gtp.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2021. 
3. «Νευροκόπι, Λειβαδακίου, Αχλαδιάς, Μικροκλεισούρας, Βώλακος, Γρανίτου Δήμου Κ. Νευροκοπίου». PeakVisor (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2021. 
4. «Κώδικας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης». web.archive.org. 11 Ιανουαρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2021. 
5. «Πανδέκτης: Voulkovon -- Chrysokefalos». pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2021. 
6. «Δήμος Κάτω Νευροκοπίου » Χρυσοκέφαλος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2021. 
7. «Κατάλογος προσφυγικών συνοικισμών Μακεδονίας». archive.is. 30 Ιουνίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2021. 
8. E-pontos. «ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΧΡΥΣΟΚΕΦΑΛΙΩΤΩΝ «ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΧΡΥΣΟΚΕΦΑΛΟΣ»». Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2021.