Η φρόνηση είναι ένα από τα τέσσερα προαπαιτούμενα κατά τον Αριστοτέλη, που συνιστούν, μαζί με τη σωφροσύνη, τη δικαιοσύνη και την ανδρεία, την τέλεια αρετή. Στον Πλάτωνα η λέξη φρόνησις είναι ακριβώς ισοδύναμη με τη σοφία, ενώ ο Ξενοκράτης είχε ήδη διαπιστώσει μια διαφορά ανάμεσά τους. Εδώ βλέπουμε πως η φρόνηση, αν και θεωρούνταν τόσο θεωρητική, όσο και πρακτική, γίνεται κάτι ιδιαίτερο ανθρώπινο. Κι ο Αριστοτέλης θεωρεί τη φρόνηση ανθρώπινη, την περιορίζει όμως στο πρακτικό μέρος.[1]
«Tῆς τελείας ἀρετῆς εἴδη ἐστὶ τέτταρα· ἓν μὲν φρόνησις͵ ἓν δὲ δικαιοσύνη͵ ἄλλο δ΄ ἀνδρεία͵ τέταρτον σωφροσύνη. τούτων ἡ μὲν φρόνησις αἰτία τοῦ πράττειν ὀρθῶς τὰ πράγματα· ἡ δὲ δικαιοσύνη τοῦ ἐν ταῖς κοινωνίαις καὶ τοῖς συναλλάγμασι δικαιοπραγεῖν· ἡ δὲ ἀνδρεία τοῦ ἐν τοῖς κινδύνοις καὶ φοβεροῖς μὴ [ἐξίστασθαι] τρεῖν(δεν το βάζω στα πόδια)͵ ἀλλὰ μένειν· ἡ δὲ σωφροσύνη τοῦ κρατεῖν τῶν ἐπιθυμιῶν καὶ ὑπὸ μηδεμιᾶς ἡδονῆς δουλοῦσθαι͵ ἀλλὰ κοσμίως ζῆν. τῆς ἀρετῆς ἄρα τὸ μέν ἐστι φρόνησις͵ ἄλλο δικαιοσύνη͵ τρίτον ἀνδρεία͵ τέταρτον σωφροσύνη.[2]
Τα αντικείμενα στα οποία αποβλέπει η σύνεση είναι τα ίδια μ΄ εκείνα στα οποία αναφέρεται η φρόνηση, αλλά η σύνεση και η φρόνηση δεν είναι το ίδιο, γιατί η φρόνηση είναι επιτακτική, ο τελικός σκοπός της δηλαδή είναι το τι πρέπει να κάνουμε ή όχι, ενώ η σύνεση αναφέρεται μόνο στις κρίσεις.[3]
Παραπομπές
Πηγές
Βιβλιογραφία
- Κωνσταντίνος Τσάτσος, Η κοινωνική φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων «Πρακτικός νους-πράξη- αρετή- ευδαιμονία» κεφ. ΙΖ, σσ. 221-244, εκδ. οίκος ΕΣΤΙΑ, 1970 3η
