Η υγειονομική περίθαλψη στην Πολωνία βασίζεται στην ασφάλιση και παρέχεται μέσω ενός δημόσιου συστήματος υγειονομικής περίθαλψης που ονομάζεται Narodowy Fundusz Zdrowia (Εθνικό Ταμείο Υγείας), το οποίο είναι δωρεάν για όλους τους πολίτες της Πολωνίας υπό την προϋπόθεση ότι εμπίπτουν στην κατηγορία του «ασφαλισμένου» (συνήθως σημαίνει ότι η ασφάλιση υγείας τους πληρώνεται από τον εργοδότη τους, ή είναι ο σύζυγος ή το παιδί ενός ασφαλισμένου). Σύμφωνα με το άρθρο 68 του Συντάγματος της Πολωνίας, ο καθένας έχει δικαίωμα στην πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη. Στους πολίτες παρέχεται ίση πρόσβαση στο δημόσιο χρηματοδοτούμενο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να παρέχει δωρεάν υγειονομική περίθαλψη σε μικρά παιδιά, έγκυες γυναίκες, άτομα με ειδικές ανάγκες και ηλικιωμένους.[1] Ωστόσο, η ιδιωτική χρήση υγειονομικής περίθαλψης είναι πολύ εκτεταμένη στην Πολωνία. Οι ασθενείς που δεν είναι ασφαλισμένοι πρέπει να πληρώσουν το πλήρες κόστος των ιατρικών υπηρεσιών. Σύμφωνα με μια μελέτη που διενήργησε το Κέντρο Έρευνας για τη Δημόσια Γνώμη το 2016, από το 84% των ασθενών που συμμετείχαν στην έρευνα, το 40% δήλωσε ότι χρησιμοποιεί τόσο ιδιωτικές όσο και δημόσιες υπηρεσίες υγείας, το 37% χρησιμοποιεί μόνο δημόσια υγειονομική περίθαλψη και το 7% χρησιμοποιεί μόνο ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας. Το 77% όλων των ερωτηθέντων που δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν ιδιωτική υγειονομική περίθαλψη προκαλείται από τη μακρά αναμονή για υπηρεσίες δημόσιας υγείας.[2]
Χρηματοδότηση και έξοδα υγείας
Η κύρια πηγή χρηματοδότησης είναι η ασφάλιση υγείας στο Εθνικό Ταμείο Υγείας. Οι πολίτες υποχρεούνται να καταβάλλουν ασφαλιστικές αμοιβές (αναδιανεμημένος φόρος), οι οποίες είναι το 9% που αφαιρείται από τα προσωπικά εισοδήματα (7,75% αφαιρείται από τον φόρο, 1,25% που καλύπτεται από τους ασφαλισμένους πηγαίνει απευθείας στο Εθνικό Ταμείο Υγείας). Ο εθνικός προϋπολογισμός καλύπτει περίπου το 5% όλων των εξόδων υγειονομικής περίθαλψης. Από το 2007, οι υπηρεσίες διάσωσης έκτακτης ανάγκης χρηματοδοτούνται συνολικά από τον εθνικό προϋπολογισμό. Περίπου το 70% των εξόδων υγείας στην Πολωνία καλύπτεται από το Εθνικό Ταμείο Υγείας, ενώ το υπόλοιπο 30% προέρχεται από ιδιωτική ασφάλιση υγείας.[3]
Δομή
Η διαχείριση του συστήματος δημόσιας υγείας κατανέμεται μεταξύ του Υπουργού Υγείας και τριών επιπέδων εδαφικής αυτοδιοίκησης. Έχει προταθεί ότι αυτό καθυστερεί την απάντηση σε προβλήματα.[4]
Η δομή του συστήματος υγείας στην Πολωνία ρυθμίζεται από τους παρακάτω νόμους:[5][6][7]
Νομοθεσία
Αρ. πράξης
Νόμος για την ιατρική δραστηριότητα (Ustawa o działalności leczniczej)
Εφ. νόμων 2018 αρ. 160
Νόμος για τη δημόσια ίδρυση των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης (Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych)
Εφ. νόμων 2018 αρ. 1510
Νόμος για τα δικαιώματα των ασθενών και του συνήγορου του πολίτη-ασθενή (Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta)
Εφ. νόμων 2017 αρ. 1318
Το Narodowy Fundusz Zdrowia είναι το Εθνικό Ταμείο Υγείας της Πολωνίας.
Πάροχοι υπηρεσιών υγείας
Μονάδες υγειονομικής περίθαλψης που λειτουργούν ως οικονομικοί διαχειριστές
Ανεξάρτητες μονάδες δημόσιας υγείας: ερευνητικά ιδρύματα, ενώσεις και εκκλησίες.
Η βάση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης είναι ο ιατρός πρωτοβάθμιας περίθαλψης, ο οποίος συνήθως είναι ειδικός στην οικογενειακή υγεία. Είναι υπεύθυνος για τη διεξαγωγή της θεραπείας και τη λήψη προληπτικών ενεργειών για τους ασθενείς που τους έχουν ανατεθεί. Εάν η ασθένεια απαιτεί την παρέμβαση ειδικού, ο πρώτος γιατρός εκδίδει παραπεμπτικό για νοσοκομείο ή άλλη μονάδα υγειονομικής περίθαλψης. Οι χειρουργικές επεμβάσεις πρωτοβάθμιας φροντίδας είναι ανοιχτές από Δευτέρα έως Παρασκευή από τις 8:00 π.μ. έως τις 6:00 μ.μ.. Άλλες φορές το Εθνικό Ταμείο Υγείας έχει συμβόλαια με 24ωρες ιατρικές μονάδες. Διευθύνσεις και αριθμοί τηλεφώνου μονάδων που παρέχουν 24ωρη ιατρική υπηρεσία διατίθενται σε μονάδες πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Δεν απαιτείται παραπομπή για τα τμήματα ογκολογίας, γυναικολογίας, ψυχιατρικής, οδοντιατρική ή σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών. Δεν καλύπτεται όλη η οδοντιατρική περίθαλψη από το σύστημα ασφάλισης υγείας.[8]
Υπουργείο Υγείας υπεύθυνο για τη δημιουργία και εκτέλεση εθνικών προγραμμάτων υγείας, τον έλεγχο και την εποπτεία της γενικής κατάστασης της υγείας
Πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας
Δωμάτιο πρωτοβάθμιας φροντίδας (πολωνικά: POZ) στο Λοτζ.
Σύμφωνα με τον Νόμο 240 της 27.08.2004 σχετικά με την Ίδρυση Δημόσιων Ιδρυμάτων Υγείας, η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να παρέχεται εάν ο ασθενής είναι σε θέση να επιβεβαιώσει ότι έχει ασφάλιση υγείας παρουσιάζοντας ένα έγγραφο όπως κάρτα ασφάλισης, κάρτα ασφάλισης για απασχολούμενα μέλη της οικογένειας ή μια συνταξιοδοτική κάρτα.[9]
μαχητές πολέμου, ανάπηρους πολέμου και θύματα καταστολής
τυφλούς πολίτες εάν είναι θύματα πολέμου
προνομιούχους στρατιώτες, βετεράνους σε περίπτωση θεραπείας τραυματισμών και λοιμώξεων κατά την εκπλήρωση καθηκόντων εκτός των συνόρων της χώρας
εθισμένους σε ναρκωτικά και στο αλκοόλ
που λαμβάνουν ιατρική εξέταση για δωρεά οργάνων
Ιατρικές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης
Ασθενοφόρο στην Πολωνία
Ιατρικές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης (πολωνικά: Ratownictwo Medyczne, RM) στην Πολωνία είναι μια υπηρεσία δημόσιας, προνοσοκομειακής περίθαλψης έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένης της υπηρεσίας ασθενοφόρων, που παρέχεται από μεμονωμένες πόλεις και πόβιατ της Πολωνίας. Αυτές οι υπηρεσίες παρέχονται συνήθως από το τοπικό, δημόσιο νοσοκομείο και χρηματοδοτούνται γενικά από την κυβέρνηση της Πολωνίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα νοσοκομεία συνάπτουν αυτές τις υπηρεσίες με ιδιωτικούς φορείς. Εκτός από τις δημόσιες χρηματοδοτούμενες υπηρεσίες, υπάρχει μια ποικιλία ιδιωτικών-κερδοσκοπικών υπηρεσιών ασθενοφόρων που λειτουργούν ανεξάρτητα.
Προβλήματα στο σύστημα υγείας της Πολωνίας
Το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης στην Πολωνία έχει προβλήματα εδώ και πολλά χρόνια. Σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό δείκτη υγείας καταναλωτών για το 2018, η Πολωνία βρισκόταν στην 32η θέση από τις 35 χώρες.[10] Τα κύρια προβλήματα που αναφέρονται στον δείκτη υγείας καταναλωτών το 2016 είναι:
δύσκολη πρόσβαση σε εξειδικευμένο ιατρό (ειδικά σε νοσοκομειακή περίθαλψη) και μακροχρόνια αναμονή για υπηρεσίες υγείας, όπως προγραμματισμένη, σοβαρή χειρουργική επέμβαση: περισσότερες από 90 ημέρες, θεραπεία καρκίνου: περισσότερες από 21 ημέρες, τομογραφία: περισσότερες από 7 ημέρες
κακά αποτελέσματα στη θεραπεία του καρκίνου - χωρίς πρόσβαση σε σύγχρονα φάρμακα και με υψηλό επίπεδο θνησιμότητας
ψηφιακή δομή πληροφοριών για την υγεία: δυσκολίες με ηλεκτρονικές συνταγές και παραπομπές, χωρίς πρόσβαση σε αποτελέσματα εξέτασης ή κατάλογο εξουσιοδοτημένων ιατρών
