Σαγκρί-Μπεγκ

Σαγκρί-Μπεγκ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	989
Θάνατος	1060 Sarakhs
Θρησκεία	Ισλάμ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	στρατιωτικός ηγέτης
Οικογένεια
Τέκνα	Αλπ Αρσλάν Σολομών Yaquti Qavurt
Γονείς	Μιχαήλ ιμπν Σελτζούκ
Οικογένεια	Σελτζούκοι

Ο Τσαγκρί-Μπεγκ (Τουρκικά : Abu Suleiman Dawud Chaghri-Beg ibn Mikail, 989 - 1060) ήταν συγκυβερνήτης της Μεγάλης Αυτοκρατορίας των Σελτζούκων την εποχή της δημιουργίας της μαζί με τον αδελφό του Τογκρούλ-Μπεγκ.^[1][2] Το όνομα του "Σαγκρί" είναι Τουρκικής προέλευσης και μεταφράζεται ως "μικρό γεράκι".^[3] Ο Σαγκρί-Μπεγκ ήταν ένας από τους γιους του Μιχαήλ ιμπν Σελτζούκ και εγγονός του Σελτζούκ του γενάρχη της Δυναστείας των Σελτζούκων.

Η Μεγάλη Αυτοκρατορία των Σελτζούκων δημιουργήθηκε από μία Τουρκική φυλή που την αποτελούσαν Χάζαροι ή Ογούζοι Τούρκοι.^[4] Στις αρχές του 11ου αιώνα μετακινήθηκαν κατά μήκος του ποταμού Συρ Ντάρια, δέχτηκαν να γίνουν υποτελείς στο Χανάτο των Καραχανιδών που βρισκόταν στην Υπερωξιανή, στο σημερινό Ουζμπεκιστάν και νότιο Καζακστάν. Μετά την ήττα των Καραχανιδών από τους Γαζναβίδες κέρδισαν την ανεξαρτησία τους.

Βιογραφία

Η "μάχη του Νταντανακάν"

Μέχρι το 1025 ελάχιστες πληροφορίες υπάρχουν για τον Σαγκρί και τον αδελφό του Τογκρούλ, μεγάλωσαν μέχρι τα 15 τους με τον παππού τους Σελτζούκ και πολεμούσαν με τον Αλί Τιγκίν εναντίον του Σουλτάνου Μαχμούτ των Γαζνί.^[5] Οι παλιότερες καταγραφές περιγράφουν επιδρομές του Σαγκρί στα ανατολικά όπου λεηλατούσε τα κάστρα στην Βυζαντινή αυτοκρατορία.^[6] Ο ιστορικός Κλαύδιος Καεν το αμφισβητεί σαν υπερβολικό ή μύθο.^[7] Τη διετία 1035 - 1037 ο Σαγκρί πολεμούσε με τον αδελφό του εναντίον του Μεσούντ Α΄ των Γαζνί και κατέλαβε την Μερβ μια σημαντική ιστορική πόλη στο Τουρκμενιστάν.^[8] Την περίοδο 1038 - 1040 ο Σαγκρί πολέμησε εναντίον των Γαζναβιδών με κλεφτοπόλεμο, η σύγκρουση έφτασε στο αποκορύφωμα της με την "μάχη του Νταντανακάν".

Ο Τογκρούλ ήταν διστακτικός και προτιμούσε να συνεχίσουν τον κλεφτοπόλεμο, ο Σαγκρί αντίθετα πρότεινε μία άμεση σύγκρουση.^[9] Οι Σελτζούκοι νίκησαν στην "μάχη του Νταντανακάν" τον υπεράριθμο στρατό των Γαζναβιδών. Τα αδέλφια μοίρασαν στη συνέχεια την αυτοκρατορία μεταξύ τους : ο Τογκρούλ κυβέρνησε το Ιράκ, το Ιράν και το Αζερμπαϊτζάν στα δυτικά, ο Σαγκρί αντίστοιχα το Τουρκμενιστάν και το Αφγανιστάν γνωστά σαν Χορασάν. Ο Σαγκρί κατόπιν κατέκτησε το Μπαλχ στο βόρειο Αφγανιστάν, το Κέρμαν στο νότιο Ιράκ (1048) και το Σιστάν στο ανατολικό Ιράν (1056).^[10] Όταν οι Σελτζούκοι κατέκτησαν σχεδόν ολόκληρο το Χαλιφάτο των Αββασιδών ο Σαγκρί-Μπεγκ πάντρεψε την κόρη του Αρσλάν Χατούν Χαντίτζα με τον χαλίφη (1056).^[11][12]

Διαδοχή

Ο Σαγκρί-Μπεγκ πέθανε στο βορειοανατολικό Ιράν, οι ιστορικές καταγραφές σχετικά με την ημερομηνία του θανάτου του διαφέρουν, έχουν προταθεί διάφορες ημερομηνίες μεταξύ 1059 - 1062. Τα νομίσματα διαφωτίζουν καλύτερα τα γεγονότα, αν κρίνουμε ότι το 1059 κόπηκαν στο δικό του όνομα και την επόμενη χρονιά στο όνομα του γιου Καβούρτ είναι προφανές ότι πέθανε μάλλον το 1059.^[13] Διάδοχος του σαν κυβερνήτης του Χορασάν ήταν ο γιος του Αλπ Αρσλάν. Ο Σαγκρί και ο αδελφός του Τογκρούλ συμμετείχαν στις κυβερνητικές υποθέσεις και την ίδρυση της αυτοκρατορίας, πήρε τον τίτλο του "Σουλτάνου" Ο Σαγκρί-Μπεγκ άφησε έξι γιους και τέσσερις κόρες, ο σημαντικότερος από τους γιους του ήταν ο Αλπ Αρσλάν που έγινε Σουλτάνος (1064), όλα τα υπόλοιπα μέλη της αυτοκρατορίας των Σελτζούκων ανήκαν στο γενεαλογικό του δέντρο. Ο άλλος γιος του Καβούρτ έγινε κυβερνήτης του Κέρμαν που ανεξαρτητοποιήθηκε πλήρως και ένας τρίτος γιος του ο Γιακουτί έγινε κυβερνήτης του Αζερμπαϊτζάν.

Παραπομπές

1. https://www.britannica.com/biography/Chaghri-Beg
2. 'Izz al-D in Ibn al-Athir, The Annals of the Saljuq Turks, transl. D.S. Richards, ed. Carole Hillenbrand, (Routledge, 2002), σ. 302
3. http://www.iranicaonline.org/articles/cagri-beg-dawud-b
4. Arthur Koestler: The thirteenth Tribe (translated by Belkıs Çorakçı), Say, İstanbul, 1984, σ.164
5. Caghri-Beg, Cl. Cahen, The Encyclopaedia of Islam, Vol. II, ed. B.Lewis, C. Pellat and J. Schacht, (E.J. Brill, 1991), σ.4
6. Prof. Yaşar Yüce-Prof. Ali Sevim: Türkiye tarihi Cilt I, AKDTYKTTK Yayınları, İstanbul, 1991 σσ. 28-29
7. Caghri beg, Claude Cahen, The Encyclopaedia of Islam, Vol. II, 4, 5; "Tradition gives here an account of a highly improbable escapade of Caghri-Beg in Armenia.", "On the legendary escapade of Caghri in Armenia, the article of Ibrahim Kafesoglu, "Dogu Anadoluya ilk selcuklu adini", in "Fuad Koprulu Armagam"
8. 'Izz al-D in Ibn al-Athir, The Annals of the Saljuq Turks, σ. 36
9. Ümit Hassan (ed. Sina Akşin) Türkiye Tarihi I, CemYayınevi, İstanbul,2009, σ. 167
10. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2019. 
11. The Political and Dynastic History of the Iranian World, C.E. Bosworth, The Cambridge History of Iran, Vol. 5, ed. J. A. Boyle, (Cambridge University Press, 1968), σ. 48
12. Dailamīs in Central Iran: The Kākūyids of Jibāl and Yazd, C. E. Bosworth, Iran, Τόμος. 8, (1970), σ.86
13. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 18 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2019. 

Πηγές

• Arthur Koestler: The thirteenth Tribe (translated by Belkıs Çorakçı), Say, İstanbul, 1984
• Dailamīs in Central Iran: The Kākūyids of Jibāl and Yazd, C. E. Bosworth, Iran, Τόμος. 8, (1970)
• 'Izz al-D in Ibn al-Athir, The Annals of the Saljuq Turks, transl. D.S. Richards, ed. Carole Hillenbrand, (Routledge, 2002)
• Prof. Yaşar Yüce-Prof. Ali Sevim: Türkiye tarihi Cilt I, AKDTYKTTK Yayınları, İstanbul, 1991
• The Political and Dynastic History of the Iranian World, C.E. Bosworth, The Cambridge History of Iran, Vol. 5, ed. J. A. Boyle, (Cambridge University Press, 1968)
• Ümit Hassan (ed. Sina Akşin) Türkiye Tarihi I, CemYayınevi, İstanbul,2009