Ρενάτο Καροζόνε

Ρενάτο Καροζόνε
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Renato Carosone (Αγγλικά)
Γέννηση	3  Ιανουαρίου 1920[1][2][3] Νάπολη
Θάνατος	20  Μαΐου 2001[1][2][3] Ρώμη
Τόπος ταφής	Κοιμητήριο Φλαμίνιο
Ψευδώνυμο	Renato Carosone
Χώρα πολιτογράφησης	Ιταλία (1946–2001) Βασίλειο της Ιταλίας (1920–1946)
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ιταλικά[4][5] ναπολιτάνικα
Σπουδές	Ακαδημία Καλών Τεχνών της Μπρέρα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	τραγουδιστής αρχηγός μουσικού συγκροτήματος διευθυντής ορχήστρας συνθέτης πιανίστας τραγουδοποιός μουσικός τραγουδιστής-τραγουδοποιός[6]
Περίοδος ακμής	1935 - 2001
Ιστότοπος
www.renatocarosone.it
Σχετικά πολυμέσα

Ο Ρενάτο Καροζόνε (ιταλικά: Renato Carosone, πραγματικό όνομα: Renato Carusone, 3 Ιανουαρίου 1920 – 20 Μαΐου 2001) ήταν Ιταλός μουσικός.

Υπήρξε εξέχουσα μορφή της ιταλικής μουσικής σκηνής κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Ήταν επίσης σύγχρονος ερμηνευτής του λεγόμενου canzone napoletana, ενός είδους παραδοσιακού τραγουδιού από τη Νάπολη. Οι μεγαλύτερες επιτυχίες του ήταν: "'O Sarracino", "Caravan Petrol", "Tu Vuò Fà L'Americano", "Maruzzella" και "Pigliate na' pastiglia".

Ο Καροζόνε και η ορχήστρα του το 1958 στο Μιλάνο

Ο Καροζόνε ήταν ένας από τους πρώτους μεταπολεμικούς Ιταλούς καλλιτέχνες (ο άλλος ήταν ο Ντομένικο Μοντούνιο) που πούλησε δίσκους και έκανε περιοδείες στις Ηνωμένες Πολιτείες χωρίς να τραγουδήσει στα αγγλικά.^[7]

Βιογραφία

Τα πρώτα χρόνια

Ο Καροζόνε γεννήθηκε στη Νάπολη και ήταν το μεγαλύτερο από τρία αδέρφια της οικογένειάς του. Ο πατέρας του, που δούλευε σε ταμείο θεάτρου, τον ενθάρρυνε να ασχοληθεί με τη μουσική. Σπούδασε πιάνο και σύνθεση στο Ωδείο της Νάπολης και πήρε το δίπλωμά του το 1937, όταν ήταν μόλις 17 ετών.^[8] Λίγους μήνες αργότερα, υπέγραψε συμβόλαιο για να εμφανιστεί ως αρχηγός συγκροτήματος στην Ερυθραία της Αφρικής. Ο Καροζόνε εργάστηκε στο Odeon Club της Αντίς Αμπέμπα, όπου έγινε εξέχουσα φυσιογνωμία της τοπικής μουσικής σκηνής, ερμηνεύοντας έναν συνδυασμό μουσικής μεγάλης μπάντας, ναπολιτάνικων τραγουδιών και κρουστών της Ερυθραίας.

Το 1938 ο Καροζόνε γνώρισε τη χορεύτρια Λίτα Λεβίντι στην Αντίς Αμπέμπα. Οι δυο τους ερωτεύτηκαν και τελικά παντρεύτηκαν. Ο Καροζόνε υιοθέτησε τον γιο της, Πίνο.

Στο ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Καροζόνε κλήθηκε να πολεμήσει στην Αιθιοπία. Το 1946, με το τέλος του πολέμου, επέστρεψε στην Ιταλία.

Εν μέρει λόγω της μακρόχρονης θητείας του στο εξωτερικό και των ετών αδράνειας λόγω του πολέμου, ο Καροζόνε ανακάλυψε ότι ήταν σχεδόν άγνωστος στη χώρα του. Ξεκίνησε την καριέρα του εκ νέου, παίζοντας πιάνο με μικρά συγκροτήματα χορευτικών αιθουσών. Αυτές οι νέες παραστάσεις επηρεάστηκαν έντονα από τους νέους ρυθμούς και τα νέα είδη μουσικής που είχε συναντήσει κατά τη διάρκεια των δέκα ετών του στην Ερυθραία και τράβηξαν την προσοχή των τοπικών παραγόντων.

Επιτυχία

Το 1949, ζητήθηκε από τον Καροζόνε να δημιουργήσει ένα συγκρότημα για τη βραδιά έναρξης ενός κλαμπ. Μετά από μερικές ακροάσεις, υπέγραψε συμβόλαιο με τον Ολλανδό κιθαρίστα Πέτερ βαν Χάουτεν και τον Ναπολιτάνο ντράμερ Γκεγκέ ντι Τζιάκομο και σχημάτισε το Trio Carosone. Το τρίο αργότερα θα γίνει κουαρτέτο με την προσθήκη του Ούγγρου Ρομά μουσικού Ελέκ Μαξίκ στο μπάσο, την κιθάρα και το βιολί.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950 ο Καροζόνε γινόταν όλο και πιο δημοφιλής, η ορχήστρα του είχε μεγάλη ζήτηση τόσο στην Ιταλία όσο και στο εξωτερικό και οι πωλήσεις δίσκων του εκτοξεύονταν στα ύψη.

Το τραγούδι του "Torero", μπήκε στα τσαρτ των Ηνωμένων Πολιτειών το καλοκαίρι του 1958. Το "Torero" μεταφράστηκε σε δώδεκα γλώσσες και ερμηνεύτηκε από σχεδόν τριάντα καλλιτέχνες μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως οι Andrews Sisters, Κόνι Φράνσις και King Brothers.^[9] Το 1957 ο Καροζόνε και το συγκρότημά του του έφυγαν για αμερικανική περιοδεία, ξεκινώντας από την Κούβα. Αυτή η περιοδεία ολοκληρώθηκε με μια θριαμβευτική εμφάνιση στο περίφημο Κάρνεγκι Χολ στη Νέα Υόρκη.^[7]

Ο Καροζόνε υπέγραψε τότε συμβόλαιο με την Capitol Records, η οποία κυκλοφόρησε τα δύο πρώτα του άλμπουμ: Honeymoon in Rome (1957) και Renato Carosone! (1959). Στη συνέχεια μεταπήδησε στην Pathé και ηχογράφησε το Blue Italian Skies (1958). Το τέταρτο στούντιο άλμπουμ του με τίτλο Carnevale Carosone (1960) κυκλοφόρησε από την Parlophone.

Απόσυρση

Στο απόγειο της καριέρας του, ο Καροζόνε ανακοίνωσε την αποχώρησή του από τη μουσική το 1960. Ένιωθε ότι η έλευση του ροκ εντ ρολ είχε ως συνέπεια να μην είναι πλέον δημοφιλής ο σουίνγκ, ήχος του τύπου μεγάλης μπάντας: «Προτιμώ να αποσυρθώ τώρα που είμαι στην κορυφή, παρά να βασανίζομαι αργότερα από την ιδέα ότι το ρον εντ ρολ θα εξαφανίσει όλα όσα έχω πετύχει σε τόσα χρόνια σκληρής δουλειάς».^[10] Η απόφασή του να αποσυρθεί προκάλεσε σάλο. Μερικοί παρατηρητές υποψιάστηκαν ακόμη και σκοτεινές απειλές του υποκόσμου. Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, ο Καροζόνε στράφηκε σε άλλα ενδιαφέροντα, κυρίως στη ζωγραφική. Το 2007 το Μουσείο Καστέλ Σαντ Άντζελο στη Ρώμη οργάνωσε μια μεγάλη έκθεση με έργα του.^[11]

Επιστροφή

Στις 9 Αυγούστου 1975 ο Καροζόνε έκανε την επιστροφή του με μια τηλεοπτική συναυλία. Στη συνέχεια συνέχισε τη μουσική του καριέρα με ζωντανές συναυλίες, παραστάσεις στο Μουσικό Φεστιβάλ του Σαν Ρέμο και τηλεοπτικές εμφανίσεις μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1990.

Ρεπερτόριο

Η πλειονότητα των τραγουδιών του Καροζόνε ήταν το αποτέλεσμα της μακρόχρονης και γόνιμης συνεργασίας του με τον στιχουργό Νικόλα Σαλέρνο, ο οποίος χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Νίζα. Τα "O suspiro", "Torero", "Tu Vuò Fà L'Americano", "Mambo Italiano", "Caravan Petrol", "Pigliate 'na pastiglia" και "'O Sarracino" ήταν κάποιες από τις μεγαλύτερες επιτυχίες τους.

Μερικά διάσημα τραγούδια που δεν συνέγραψε ο Νίζα ήταν τα «E la barca tornò sola», «Tre numeri al lotto», «Maruzzella» (αφιερωμένο στη γυναίκα του) και «O russo e'a rossa».

Απήχηση στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα έχουν ηχογραφηθεί δύο συνθέσεις του Καροζόνε. Η πρώτη, με τίτλο "Κύριε ναύτη" ηχογραφήθηκε το 1978 σε στίχους της Βαρβάρας Τσιμπούλη από τον Θέμη Ανδρεάδη,^[12] ενώ η δεύτερη με τίτλο "Σαν Αμερικάνος", που αποτελεί διασκευή της πασίγνωστης διεθνούς επιτυχίας "Tu Vuò Fà L'Americano" ηχογραφήθηκε σε ελληνικούς στίχους του Οδυσσέα Ιωάννου ^[13] από τους Τονίνο Καροτόνε και Λαυρέντη Μαχαιρίτσα το 2012,^[12] στο ζωντανό άλμπουμ του Μαχαιρίτσα Οι άγγελοι ζουν ακόμη στην Μεσόγειο.

Θάνατος

Ο Καροζόνε πέθανε στις 20 Μαΐου 2001 σε ηλικία 81 ετών στη Ρώμη της Ιταλίας.^[14]

Δισκογραφία

• Honeymoon in Rome (1958)
• Blue Italian Skies (1958)
• Renato Carosone (1959)
• Carnevale Carosone (1960)
• Pianofortissimamente Carosone (1975)
• Semper (1982)
• Nu' canzoncella doce doce (1982)

Παραπομπές

1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 4  Μαΐου 2014.
2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 137361631. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
3. (Αγγλικά) Find A Grave. 22885. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb137361631. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
5. CONOR.SI. 129074019.
6. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
7. «Renato Carosone, songs and lyrics». 
8. «Treccani - la cultura italiana | Treccani, il portale del sapere». 
9. «Cover versions of Torero by Renato Carosone e il suo Sestetto | SecondHandSongs». SecondHandSongs. 
10. «√ Biografia di Renato Carosone | le migliori notizie, testi e concerti». 
11. «Renato Carosone Museo Nazionale di Castel Sant'Angelo Roma». 
12. «Renato Carosone (Συνθέτης)». Στίχοι, ποιήματα, μεταφράσεις. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2022. 
13. Χρυσοστομίδης, Κωνσταντίνος (07-04-2020), Σαν Αμερικάνος - Μαχαιρίτσας Λαυρέντης & Carotone Tonino, https://kithara.to/stixoi/NTUyMjE2OTE5/san-amerikanos-maxairitsas-layrentis-carotone-lyrics, ανακτήθηκε στις 2022-02-05 
14. «la Repubblica/spettacoli: Addio Carosone, maestro della musica italiana». 

Βιβλιογραφία

• Scuderi, Antonio. "Okay Napulitan!: Social Change and Cultural Identity in the Songs of Renato Carosone." Italica, Vol. 87. No. 4 (2010): 619-36.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Renato Carosone στο Wikimedia Commons