PROFILBARU.COM

Πύλη Τιμπουρτίνα
	Porta Tiburtina
Είδος	πύλη της πόλης
Γεωγραφικές συντεταγμένες	41°53′51″N 12°30′37″E
Διοικητική υπαγωγή	Ρώμη
Χώρα	Ιταλία
Ιστότοπος
	Επίσημος ιστότοπος
	Πολυμέσα
	δεδομένα (π)

Η Πύλη της οδού Τιμπουρτίνα, (λατιν.: Porta Tiburtina, ιταλ.: Porta San Lorenzo), ήταν μία από τις 18 πύλες των Αυρηλιανών τειχών της Αρχαίας Ρώμης, μέσω της οποίας η Βία Τιμπουρτίνα εξέρχονταν από την πόλη.

Ιστορία

Η πύλη, αρχικά μονότοξη, ήταν κτισμένη επί εποχής Αυγούστου, στο σημείο στο οποίο τρία υδραγωγεία (Υδραγωγείο του Μάρκιου, του Ιούλιου και το Τεπούλα) περνούσαν επάνω από τη Βία Τιμπουρτίνα. Η αψίδα ανακαινίστηκε από τους Αυτοκράτορες Τίτο και Καρακάλλα.

Η αψίδα του Αυγούστου ενσωματώθηκε στα Αυρηλιακά Τείχη από τον Αυτοκράτορα Αυρηλιανό. Την εποχή της ανακαίνισης από τον Ονώριο, τον 5ο αι., κατασκευάστηκε ένα δεύτερο εξωτερικό άνοιγμα, με πέντε μικρά ανοίγματα που φώτιζαν το δωμάτιο, το οποίο επόπτευε την πύλη. ^[1]

Με τον καιρό η πύλη άλλαξε το όνομά της σε Πόρτα Σαν Λορέντσο, λόγω της κοντινής παρουσίας της βασιλικής του Σαν Λορέντσο εκτός των Τειχών (Fuori le Mura). Οι απλοί άνθρωποι, ωστόσο, την ονόμαζαν Capo de' Bove ή Porta Taurina, καθώς η αψίδα του Αυγούστου ήταν διακοσμημένη με βουκράνια (κρανία ταύρων). ^[1]

Η πύλη έγινε μάρτυρας της νίκης, που επέτυχε το βράδυ της 20ης Νοεμβρίου 1347 ο Ρωμαίος λαϊκός ηγέτης Κόλα ντι Ριέντζο ενάντια στις δυνάμεις των βαρόνων της πόλης, κατά την οποία σκοτώθηκε ο αρχηγός των τελευταίων Στέφανο Κολόννα. ^[1]

Δίπλα στην πύλη υπάρχει η εκκλησία της Σάντα Μπιμπιάνα.

Η Πύλη

Η αψίδα του Αυγούστου φέρει τρεις επιγραφές. Στην κορυφή, στο Άκουα Γιούλια, μία επιγραφή του 5 π.Χ. γράφει:

CAESAR DIVI IULI F(ilius) AUGUSTUS PONTIFEX MAXIMUS CO(n)S(ul) XII TRIBUNIC(ia) POTESTAT(e) XIX IMP(erator) XIIII RIVOS AQUARUM OMNIUM REFECIT

Ο Καίσαρας, του θεϊκού Ιούλιου γιος-, ο Αύγουστος, αρχιερέας μέγιστος, ύπατος για 12η φορά, τριβουνικής εξυσίας για 19η ένατη φορά, αυτοκράτωρ για 13η φορά, τα κανάλια των υδραγωγείων όλων αποκατέστησε. ^[2]

Στη μέση, το Άκουα Τεπούλα φέρει επιγραφή, που χρονολογείται από την ανακαίνιση του Αυτοκράτορα Καρακάλλα, το 212:

CAES(ar) M(arcus) AURELLIUS ANTONINUS PIUS FELIX AUG(ustus) PARTH(icus) MAXIM(us) BRIT(annicus) MAXIMUS PONTIFEX MAXIMUS AQUAM MARCIAM VARIIS KASIBUS IMPEDITAM purgato purgato fonteto intetiam sacram urbem suam perducendam curavit

Ο Καίσαρας Μάρκος Αυρήλιος Αντονίνος Ευσεβής Ευτυχής Αύγουστος Παρθικός Μάξιμος Βρετανικός, αρχιερέας μέγιστος, στο υδραγωγείο του Μάρκιου, που από διάφορα εμπόδια είχε φράξει, αφού καθάρισε την πηγή, έκοψε και τρύπησε βουνά, αποκατέστησε τη διαδρομή, απέκτησε ακόμη ως πηγή νέα την Αντονιανή, στην ιερή πόλη εδώ οδήγησε [το νερό] φροντίζοντας. ^[3]

Στο κάτω κανάλι του Άκουα Μάρκια υπάρχει μία επιγραφή για την ανακαίνιση από τον Αυτοκράτορα Τίτο το 79:

TITUS CAESAR DIVI F(ilius) VESPASIANUS AUG(ustus) PONTIF(ex) MAX(imus) TRIBUNICIAE POTESTAT(είναι) IX IMPerator) XV CENS(ή) CO(n)S(ul) VII DESIG(natus) IIX P(ater ) P(atriae) RIVOM AQUAE MARCIAE VETUSTATE DILAPSUM REFECIT ET AQUAM QUAE IN USU ESSE DESIERAT REDUXIT

Ο Tίτος Καίσαρ, του θεϊκού γιος του Βεσπασιανού Aυγούστου, αρχιερέας μέγιστος, τριβουνικής εξουσίας για 9η φορά, αυτοκράτωρ για 15η φορά, τιμητής, ύπατος για 7η φορά, επιλεγμένος για 8η φορά, πατήρ της πατρίδος, τα κανάλια του Υδραγωγείου του Μάρκιου, που λόγω παλαιότητας είχαν πέσει, ξαναέκανε και το νερό, που η χρήση του είχε σταματήσει, επανέφερε. ^[2]

Κοντινοί αξιόλογοι δρόμοι

Βία Τριμπουρτίνα, που συνδέει την Πόρτα Τριμπουρτίνα με το κοιμητήριο Κάμπο Βεράνο.
Βία Βόλστσι, που εκτείνεται παράλληλα με τη Βία Τριμπουρτίνα.

Σημειώσεις

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Quercioli, pp. 201-202.
↑ ^2,0 ^2,1 Roma Segreta site.
↑ Roma Segreta site. This new source was used to feed a new branch of the Aqua Marcia, which was to provide water for the new Baths of Caracalla.

Βιβλιογραφικές αναφορές

Quercioli, Mauro, Le mura e le porte di Roma, Newton & Compton Editori, Roma, 2005
"Porta Tiburtina", Roma Segreta Αρχειοθετήθηκε 2008-04-15 στο Wayback Machine. (in Italian)