Ο Πρόεδρος της Κρατικής Δούμας ( ρωσικά: Председатель Государственной Думы ), που ονομάζεται και Ομιλητής (спикер), εκλέγεται από τα μέλη της Κρατικής Δούμας του Ρωσικού Κοινοβουλίου με μυστική ψηφοφορία. Καθήκον του είναι να προεδρεύει στις συνεδριάσεις της Κρατικής Δούμας και να διασφαλίζει ότι τηρούνται οι κανονισμοί όπως έχουν οριστεί από το Ρωσικό Σύνταγμα. Είναι εξουσιοδοτημένος να παίρνει αποφάσεις για την καλή λειτουργία της κάτω βουλής, να διορίζει και να απολύει ορισμένα μέλη του προσωπικού, να εγκρίνει τον προϋπολογισμό, να εκδίδει διατάγματα και να δίνει οδηγίες για θέματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά του. Στο πλαίσιο της νομοθετικής λειτουργίας, παρουσιάζει τα προσχέδια νόμων στην Κρατική Δούμα, υπογράφει τους νόμους και τις αποφάσεις που εγκρίθηκαν, αποστέλλει τα σχετικά έγγραφα στον Πρόεδρο της Ρωσίας και στις αρμόδιες επιτροπές. Εξετάζει τα νομοσχέδια και διατυπώνει απόψεις. Είναι, επίσης, υπεύθυνος για την οργάνωση του Συμβουλίου της Κρατικής Δούμας.[2]
Μαζί με τον Πρόεδρο της Κρατικής Δούμας εκλέγονται, επίσης, οι αντιπρόεδροί του. Οι αντιπρόεδροι αντικαθιστούν τον Πρόεδρο στις συνεδριάσεις όταν αυτός λείπει, συντονίζουν τις δραστηριότητες των επιτροπών της Κρατικής Δούμας, και επιλύουν ζητήματα για την καλή λειτουργία της βουλής. Οι αρμοδιότητες και τα καθήκοντα μοιράζονται μεταξύ των αναπληρωτών με διάταγμα που εκδίδεται από τον Πρόεδρο κατόπιν συζητήσεως με το Συμβούλιο της Κρατικής Δούμας.[2]
Ιστορία
Η θέση του Προέδρου της Κρατικής Δούμας θεσπίστηκε το 1906, όταν ιδρύθηκε η Κρατική Δούμα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, και ο πρώτος Πρόεδρος ήταν ο Ρώσος δικηγόρος και πολιτικός Σεργκέι Μουρόμτσεφ. Έντεκα χρόνια μετά, με τη Ρωσική Επανάσταση η Κρατική Δούμα διαλύθηκε. Ως τότε, πέντε πρόεδροι είχαν περάσει από την θέση.[3]
Η θέση αποκαταστάθηκε μετά από 76 χρόνια, μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και την συνταγματική κρίση του 1993. Ο πρώτος Πρόεδρος της Κρατικής Δούμας μετά την επαναφορά της θέσης ήταν ο Ιβάν Ρίμπικιν.
Ο σημερινός πρόεδρος Βιάτσεσλαβ Βολόντιν εξελέγη στις 5 Οκτωβρίου 2016. [4]
Εκλογή
Σύμφωνα με το άρθρο 101 του Ρωσικού Συντάγματος[5] και τους κανονισμούς της Κρατικής Δούμας, ο Πρόεδρος και οι αντιπρόεδροι εκλέγονται από τα μέλη της βουλής με μυστική ψηφοφορία. Η Κρατική Δούμα μπορεί να αποφασίσει να διεξαγάγει ανοικτή ψηφοφορία.[6] Έκαστος βουλευτής μπορεί να ψηφίσει μόνο έναν υποψήφιο.
Οι υποψήφιοι θα μιλήσουν σε μία συνεδρίαση της βουλής και θα απαντήσουν στις ερωτήσεις των βουλευτών, οι οποίοι έχουν το δικαίωμα να εκφραστούν υπέρ ή κατά ενός υποψηφίου. Στο πέρας της συνεδρίασης οι συζητήσεις θα λήξουν. Για να εκλεγεί Πρόεδρος, ο υποψήφιος πρέπει να συγκεντρώσει πάνω από τους μισούς ψήφους της βουλής. Σε περίπτωση που μετά τον πρώτο γύρο της εκλογής κανένας υποψήφιος δεν έχει συγκεντρώσει τις μισές ψήφους, τότε θα διεξαχθεί δεύτερος γύρος μεταξύ των δύο υποψήφιων που συγκέντρωσαν τις περισσότερες ψήφους στον πρώτο γύρο.
Κομμουνιστικό Κόμμα (πριν από 4 Ιουνίου 2002) ↓ Ακομμάτιστος / ανεξάρτητος (4 Ιουνίου 2002 - 29 Οκτωβρίου 2002) ↓ Ακομμάτιστος / Κόμμα της Ρωσικής Αναγέννησης (από 29 Οκτωβρίου 2002)