Προχιλιασμός

Ο προχιλιασμός σύμφωνα με την χριστιανική εσχατολογία αφορά την δοξασία ότι η Δεύτερη έλευση του Ιησού Χριστού θα προηγηθεί της χιλιετούς Βασιλείας του. Κάποιοι από εκείνους που διακρατούν αυτή την άποψη θεωρούν ότι τα «χίλια έτη» που αναφέρονται στο 20ό κεφάλαιο της Αποκάλυψης θα είναι κατά γράμμα χίλια χρόνια ενώ άλλοι πιστεύουν ότι απλά περιγράφεται μια μακρά περίοδος χρόνου.

Διαφέρει από άλλες μορφές εσχατολογικής ερμηνείας, όπως είναι ο αχιλιασμός, ο μεταχιλιασμός και ο προτερισμός, που θεωρούν ότι η βασιλεία είναι συμβολική και όχι προσωρινή, ή ότι λαβαίνει χώρα στο ιστορικό παρόν πριν την έλευση του Χριστού. Ο προχιλιασμός στηρίζεται κυρίως στην κατά γράμμα ερμηνεία του βιβλίου της Αποκάλυψης (20:1-6) στην Καινή Διαθήκη, σύμφωνα με την οποία περιγράφεται η έλευση του Χριστού στη γη και η άμεση βασιλεία του κατά το τέλος της αποκαλυπτικής περιόδου της "μεγάλης θλίψης". Θεωρεί ότι αυτή η μελλοντική περίοδος αποτελεί τον καιρό κατά τον οποίο θα εκπληρωθούν οι προφητικές ελπίδες του λαού του Θεού, οι οποίες περιγράφονται στην Παλαιά Διαθήκη.

Ιστορικό του προχιλιασμού

Κατά την περίοδο των εκκλησιαστικών Πατέρων

Ο Ιουστίνος ο Μάρτυρας εξέφρασε την προσδοκία αποκατάστασης της μεσσιανικής βασιλείας του Θεού επί γης, με τις ευλογίες που είχαν προείπει οι προφήτες. Σχολιάζοντας τις προσδοκίες αυτές στο έργο του Διάλογος προς Τρύφωνα (κεφ. 80), παρατήρησε: «Παραδέχτηκα σε εσένα προηγουμένως, ότι εγώ και πολλοί άλλοι έχουμε αυτή την άποψη, και ότι αυτό θα λάβει χώρα, όπως βέβαια γνωρίζεις· αλλά, από την άλλη, σου έδειξα ότι πολλοί που ανήκουν στην αγνή κι ευσεβή πίστη, και είναι αληθινοί Χριστιανοί, έχουν άλλη άποψη. [...] Αλλά εγώ και άλλοι Χριστιανοί με ορθή άποψη σε όλα τα θέματα, είμαστε βέβαιοι ότι θα υπάρξει ανάσταση των νεκρών, και στα χίλια χρόνια η Ιερουσαλήμ θα οικοδομηθεί, θα διακοσμηθεί και θα επεκταθεί, όπως ο Ιεζεκιήλ, ο Ησαΐας και οι άλλοι προφήτες ομολογούν»^[1].

Σε γενικές γραμμές οι απόψεις του Ιουστίνου που διαφαίνονται στο έργο είχαν ως εξής: Οι χιλιαστικές δοξασίες υιοθετούνται από πολλούς Χριστιανούς, εκτός από κάποιους Χριστιανούς που τους αποκαλεί «αιρετικούς». Το επίκεντρο της βασιλείας θα είναι η ανοικοδομημένη και ανακαινισμένη Ιερουσαλήμ. Οι άνθρωποι θα ζουν για πολλά χρόνια και θα κάνουν παιδιά. Τα ζώα θα ζουν ειρηνικά τόσο μεταξύ τους όσο και με τους ανθρώπους. Η παραγωγικότητα της γης θα είναι αξιοθαύμαστη καθώς θα έχει την ευλογία του Θεού.^[2]

Υποσημειώσεις

1. «Καὶ ὁ Τρύφων πρὸς ταῦτα ἔφη· Εἶπον πρός σε͵ ὦ ἄνθρωπε͵ ὅτι ἀσφαλὴς ἐν πᾶσι σπουδάζεις εἶναι ταῖς γραφαῖς προσπλεκόμενος. εἰπὲ δέ μοι͵ ἀληθῶς ὑμεῖς ἀνοικοδομηθῆναι τὸν τόπον Ἰερουσαλὴμ τοῦτον ὁμολογεῖτε͵ καὶ συναχθήσεσθαι τὸν λαὸν ὑμῶν καὶ εὐφρανθῆναι σὺν τῷ Χριστῷ͵ ἅμα τοῖς πατριάρχαις καὶ τοῖς προφήταις καὶ τοῖς ἀπὸ τοῦ ἡμετέρου γένους ἢ καὶ τῶν προσηλύτων γενομένων πρὶν ἐλθεῖν ὑμῶν τὸν Χριστόν͵ προσδοκᾶτε͵ ἤ͵ ἵνα δόξῃς περικρατεῖν ἡμῶν ἐν ταῖς ζητήσεσι͵ πρὸς τὸ ταῦτα ὁμολογεῖν ἐχώρησας; Κἀγὼ εἶπον· Οὐχ οὕτω τάλας ἐγώ͵ ὦ Τρύφων͵ ὡς ἕτερα λέγειν παρ΄ ἃ φρονῶ. ὡμολόγησα οὖν σοι καὶ πρότερον ὅτι ἐγὼ μὲν καὶ ἄλλοι πολλοὶ ταῦτα φρονοῦμεν͵ ὡς καὶ πάντως ἐπίστασθε τοῦτο γενησόμενον· πολλοὺς δ΄ αὖ καὶ τῶν τῆς καθαρᾶς καὶ εὐσεβοῦς ὄντων Χριστιανῶν γνώμης τοῦτο μὴ γνωρίζειν ἐσήμανά σοι. τοὺς γὰρ λεγομένους μὲν Χριστιανούς͵ ὄντας δὲ ἀθέους καὶ ἀσεβεῖς αἱρεσιώτας͵ ὅτι κατὰ πάντα βλάσφημα καὶ ἄθεα καὶ ἀνόητα διδάσκουσιν͵ ἐδήλωσά σοι. ὅτι δ΄ οὐκ ἐφ΄ ὑμῶν μόνων τοῦτο λέγειν με ἐπίστασθε͵ τῶν γεγενημένων ἡμῖν λόγων ἁπάντων͵ ὡς δύναμίς μου͵ σύνταξιν ποιήσομαι͵ ἐν οἷς καὶ τοῦτο ὁμολογοῦντά με͵ ὃ καὶ πρὸς ὑμᾶς ὁμολογῶ͵ ἐγγράψω. οὐ γὰρ ἀνθρώποις μᾶλλον ἢ ἀνθρωπίνοις διδάγμασιν αἱροῦμαι ἀκολουθεῖν͵ ἀλλὰ θεῷ καὶ τοῖς παρ΄ ἐκείνου διδάγμασιν. εἰ γὰρ καὶ συνεβάλετε ὑμεῖς τισι λεγομένοις Χριστιανοῖς͵ καὶ τοῦτο μὴ ὁμολογοῦσιν͵ ἀλλὰ καὶ βλασφημεῖν τολμῶσι τὸν θεὸν Ἀβραὰμ καὶ τὸν θεὸν Ἰσαὰκ καὶ τὸν θεὸν Ἰακώβ͵ οἳ καὶ λέγουσι μὴ εἶναι νεκρῶν ἀνάστασιν͵ ἀλλὰ ἅμα τῷ ἀποθνήσκειν τὰς ψυχὰς αὐτῶν ἀναλαμβάνεσθαι εἰς τὸν οὐρανόν͵ μὴ ὑπολάβητε αὐτοὺς Χριστιανούς͵ ὥσπερ οὐδὲ Ἰουδαίους͵ ἄν τις ὀρθῶς ἐξετάσῃ͵ ὁμολογήσειεν εἶναι τοὺς Σαδδουκαίους ἢ τὰς ὁμοίας αἱρέσεις Γενιστῶν καὶ Μεριστῶν καὶ Γαλιλαίων καὶ Ἑλληνιανῶν καὶ Φαρισαίων καὶ Βαπτιστῶν (καὶ μὴ ἀηδῶς ἀκούσητέ μου πάντα ἃ φρονῶ λέγοντος)͵ ἀλλὰ λεγομένους μὲν Ἰουδαίους καὶ τέκνα Ἀβραάμ͵ καὶ χείλεσιν ὁμολογοῦντας τὸν θεόν͵ ὡς αὐτὸς κέκραγεν ὁ θεός͵ τὴν δὲ καρδίαν πόρρω ἔχειν ἀπ΄ αὐτοῦ. ἐγὼ δέ͵ καὶ εἴ τινές εἰσιν ὀρθογνώμονες κατὰ πάντα Χριστιανοί͵ καὶ σαρκὸς ἀνάστασιν γενήσεσθαι ἐπιστάμεθα καὶ χίλια ἔτη ἐν Ἰερουσαλὴμ οἰκοδομηθείσῃ καὶ κοσμηθείσῃ καὶ πλατυνθείσῃ͵ ὡς οἱ προφῆται Ἰεζεκιὴλ καὶ Ἠσαίας καὶ οἱ ἄλλοι ὁμολογοῦσιν». (Διάλογος προς Τρύφωνα 80.1.1-5) Διαθέσιμο στα αγγλικά, από το έργο The Apostolic Fathers with Justin Martyr and Irenaeus, του Φίλιπ Σαφ (Philip Schaff) εδώ, στον ιστότοπο newadvent.org
2. The Anchor Bible Dictionary (1997), άρθρο "Chiliasm".

Βλέπε επίσης

• Μιλλεναριανισμός
• Χιλιασμός

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Philippe Bobichon, Millénarisme et orthodoxie dans les écrits de Justin Martyr (Γαλλικά)
• Michael J. Vlach, Ph.D.: Τι είναι ο Προχιλιασμός; (Αγγλικά)