Ποταμός Ποτόμακ

Ποταμός Ποτόμακ
ΕκβολέςΚόλπος του Τσέζαπικ[1]
Χώρες ΛεκάνηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής[1]
ΧώραΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής[1]
ΕτυμολογίαPatawomeck
Μήκος665 χλμ[1]
Μέση εκροή306 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο
ΠαραπόταμοιMonocacy River, Anacostia River, Antietam Creek, Shenandoah River, Rock Creek, Accotink Creek, Aquia Creek, Broad Run, Broad Run, Cacapon River, Catoctin Creek, Chopawamsic Creek, Coan River, Conococheague Creek, Difficult Run, Dogue Creek, Donaldson Run, Foundry Branch, Four Mile Run, Goose Creek, Hunting Creek, Hull Creek, Licking Creek, Little Hunting Creek, Little River, Maddox Branch, Mattawoman Creek, Muddy Branch, Neabsco Creek, Pohick Creek, Pomonkey Creek, Popes Creek, Piney Run, Piscataway Creek, Potomac Creek, Quantico Creek, Savage River, Seneca Creek, Sleepy Creek, Spout Run, St. Marys River, Watts Branch, Wicomico River, Windy Run, Yeocomico River, Occoquan River, North Branch Potomac River, Opequon Creek, Mattox Creek, Laurel Fork, South Branch Potomac River, Zekiah Swamp Run, Back Creek, Tonoloway Creek, Sideling Hill Creek, Fifteenmile Creek, Little Cacapon River, Town Creek, Evitts Creek, Patterson Creek, Wills Creek και New Creek
Χάρτης
wikidata (π • σ • ε )

Ο Ποταμός Ποτόμακ[2] (αγγλικά: Potomac‎‎) βρίσκεται κατά μήκος της ακτής του Ατλαντικού Ωκεανού στις Ηνωμένες Πολιτείες και εκβάλλει στον Κόλπο του Τσίζαπικ. Ο ποταμός (ο κύριος και ο βόρειος κλάδος) έχει συνολικό μήκος περίπου 652 χιλιομέτρων (405 μίλια),[3] έχοντας λεκάνη απορροής 38.000 τετ. χλμ (14.700 τετ. μίλια).[4] Όσον αφορά την περιοχή που καλύπτει, ο ποταμός Ποτόμακ είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος στις ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες και ο 21ος σε ολόκληρη την χώρα. Πάνω από 5 εκατομμύρια άνθρωποι διαμένουν στην λεκάνη απορροής του Ποτόμακ.

Γεωγραφία

Ο ποταμός σχηματίζει μέρος των ορίων μεταξύ των πολιτειών του Μέριλαντ και της Ουάσινγκτον στην αριστερή φθίνουσα όχθη και της Δυτικής Βιρτζίνια με την Βιρτζίνια στην δεξιά φθίνουσα όχθη. Το μεγαλύτερο μέρος του χαμηλού τμήματος του Ποτόμακ βρίσκεται εντός της πολιτείας του Μέριλαντ. Στις εξαιρέσεις περιλαμβάνεται ένα μικρό τμήμα ποταμόκολπου στην Κολούμπια. Εκτός από ένα μικρό τμήμα των πηγών του που ανήκει στην Δυτική Βιρτζίνια, ο Βόρειος Κλάδος του Ποταμού Ποτόμακ ανήκει στο Μέριλαντ. Ο Νότιος Κλάδος του Ποταμού Ποτόμακ βρίσκεται εξ ολοκλήρου στην Δυτική Βιρτζίνια εκτός από τις πηγές του, που βρίσκονται στην Βιρτζίνια.

Ο Ποταμός Ποτόμακ στην Ουάσινγκτον, και το Ρόσλυν της Βιρτζίνια στο βάθος

Ο ποταμός Ποτόμακ εκτείνεται σε απόσταση 652 χιλιομέτρων (652 μίλια) από το Φαίρφαξ Στόουν στη Δυτική Βιρτζίνια στο οροπέδιο Αλλέγκενι έως το Πόιντ Λουκάουτ, του Μέριλαντ και αποστραγγίζει έκταση 38.620 τετραγωνικών μιλίων. Το μήκος του ποταμού από τη συμβολή του βόρειου και του νότιου κλάδου του έως το Πόιντ Λουκάουτ είναι 486 χιλιόμετρα (302 μίλια).[3] Η μέση ροή ύδατος είναι 306 κυβικά μέτρα/δευτερόλεπτο (10.800 κυβικά πόδια/δευτερόλεπτο). Η μεγαλύτερη καταγεγραμμένη ροή στον Ποτόμακ στην Ουάσινγκτον, σημειώθηκε τον Μάρτιο του 1936 όταν έφτασε στα 12.000 κυβικά μέτρα/δευτερόλεπτο (425.000 κυβικά πόδια/δευτερόλεπτο). Η χαμηλότερη ροή που έχει καταγραφεί στην ίδια τοποθεσία ήταν 17 κυβικά μέτρα/δευτερόλεπτο (600 κυβικά πόδια/δευτερόλεπτο) τον Σεπτέμβριο του 1966.[4]

Ο ποταμός έχει δύο πηγές. Η πηγή του Βορείου Κλάδου βρίσκεται στο Φαίρφαξ Στόουν στη συμβολή των κομητειών Γκραντ, Τάκερ και Πρέστον στην Δυτική Βιρτζίνια. Η πηγή του Νοτίου Κλάδου βρίσκεται κοντά στο Χάιταουν στα βόρεια της Κομητείας Χάιλαντ της Βιρτζίνια. Οι δύο κλάδοι συμβάλλουν ανατολικά του Γκριν Σπρινγκ της Κομητείας Χαμπσάιρ στη Δυτική Βιρτζίνια, για να σχηματίσουν τον Ποτόμακ.

Ιστορικά στοιχεία

Άποψη του Ποτόμακ από το Όρος Βερνόν

Η λέξη «Ποτόμακ» είναι η ευρωπαϊκή προφορά της λέξης Πατόουμεκ (Patowmeck). Η ονομασία αυτή υπήρχε σε χωριό γηγενών Αμερικανών που μιλούσαν Αλγκονκιανές γλώσσες και σημαίνει «κάτι που ανατράφηκε».[5] Οι γηγενείς Αμερικανοί είχαν διαφορετικές ονομασίες για τα διάφορα τμήματα του ποταμού, ονομάζοντας το τμήμα ψηλότερα από τους Μεγάλους Καταρράκτες Κοχονγκαρουτόν (Cohongarooton), που σημαίνει «χήνες που φωνάζουν»[6][7] ενώ το χαμηλότερο τμήμα Παταουόμκε (Patawomke), που μεταφράζεται ως «ποταμός των κύκνων».[8] Η προφορά του ονόματος έλαβε διάφορες μορφές κατά το πέρασμα των χρόνων, από Patawomeke (όπως βρίσκεται στον χάρτη του Τζον Σμιθ) έως Patawomeck, Patowmack, και πολυάριθμες προφορές του 18ου αιώνα και σήμερα Ποτόμακ.[7] Η ονομασία του ποταμού αποφασίστηκε να είναι Ποτόμακ από το Συμβούλιο Γεωγραφικών Ονομασιών το 1931.[9]

Ο ποταμός ο ίδιος έχει ιστορία τουλάχιστον δύο εκατομμυρίων ετών, κατά πάσα πιθανότητα 10 με 20 εκατομμύρια χρόνια πριν όταν ο Ατλαντικός Ωκεανός καταβιβάστηκε και δημιούργησε τις ακτές στην γραμμή κατάπτωσης. Σε αυτή την γραμμή περιλαμβανόταν η περιοχή των Μεγάλων Καταρρακτών, οι οποίοι πήραν την παρούσα μορφή τους κατά τις πλέον πρόσφατες εποχές των παγετώνων.[10]

Ο Ποταμός Ποτόμακ κοντά στο Χάρπερς Φέρυ της Δυτικής Βιρτζίνια. Η Βιρτζίνια στα Αριστερά, το Μέριλαντ στα δεξιά και η Δυτική Βιρτζίνια πάνω δεξιά.

Ο Ποταμός Ποτόμακ συγκεντρώνει πληθώρα διαφορετικών πολιτισμών κατά μήκος της λεκάνης απορροής του. Από τους ανθρακωρύχους της Δυτικής Βιρτζίνια στους κάτοικους της πρωτεύουσας της χώρας και τους ψαράδες της Βιρτζίνια.

Η θέση του σε μια περιοχή με πλούσια ιστορία και κληρονομιά οδήγησε στο γεγονός ο Ποτόμακ να πάρει το προσωνύμιο «Ποταμός του Έθνους». Ο Τζορτζ Ουάσινγκτον, πρώτος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, γεννήθηκε, ανατράφηκε και πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στις όχθες του Ποτόμακ. Ολόκληρη η Ουάσινγκτον, η πρωτεύουσα των Ηνωμένων Πολιτειών, βρίσκεται εντός της λεκάνης απορροής του ποταμού. Η πολιορκία του Χάρπερς Φέρυ το 1859 στη συμβολή του ποταμού με τον Σεναντόα ήταν προάγγελος πολυάριθμων επικών μαχών του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου σε περιοχές γύρω από τον Πότομακ και τους παραποτάμους τους. Ο Στρατηγός Ρόμπερτ Λη διέσχισε τον ποταμό, εισβάλλοντας στον Βορρά και απειλώντας την Ουάσινγκτον δύο φορές σε εκστρατείες που μετατράπηκαν σε μάχες στο Αντίταμ (17 Σεπτεμβρίου 1862) και στο Γκέτισμπεργκ (1-3 Ιουλίου 1863). Ο Στρατηγός των Συνομοσπόνδων Τζάμπαλ Ήρλυ διέσχισε τον ποταμό τον Ιούλιο του 1864 στην προσπάθεια του να επιδράμει κατά της πρωτεύουσας. Ο ποταμός δεν χώριζε μόνο τους Ενωτικούς από τους Συνομόσπονδους, αλλά έδωσε το όνομα του και τη μεγαλύτερη στρατιά των Ενωτικών, την Στρατιά του Ποτόμακ.[11]

Το Χάρπερς Φέρυ στην Δυτική Βιρτζίνια στην συμβολή των ποταμών Ποτόμακ και Σεναντόα.

Το κανάλι Πατόουμακ, που εμπνεύστηκε ο Τζορτζ Ουάσινγκτον, είχε σκοπό να συνδέσει την περιοχή Ταϊντγούοτερ της Βιρτζίνια πλησίον της πόλης Τζωρτζτάουν με το Κάμπερλαντ του Μέριλαντ. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1785 στην πλευρά της Βιρτζίνια, και ολοκληρώθηκαν το 1802. Τα οικονομικά προβλήματα οδήγησαν στο κλείσιμο του καναλιού το 1830.[12] Το Κανάλι Τσίζαπικ και Οχάιο λειτούργησε κατά μήκος του Ποτόμακ στην πολιτεία του Μέριλαντ από το 1831 μέχρι το 1924 και συνέδεε το Κάμπερλαντ με την Ουάσινγκτον.[13] Μέσω του καναλιού αυτού, τα πλοία απέφευγαν τα κατωφερή ρεύματα του ποταμού στους Μεγάλους Καταρράκτες του Ποτόμακ.

Η Ουάσινγκτον άρχισε να χρησιμοποιεί τον Ποτόμακ ως κύρια πηγή πόσιμου ύδατος με την ολοκλήρωση της κατασκευής του Υδραγωγείου της Ουάσινγκτον το 1864.[14]

Τον Μάρτιο του 1995 υπογράφηκε συμφωνία με την οποία ο Ποτόμακ «αδελφοποιήθηκε» με τον ποταμό Άρα, έναν από τους κυριότερους ποταμούς του Τόκιο.[15] Ο Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον όρισε τον Ποτόμακ ως έναν από τους ποταμούς Αμερικανικής Κληρονομιάς το 1998.[16]

Παροχή και ποιότητα νερού

Κατά μέσο όρο 1.840.000 κυβικά μέτρα νερού αντλούνται καθημερινά στην Ουάσινγκτον για την παροχή νερού.[4]

Ο Ποταμός Ανακόστια στην πλημμύρα του Ποταμού Ποτομάκ του 1936
Ο ευτροφισμός τον ποταμό Ποτόμακ σε περιοχή κοντά την Ουάσινγκτον, τον Απρίλιο του 2012

Ως αποτέλεσμα των καταστροφικών πλημμυρών το 1936 και το 1937, το Σώμα Μηχανικών του Στρατού πρότεινε την κατασκευή φραγμάτων που είχαν σκοπό την ρύθμιση της ροής του νερού και την πιο αξιόπιστη παροχή ύδατος. Ένα φράγμα θα κατασκευαζόταν στο Λιτλ Φολς, βόρεια της Ουάσινγκτον, και ένα ακόμη μεγαλύτερο κοντά στους Μεγάλους Καταρράκτες.[17] Επίσης, προτάθηκε η κατασκευή αρκετών ακόμη φραγμάτων στον Ποτόμακ και τους παραποτάμους του, αλλά η κατασκευή τους βρήκε εμπόδια στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, οδηγώντας στην ακύρωση των σχεδίων.[18] Το μοναδικό φράγμα που κατασκευάστηκε ήταν αυτό στη Λίμνη Τζένινγκς Ράντολφ, επί του Βορείου Κλάδου του ποταμού. Το Μηχανικό κατασκεύασε συμπληρωματική είσοδο ύδατος για το Υδραγωγείο της Ουάσινγκτον στο Λιτλ Φολς το 1959.[19]

Ξεκινώντας από τον 19ο αιώνα, όταν αυξήθηκαν οι μεταλλευτικές και γεωργικές δραστηριότητες κατά μήκος του ποταμού, αλλά και λόγω των αποβλήτων των πόλεων, η ποιότητα του νερού του ποταμού έχει χειροτερεύσει. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εμφάνιση ευτροφισμού. Λέγεται πως ο πρόεδρος των ΗΠΑ Αβραάμ Λίνκολν διέφευγε μακριά από τον ποταμό τα βράδια του καλοκαιριού για να γλιτώσει την δυσωδία του ποταμού. Την δεκαετία του 1960, με την έντονη ανάπτυξη αλγών, ο πρόεδρος Λίντον Τζόνσον δήλωσε πως η κατάσταση του ποταμού αποτελεί «εθνική ντροπή» και όρισε μακροπρόθεσμα σχέδια για την μείωση την μόλυνσης και αποκατάσταση του περιβάλλοντος του ιστορικού αυτού ποταμού.[20] Έκτοτε ψηφίστηκαν αρκετοί νόμοι και πράξεις και κατασκευάστηκαν βιολογικοί καθαρισμοί και μηχανισμοί ελέγχου του φωσφόρου.[21]

Μέχρι το τέλος του 20ού αιώνα, επετεύχθη σημαντική πρόοδος με τον καθαρισμό μεγάλων μαζών αλγών, ενώ η αλιεία αναπτύχθηκε και πάλι. Ωστόσο, ακόμη και σήμερα, το υδάτινο ενδιαίτημα του Ποτόμακ και των παραποτάμων του παραμένει ευάλωτο στον ευτροφισμό, λόγω των βαρέων μετάλλων, των φυτοφαρμάκων και άλλων τοξικών χημικών και την υπεραλίευση.

Νομικά θέματα

Ο Ποτόμακ κοντά στην Κομητεία Άρλινγκτον της Βιρτζίνια
Χάρτης χρήσης της λεκάνης απορροής

Για 400 χρόνια οι πολιτείες του Μέριλαντ και της Βιρτζίνια ήταν σε διαμάχη για τον έλεγχο του Ποτόμακ και του βορείου κλάδου του, μιας και οι χάρτες των αρχικών αποικιών τους καλύπτουν ολόκληρο τον ποταμό αντί για τον μισό που λειτουργεί ως όριο. Στο πρώτο σύνταγμα πολιτειών του 1776, η Βιρτζίνια παραχώρησε ολόκληρο τον ποταμό αλλά είχε ελεύθερη χρήση σε αυτόν, μια πράξη που αμφισβητήθηκε από το Μέριλαντ. Και οι δύο πολιτείες προχώρησαν στην Συμφωνία του 1785 και την Επιδίκαση Μπλακ-Τζένκινς μέσω των οποίων ο ποταμός αποδόθηκε ολόκληρος στο Μέριλαντ, δίνοντας δικαιώματα πλεύσης στην Βιρτζίνια.[22]

Βόρειος κλάδος

Ο Βόρειος Κλάδος μεταξύ του Κάμπερλαντ (Μέριλαντ) και του Ρίτζλεϊ (Δυτική Βιρτζίνια), το 2007

Η πηγή του Βορείου Κλάδου του Ποτόμακ βρίσκεται στο Φαίρφαξ Στόουν, στη συμβολή των κομητειών Γκραντ, Τάκερ και Πρέστον της Δυτικής Βιρτζίνια.

Από εκεί, ο Βόρειος Κλάδος ρέει για 43 χιλιόμετρα (27 μίλια) προς την τεχνητή λίμνη Τζένινγκς Ράντολφ, που σχεδιάστηκε για τον έλεγχο των πλημμυρών. Μετά από το φράγμα ο Βόρειος Κλάδος ακολουθεί οφιοειδή διαδρομή περνώντας από τα ανατολικά Όρη Αλιγκέινι. Αρχικά ρέει βορειοανατολικά στις κοινότητες του Μπλούμινγκτον, του Λιουκ και του Γουέστερνπορτ του Μέριλαντ και έπειτα από το Κέιζερ της Δυτικής Βιρτζίνια στο Κάμπερλαντ του Μέριλαντ. Εκεί, ο ποταμός στρίβει νοτιοανατολικά. 166 χιλιόμετρα (103 μίλια) από την πηγή του,[3] ο Βόρειος Κλάδος ενώνεται με τον νότιο στο Γκριν Σπρινγκ της Δυτικής Βιρτζίνια από όπου συνεχίζει νοτιοανατολικά προς την Ουάσινγκτον και τον Κόλπο του Τσίζαπικ.

Νότιος Κλάδος

Ο Νότιος Κλάδος του Ποτόμακ στην Δυτική Βιρτζίνια

Ο Νότιος Κλάδος του Ποτόμακ πηγάζει από τα βορειοδυτικά της Κομητείας Χάιλαντ της Βιρτζίνια στα ανατολικά του Μετώπου Αλιγκέινι. Μετά από 224 χιλιόμετρα (139 μίλια),[3] ο ποταμός ενώνεται με τον Βόρειο Κλάδο στο Γκριν Σπρινγκ της Δυτικής Βιρτζίνια. Ο ποταμός αυτός είναι πλόιμος, και στα ανατολικότερα τμήματά του υπάρχει η δυνατότητα για δραστηριότητες κανό. Επίσης πολλά άγρια ζώα έχουν βρει καταφύγιο στην περιοχή.

Ονοματολογία του Νοτίου Κλάδου

Κωπηλάτες στον Νότιο Κλάδο την δεκαετία του 1890

Οι Γηγενείς Αμερικανοί της περιοχής, και συνεπώς οι πρωιμότεροι λευκοί κάτοικοί της, αποκαλούσαν το Νότιο Κλάδο ως Γουαπατομάκα (Wappatomaka), ενώ υπήρξαν και άλλες παραλλαγές του ονόματος όπως Γουαπατομίκα (Wappatomica), Γουαπακόμο (Wapacomo) κλπ.[23]

Το Μνημείο Τζέφερσον στην Ουάσινγκτον, από τον Ποτόμακ
Το Πεντάγωνο, και πίσω ο Ποτόμακ

Ψάρια

Υπάρχει ποικιλία ψαριών στον Ποτόμακ, όπως πέρκες, τούρνες, λούτσοι και λαβράκια. Το βόρειο νερόφιδο είναι μη γηγενές είδος που μοιάζει με την λάμπρενα και το αμερικανικό χέλι το οποίο εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2004.[24][25] Αν και σπανιότερα, στον ποταμό εμφανίζονται και ταυροκαρχαρίες.[26]

Δείτε επίσης

Παραπομπές

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Gazetteer. 00002585. Ανακτήθηκε στις 4  Αυγούστου 2021.
  2. ↑ «Ποτόμακ». www.ygeiaonline.gr. Εγκυκλοπαίδεια Δομή. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2017. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «National Hydrography Dataset high-resolution flowline data». U.S. Geological Survey. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2017. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 «Facts & FAQs». www.potomacriver.org. Interstate Commission on the Potomac River Basin (ICPRB), Rockville, MD. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2017. 
  5. ↑ Bright, William (2004). Native American Placenames of the United States. Norman: University of Oklahoma Press. σελ. 396. ISBN 978-0-8061-3598-4. 
  6. ↑ Legends of Loudoun: An account of the history and homes of a border county of Virginia's Northern Neck, Harrison Williams, σελ. 26.
  7. ↑ 7,0 7,1 Achenbach, Joel (2004). The Grand Idea: George Washington's Potomac and the Race to the West. New York: Simon and Schuster. σελ. 35–36. ISBN 978-0-684-84857-0. 
  8. ↑ Hagemann, James A. (1988). The Heritage of Virginia. The Donning Company, 2η εκδ., 297 σελ. (ISBN 0-89865-255-3).
  9. ↑ «GNIS Detail - Potomac River». geonames.usgs.gov (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2017. 
  10. ↑ «The Origin of the Potomac River Valley and the Carving of Great Falls». www.cr.nps.gov. United States Geological Survey. 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2017. CS1 maint: Unfit url (link)
  11. ↑ Peck, Garrett (2012). The Potomac River: A History and Guide. Charleston, SC: The History Press. σελ. 18. ISBN 978-1-60949-600-5. 
  12. ↑ Kapsch, Robert J. (2007). The Potomac Canal: George Washington and the Waterway West. Charlton: West Virginia University Press. σελ. 56. ISBN 9781933202181. 
  13. ↑ Hahn, Thomas (1984). The Chesapeake & Ohio Canal: Pathway to the Nation's Capital. Metuchen, NJ: Scarecrow Press. ISBN 0-8108-1732-2. 
  14. ↑ Ways, Harry C. (1996). The Washington Aqueduct: 1852-1992. (Baltimore, MD: U.S. Army Corps of Engineers, Baltimore District)
  15. ↑ «(Arakawa - Potomac sister rivers)». www.potomacriver.org. Interstate Commission on the Potomac River Basin. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2017. 
  16. ↑ «President Clinton: Celebrating America's Rivers». American Heritage Rivers. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2017. 
  17. ↑ Carey, Frank (04-12-1963). «Potomac Dam Is Opposed By Virginians». Fredericksburg Free-Lance Star. https://news.google.com/newspapers?nid=1298&dat=19631204&id=cuQPAAAAIBAJ&sjid=sYsDAAAAIBAJ&pg=5587,5390295. 
  18. ↑ Achenbach, Joel (5 Μαΐου 2002). «America's River». Washington Post. σελίδες W12. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Σεπτεμβρίου 2002. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2017. CS1 maint: Unfit url (link)
  19. ↑ Scott, Pamela (2007), «Capital Engineers: The U.S. Army Corps of Engineers in the Development of Washington, D.C., 1790-2004.» «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2017.  (Washington, DC: U.S. Army Corps of Engineers.) Αρ. Έκδοσης EP 870-1-67. σελ. 256.
  20. ↑ District of Columbia Water and Sewer Authority. Washington, DC. "History of Blue Plains Wastewater Treatment Plant." «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2017.  Ανακτήθηκε στις 2017-08-25
  21. ↑ ICPRB. "Potomac Timeline." «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2017.  Ανακτήθηκε στις 2017-08-26
  22. ↑ Weil, Gordon L. (2016). United States Supreme Court: Original Jurisdiction Cases and Materials. Lanham: Rowman & Littlefield. σελ. 2003. ISBN 9781442272774. 
  23. ↑ Morrison, Charles (1971), Wappatomaka: A Survey of the History and Geography of the South Branch Valley, McClain Printing Co.: Parsons, W.Va..
  24. ↑ «Potomac snakeheads not related to others» (στα αγγλικά). baltimoresun.com. 27-05-2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-06-08. https://web.archive.org/web/20170608175814/http://www.baltimoresun.com/news/maryland/bal-md.snakeheads27apr27-story.html. Ανακτήθηκε στις 2017-08-26. 
  25. ↑ «Northern Snakehead - Frequently Asked Questions». Virginia Department of Natural Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2017. 
  26. ↑ «Sharks! Watermen catch two 8-footers on same day». somdnews.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2017. 

Βιβλιογραφία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!