Πανεπιστημιακό άσυλο

Με τον όρο Ακαδημαϊκό άσυλο χαρακτηριζόταν το καθεστώς των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων στην Ελλάδα.^[1] Είχε θεσμοθετηθεί το 1982 με τον νόμο 1268 και ίσχυε έως το 2019.

Ο νόμος για το πανεπιστημιακό άσυλο όριζε ότι δεν μπορούσε να γίνει καμία επέμβαση δημόσιας δύναμης στους χώρους των πανεπιστημίων. Θεσπίστηκε τότε και υφίστατο για την κατοχύρωση των ακαδημαϊκών ελευθεριών και της ελευθερίας της διακίνησης ιδεών. Κάλυπτε όλους τους χώρους του ιδρύματος. Οι χώροι αυτοί καθορίζονται με απόφαση και ευθύνη της Συγκλήτου για τα Πανεπιστήμια.

Επιτρεπόταν η επέμβαση δημόσιας δύναμης στους χώρους των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων αυτεπάγγελτα μόνο σε περιπτώσεις κακουργημάτων, εγκλημάτων κατά της ζωής και ύστερα από απόφαση του Πρυτανικού Συμβουλίου, σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση αρμόδιου οργάνου του Ιδρύματος και με την παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής αρχής. Αρμόδιο όργανο για την προσωρινή άρση του ασύλου και δότης άδειας επέμβασης δημόσιας δύναμης μέχρι την κατάργησή του με τον ν.4623/2019, ήταν το Πρυτανικό Συμβούλιο για τα Πανεπιστήμια και το Συμβούλιο για τα ΤΕΙ, με δικαίωμα ψήφου όλων των μελών τους. Οι παραβάτες του ακαδημαϊκού ασύλου τιμωρούνταν με φυλάκιση τουλάχιστον 6 μηνών.

Η μη επιτρεπόμενη αυτεπάγγελτη επέμβαση της αστυνομίας στην περίπτωση πλημμελημάτων (των ελαφρότερων εγκλημάτων) αφορούσε το επ’ αυτοφώρω έγκλημα, δηλαδή διωκόταν και τιμωρούταν κανονικά, αλλά η αστυνομία χρειαζόταν την άδεια του Πρυτανικού Συμβουλίου για να εισέλθει ελεύθερα στο Πανεπιστήμιο.

Κατάργηση

Μέχρι το 2019, το άσυλο προστατευόταν με το Άρθρο 3 του Νόμου 3549/2007. Λόγω της αυξημένης παραβατικότητας στα ΑΕΙ, ελέω ελλείψεως αστυνόμευσης, είχε χαρακτηριστεί ως Άσυλο ανομίας.^[2][3]

Τον Ιανουάριο του 2021 σύμφωνα με απόφαση της υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκης Κεραμέως με τον τότε υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοϊδη, αποφασίστηκε η πρόσληψη 1.500 ειδικών φρουρών για τη φύλαξη των πανεπιστημιακών κτιρίων και η σύσταση της Ομάδα Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων. Ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε Ιδρύματος, θα τοποθετούνται και οι ανάλογοι φρουροί. Υπεύθυνη για τις προσλήψεις των ειδικών αυτών φρουρών οι οποίοι θα φέρουν μόνο γκλομπ και ειδικά σπρέι, είναι η Ελληνική Αστυνομία.^[4] Η σύγκλητος του ΕΚΠΑ χαρακτήρισε ως αντισυνταγματική την πρόσληψη των 1.000 ειδικών φρουρών από την ΕΛ.ΑΣ. για τη φύλαξη των πανεπιστημιακών κτιρίων.^[5] Το ΣτΕ, ωστόσο, τη χαρακτήρισε συνταγματική.^[6]

Παραπομπές

1. «Η ανάπτυξη του πανεπιστημιακού ασύλου ως θεσμού – Η νομοθετική κατοχύρωση». Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2022. 
2. «Άσυλο ανομίας η ΑΣΟΕΕ - Τριτοκοσμικές εικόνες μέσα και έξω από το πανεπιστήμιο». Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2021. 
3. «Τέλος στο άσυλο της ανομίας στα πανεπιστήμια». Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2021. 
4. «Πανεπιστημιακή Αστυνομία: 1.000 ειδικοί φρουροί στα ΑΕΙ χωρίς όπλα | ipaidia.gr». www.iPaidia.gr. 13 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2021. 
5. «Σύγκλητος ΕΚΠΑ: «Ναι» στη φύλαξη των Πανεπιστημίων - «Όχι» με Αστυνομία | ethnos.gr». 15 Ιανουαρίου 2021. 
6. «Το ΣτΕ είπε «ναι» στην πανεπιστημιακή αστυνομία». Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2022.