Παλαιστίνη Σαλουταρία

Η διοίκηση της Ανατολής το έτος 400.

Η Παλαιστίνη Σαλουταρία ή Παλαιστίνη Τρίτη, λατιν.: Palaestina Salutaris ή Palaestina Tertia ήταν μία βυζαντινή (ανατολική ρωμαϊκή) επαρχία, η οποία κάλυπτε την περιοχή του Nεγκέβ, του Σινά (εκτός της βορειοδυτικής ακτής) και νοτιοδυτικά της Υπεριορδανίας, νότια της Νεκράς Θάλασσας. Η επαρχία, μέρος της δοίκησηςς της Ανατολής, χωρίστηκε από την Αραβία Πετραία κατά τις μεταρρυθμίσεις του Διοκλητιανού το 300 μ.Χ., ^[1] και υπήρχε μέχρι τις μουσουλμανικές αραβικές κατακτήσεις του 7ου αι.

Ιστορικό

Το 106 τα εδάφη ανατολικά της Δαμασκού και νότια προς την Ερυθρά Θάλασσα προσαρτήθηκαν από το βασίλειο των Ναβαταίων και μεταρρυθμίστηκαν στην επαρχία της Αραβίας, με πρωτεύουσα την Πέτρα και τη Βόστρα (βόρεια και νότια). Η επαρχία διευρύνθηκε από τον Σεπτίμιο Σεβήρο το 195, και πιστεύεται ότι χωρίστηκε σε δύο επαρχίες: τη Μικρή Αραβία ή Αραβία Πετραία και τη Μεγάλη Αραβία, που και οι δύο υπόκειντο σε αυτοκρατορικούς λεγάτους, που κατατάσσονταν ως υπατικοί (consularis), ο καθένας με μία λεγεώνα. 

Τον 3ο αι. οι Ναβαταίοι είχαν σταματήσει να γράφουν στα αραμαϊκά και άρχισαν να γράφουν στα ελληνικά, και τον 4ο αι. είχαν εν μέρει μεταστραφεί στον Χριστιανισμό, μία διαδικασία που ολοκληρώθηκε τον 5ο αι. ^[2]

Η Πέτρα παρήκμασε γρήγορα υπό την ύστερη ρωμαϊκή κυριαρχία, σε μεγάλο βαθμό από την αναθεώρηση των εμπορικών οδών που βασίζονταν στη θάλασσα. Το 363 ένας σεισμός κατέστρεψε πολλά κτίρια και ακρωτηρίασε το ζωτικής σημασίας σύστημα διαχείρισης τού νερού. ^[3]

Η περιοχή οργανώθηκε υπό την ύστερη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ως τμήμα της διοίκησης της Ανατολής (314), στην οποία περιλαμβανόταν μαζί με τις επαρχίες Ισαυρίας, Κιλικίας, Κύπρου (μέχρι το 536), Ευφρατησίας, Μεσοποταμίας, Οσροηνής, Φοινίκης και Αραβίας Πετραίας.

Η βυζαντινή κυριαρχία τον 4ο αι. εισήγαγε τον χριστιανισμό στον πληθυσμό. ^{[4] :459}Ιδρύθηκαν πόλεις με αγροτική βάση και ο πληθυσμός αυξήθηκε εκθετικά. ^{[4] :459}Υπό το Βυζάντιο (από το 390), μία νέα υποδιαίρεση χώρισε περαιτέρω την επαρχία της Κιλικίας σε Κιλικία Πρώτη και Κιλικία Δευτέρα. Η Συρία-Παλαιστίνη χωρίστηκε σε Συρία Πρώτη, Συρία Σαλουταρία, Φοινίκη Λιβανησία, Παλαιστίνη Πρώτη, Παλαιστίνη Δευτέρα και τελικά επίσης Παλαιστίνη Σαλουταρία (τον 6ο αι).

Έκταση

Η Παλαιστίνη Τρίτη περιελάμβανε το Nεγκέβ, τη νότια Υπεριορδανία, κάποτε μέρος της Αραβίας Πετραίας, και το μεγαλύτερο μέρος του Σινά με την Πέτρα ως τη συνήθη κατοικία του κυβερνήτη και της μητροπολιτικής αρχιεπισκοπής. Η Παλαιστίνη Τρίτη ήταν γνωστή και ως Παλαιστίνη Σαλουταρία. ^{[4] :8[5]} Σύμφωνα με τον ιστορικό Χ. Μπεν-Σασσόν, ^{[6] :351}

Οι Μουσουλμάνοι Άραβες βρήκαν τα απομεινάρια των Ναβαταίων της Υπεριορδανίας και τού Νεγκέβ που είχαν μεταστραφεί σε χωρικούς. Τα εδάφη τους μοιράστηκαν μεταξύ των νέων Κατανιτών αραβικών φυλετικών βασιλείων των βυζαντινών υποτελών, των Γασσανιδών Αράβων και των υποτελών των Χιμυαριτών, του Αραβικού βασιλείου Κίντα στη Βόρεια Αραβία, αποτελώντας τμήματα της επαρχίας Μπιλάντ αλ-Σαμ.

Δείτε επίσης

• Χαυάρα
• Παλαιστίνη Πρώτη
• Παλαιστίνη Δευτέρα

Βιβλιογραφικές αναφορές

1. The Transfer of the Negev, Sinai and Southern Transjordan from "Arabia" to "Palaestina", YORAM TSAFRIR, Israel Exploration Journal, Vol. 36, No. 1/2 (1986), pp. 77-86, https://www.jstor.org/stable/27926015
2. Rimon, Ofra. «The Nabateans in the Negev». Hecht Museum. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2011. 
3. Glueck, Grace (2003-10-17). «ART REVIEW; Rose-Red City Carved From the Rock». The New York Times. https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9D03E3DF143EF934A25753C1A9659C8B63. Ανακτήθηκε στις 2010-05-22. 
4. Mariam Shahin (2005). Palestine: A Guide. Interlink Books. ISBN 978-1-56656-557-8. 
5. «Roman Arabia». Encyclopædia Britannica. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2007. 
6. H.H. Ben-Sasson (1976). A History of the Jewish People. Harvard University Press. ISBN 0-674-39731-2.