Η ταινία απεικονίζει την αποστολή του Βρετανού πράκτορα της MI6 Άλεκ Λήμας ως ψεύτικο αποστάτη στον οποίο ανατίθεται το καθήκον να διαδόσει καταστροφική παραπληροφόρηση για έναν ισχυρό αξιωματικό των μυστικών υπηρεσιών της Ανατολικής Γερμανίας. Ως μέρος αυτού του σχεδιου, ο Λήμας απολύεται από τη βρετανική μυστική υπηρεσία πληροφοριών και γίνεται ένας πικραμένος αλκοολικός. Σύντομα τον προσεγγίζουν ανατολικογερμανοί πράκτορες στη Βρετανία και αφήνει τον εαυτό του να στρατολογηθεί και να μεταφερθεί στην ηπειρωτική Ευρώπη για να πουλήσει τα μυστικά του έναντι χρημάτων. Ακριβώς όταν φαίνεται ότι έχει δυσφημήσει επιτυχώς τον στόχο του, ο Λήμας αποκαλύπτεται ότι είναι ένας ενεργός πράκτορας των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών που διαδίδει ψευδείς πληροφορίες. Προς μεγάλη του έκπληξη, αυτή η αποκάλυψη επιτυγχάνει τους πραγματικούς και μέχρι τώρα κρυμμένους στόχους της αποστολής.
Η ταινία σημείωσε επιτυχία στο box office, λαμβάνοντας θετικές κριτικές και πολλά βραβεία, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων βραβείων BAFTA. Για την ερμηνεία του, ο Ρίτσαρντ Μπάρτον έλαβε το Βραβείο Νταβίντ ντι Ντονατέλο Καλύτερου Ξένου Ηθοποιού, το Βραβείο Χρυσής Δάφνης και μια υποψηφιότητα για Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου. Η ταινία ονομάστηκε μία από τις δέκα καλύτερες ταινίες του 1966 από το Εθνικό Συμβούλιο Αναθεώρησης στις Ηνωμένες Πολιτείες.[7]
Πλοκή
Το γραφείο της MI6 στο Δυτικό Βερολίνο, υπό τον επικεφαλής του σταθμού Άλεκ Λήμας, έχει υποφέρει από μειωμένη αποτελεσματικότητα. Ανακαλείται στο Λονδίνο λίγο μετά το θάνατο ενός από τους πράκτορες του και φαινομενικά απολύεται από το πρακτορείο. Στην πραγματικότητα όμως, μια προσεκτικά σκηνοθετημένη μεταμόρφωση του Λήμας έχει κανονιστεί από τον επικεφαλής του πρακτορείου.
Για την εκτέλεση του σχεδίου, ο Λήμας μετατίθεται στο λογιστήριο της υπηρεσίας του, το ρίχνει στο ποτό και διώχνεται λόγω φημών για υπεξαίρεση χρημάτων. Κατόπιν βρίσκει δουλειά σε μια βιβλιοθήκη και δημιουργεί σχέση με την νεαρή κομμουνίστρια βιβλιοθηκάριο Λιζ Γκολντ. Μετά από επεισόδιο με έναν παντοπώλη, καταδικάζεται για επίθεση και φυλακίζεται για τρεις μήνες. Σε όλο αυτό το διάστημα, παρακολουθείται από κατασκόπους της Ανατολικής Γερμανίας, οι οποίοι τελικά τον προσεγγίζουν για να τον εξαγοράσουν, όπου και ο Λήμας εκφράζει την προθυμία του να πουλήσει βρετανικά μυστικά για χρήματα.
Τελικά πετάει στην Ολλανδία για να συναντήσει έναν πράκτορα που ονομάζεται Πίτερς, ο οποίος αποφασίζει ότι οι πληροφορίες του είναι αρκετά σημαντικές για να τον στείλουν στην Ανατολική Γερμανία. Σε ένα γερμανικό εξοχικό, ο Λήμας συστήνεται στον Φίντλερ, ο οποίος γίνεται ο κύριος ανακριτής του. Στη συνέχεια, ο Λήμας αρχίζει να εκτελεί τη μυστική του αποστολή, η οποία είναι να μοιράζεται πληροφορίες που υποδηλώνουν ότι ένας υψηλόβαθμος αξιωματικός των μυστικών υπηρεσιών της Ανατολικής Γερμανίας ονόματι Μουντ είναι διπλός κατάσκοπος. Τα στοιχεία είναι περιστασιακά, και παρόλο που φαίνεται να εμπλέκουν τον Μουντ, ο Λήμας διαψεύδει επανειλημμένα αυτό το συμπέρασμα, υποστηρίζοντας ότι ένας σημαντικός αξιωματούχος της Ανατολικής Γερμανίας δεν θα μπορούσε να ήταν Βρετανός πράκτορας χωρίς να το γνωρίζει.
Όμως ο Μουντ επεμβαίνει, συλλαμβάνει και βασανίζει τον Λήμας και τον Φίντλερ. Ο Φίντλερ ωστόσο έχει στείλει προηγουμένως εντολή σύλληψης του Μουντ και έτσι και οι τρεις (Λήμας, Φίντλερ και Μουντ) οδηγούνται σε δίκη κεκλεισμένων των θυρών. Στο δικαστήριο που διεξάγεται ο Μουντ κατηγορείται για κατασκοπεία, με τον Λήμας να υποχρεώνεται να καταθέσει. Ο Φίντλερ παρουσιάζει ενδείξεις ότι ο Μουντ είναι διπλός πράκτορας επί πληρωμή. Ωστόσο, ο δικηγόρος του Μουντ αποκαλύπτει αρκετές ασυμφωνίες στη μεταμόρφωση του Λήμας σε πληροφοριοδότη, υποδηλώνοντας ότι ο Λήμας είναι ψεύτικος αποστάτης. Η αξιοπιστία του Λήμας καταρρέει όταν η Ναν, η οποία μεταφέρθηκε στην Ανατολική Γερμανία για μια πολιτιστική ανταλλαγή, αναγκάζεται να καταθέσει στο δικαστήριο και άθελά της αποκαλύπτει ότι λάμβανε πληρωμές από έναν Βρετανό αξιωματικό των μυστικών υπηρεσιών όπως είχε κανονίσει ο Λήμας. Μπροστά σε αυτή τη μαρτυρία, ο Λήμας παραδέχεται απρόθυμα ότι είναι πράγματι Βρετανός πράκτορας. Ο Μουντ δικαιώνεται και ο Φίντλερ συλλαμβάνεται ως συνένοχος σε απάτη.
Ο Λήμας αρχικά πιστεύει ότι απέτυχε στην αποστολή του και φοβάται σκληρά αντίποινα από τον Μουντ. Ωστόσο, στη μέση της νύχτας, ο Μουντ απελευθερώνει τον Λήμας και τη Ναν από τα κελιά τους και παρέχει ένα σχέδιο απόδρασης και για τους δύο. Ο Μουντ εξηγεί ότι η πραγματική αποστολή του Λήμας πέτυχε. Ο Μουντ στην πραγματικότητα είναι Βρετανός πράκτορας και ο Φίντλερ ήταν ο στόχος της επιχείρησης καθ' όλη τη διάρκεια, καθώς είχε γίνει υπερβολικά καχύποπτος με τον προϊστάμενό του. Αυτό προκαλεί σοκ στον Λήμας καθώς διαπιστώνει ότι το περίπλοκο σχέδιο στο οποίο έχει παρασυρθεί τον έχει βάλει σε κίνδυνο. Εξηγεί ολόκληρη την πλοκή στην ακόμα ιδεαλίστρια Ναν καθώς οδηγούν ένα δανεικό αυτοκίνητο προς τα σύνορα. Η Ναν τον επικρίνει επειδή συμμετείχε σε κάτι που ισοδυναμεί με τη δολοφονία του Φίντλερ, ο οποίος έκανε μόνο τη δουλειά του. Ο Λήμας, ταραγμένος από την αφέλειά της, ξεσπά σε μια οργισμένη, απεχθής ομολογία:
Τι διάολο νομίζεις ότι είναι οι κατάσκοποι; Οι ηθικοί φιλόσοφοι που μετρούν ό,τι κάνουν με τον λόγο του Θεού ή τον Καρλ Μαρξ; Δεν είναι. Είναι απλώς ένα μάτσο άθλια καθάρματα σαν εμένα, ανθρωπάκια, μέθυσοι, δημόσιοι υπάλληλοι που παίζουν το "Καουμπόις και ινδιάνοι" για να φωτίσουν τις σάπιες μικρές ζωές τους. Νομίζεις ότι κάθονται σαν μοναχοί σε ένα κελί, ισορροπώντας το σωστό με το λάθος; Χθες θα είχα σκοτώσει τον Μουντ γιατί τον νόμιζα κακό και εχθρό. Αλλά όχι σήμερα. Σήμερα είναι κακός και φίλος μου.
Ο Λήμας και η Ναν φτάνουν στο Τείχος του Βερολίνου και τους δίνονται οδηγίες να περάσουν στη Δυτική Γερμανία από μια σκάλα έκτακτης ανάγκης, ενώ ένας προβολέας στρέφεται εσκεμμένα μακριά. Ο Λήμας βρίσκεται στην κορυφή του τοίχου και τραβάει τη Ναν πίσω του όταν ο προβολέας πέφτει ξαφνικά πάνω τους, οι συναγερμοί χτυπούν και η Ναν πυροβολείται από τους πράκτορες του Μουντ. Ο Λήμας παθαίνει σοκ, και οι πράκτορες και των δύο πλευρών τον προτρέπουν να επιστρέψει στη Δύση. Αντίθετα, αρχίζει να κατεβαίνει προς το πτώμα της Ναν στην ανατολική πλευρά του τείχους και επίσης πυροβολείται και σκοτώνεται.
Ο Μπόσλεϊ Κράουδερ των New York Times έγραψε: "Μετά από όλες τις ταινίες κατασκοπείας και μυστηρίου ρομαντικής και απίθανης φύσης που έχουμε δει, είναι υπέροχο να βλέπουμε μια ως ρεαλιστική και επίσης πιστευτή, όπως ο κατάσκοπος που γυρισε από το κρύο."[8] Το περιοδικό Variety ονόμασε την ταινία "ένα εξαιρετικό σύγχρονο κατασκοπευτικό δράμα του Ψυχρού Πολέμου που επιτυγχάνει σταθερό αντίκτυπο μέσω της έμφασης στις ανθρώπινες αξίες".[9] Ο Μπρένταν Τζιλ του περιοδικού New Yorker το αποκάλεσε "από κάθε άποψη μια αξιοθαύμαστη κινηματογραφική μεταφορά του φανταστικά δημοφιλούς θρίλερ του Τζον Λε Καρρέ.[10]
Ο ιστότοπος συλλογής κριτικών Rotten Tomatoes, δίνει βαθμολογία (Ιανουάριος 2022) θετικής έγκρισης 86% βασισμένες σε 14 κριτικές με μέσο όρο 7.70/10.[11]
