Η Επιστροφή των Τζεντάι (γνωστό και ως Ο Πόλεμος των Άστρων: Επεισόδιο VI - Η Επιστροφή των Τζεντάι) (πρωτότυπος τίτλος: The Return of the Jedi, γνωστό και ως Star Wars Episode VI: Return of the Jedi) είναι μία αμερικανικήταινίαεπιστημονικής φαντασίας, του 1983 σε σκηνοθεσία του Ρίτσαρντ Μάρκαντ και σε σενάριο των Τζορτζ Λούκας και Λόρενς Κάσνταν. Είναι η τρίτη ταινία της σειράς Ο Πόλεμος των Άστρων ενώ χρονολογικά, ως προς την υπόθεση, είναι η έκτη.
Η σκηνοθεσία έγινε από τον Ρίτσαρντ Μάρκαντ και το σενάριο γράφτηκε από τον Τζορτζ Λούκας και τον Λόρενς Κάσνταν, με τον Λούκας να εκτελεί χρέη παραγωγού. Είναι η πρώτη ταινία που χρησιμοποιεί τεχνολογία THX. Τα γεγονότα εκτυλίσσονται περίπου ένα χρόνο μετά τα γεγονότα στο Η Αυτοκρατορία Αντεπιτίθεται. Η σατανική Γαλαξιακή Αυτοκρατορία, με διαταγές του ανελέητου Αυτοκράτορα, κατασκευάζει ένα δεύτερο Άστρο του Θανάτου με στόχο να τσακίσει την επανάσταση. Από τη στιγμή που ο Αυτοκράτορας σκοπεύει να επιβλέψει προσωπικά τα τελευταία στάδια της κατασκευής, ο στόλος των επαναστατών εξαπολύει μια ολοκληρωτική επίθεση στο Άστρο του Θανάτου με σκοπό να το καταστρέψει και να σκοτώσει τον Πάλπατιν, τον εγκέφαλο του καθεστώτος. Μέσα σ' όλα αυτά, ο Λουκ Σκαϊγουώκερ, ένας από τους ηγέτες της επανάστασης και Ιππότης Τζεντάι, αγωνίζεται για να στρέψει πίσω τον Νταρθ Βέιντερ, που είναι ο πατέρας του, από τη Σκοτεινή Πλευρά της Δύναμης.
Ο Ντέβιντ Λιντς και ο Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ θεωρούνταν πιθανοί υποψήφιοι να σκηνοθετήσουν το πρότζεκτ πριν να υπογράψει σαν σκηνοθέτης ο Μάρκαντ. Η ομάδα παραγωγής βασίστηκε στις ιδέες του Λούκας κατά τον σχεδιασμό. Ενώ γραφόταν το σενάριο, ο Λούκας, ο Κάσνταν, ο Μάρκαντ και ο παραγωγός Χάουαρντ Καζάντζιαν ξόδεψαν δύο εβδομάδες συζητώντας ιδέες για την υπόθεση. Το πρόγραμμα του Καζάντζιαν έσπρωξε το γύρισμα δύο εβδομάδες νωρίτερα για να επιτρέψουν στην Industrial Light & Magic να δουλέψει τα εφέ της ταινίας στην επεξεργασία. Τα γυρίσματα έγιναν στην Αγγλία, στην Καλιφόρνια και στην Αριζόνα από τον Ιανουάριο ως τον Μάρτιο του 1982. Μεγάλη μυστικότητα χαρακτήριζε την παραγωγή και στη ταινία δόθηκε ο κωδικός τίτλος Blue Harvest ώστε να μη διαρρεύσει το σενάριο.
Η ταινία κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους στις 25 Μαΐου 1983, αποσπώντας κυρίως θετικές κριτικές, με την παρατήρηση όμως πως το αποτέλεσμα ήταν ελαφρώς κατώτερο των δύο προηγούμενων ταινιών. Η ταινία κέρδισε $475 εκατομμύρια παγκόσμια. Στα επόμενα είκοσι χρόνια ακολούθησαν πολλές επανακυκλοφορίες σε βίντεο και κινηματογράφους με ορισμένες αλλαγές. Ο Πόλεμος των Άστρων συνεχίστηκε με το Επεισόδιο I: Η Αόρατη Απειλή ως μέρος της prequel τριλογίας. Ένα sequel, το Star Wars: Η Δύναμη Ξυπνάει, κυκλοφόρησε στις 18 Δεκεμβρίου 2015.
Πλοκή
Ο Νταρθ Βέιντερ καταφθάνει σ' έναν ανολοκλήρωτο σταθμό μάχης, που αποκαλύπτεται πως είναι ένα νέο, δυνατότερο Άστρο του Θανάτου, για ν' αναγγείλει στο πλήρωμα του να επισπεύσουν την ολοκλήρωση του, γιατί θα έρθει ο Αυτοκράτορας να το επιβλέψει προσωπικά. Ο Λουκ Σκαϊγουώκερ βάζει σ' εφαρμογή το σχέδιο του για να σώσουν τον Χαν Σόλο από το μαφιόζο Τζάμπα Χατ με τη βοήθεια της Πριγκίπισσας Λέια, του Λάντο Καλρίσιαν, του Τσουμπάκα, του C-3PO και του R2-D2. Η Λέια μεταμφιέζεται σε κυνηγό επικηρυγμένων και απελευθερώνει τον Χαν από τον ανθρακίτη, αλλά την ανακαλύπτουν και την κάνουν σκλάβα του Τζάμπα. Ο Λουκ φτάνει σύντομα και αφήνει να τον πιάσουν. Τον ρίχνουν σε ένα λάκκο με το τέρας Ράνκορ, αλλά αυτός το σκοτώνει. Έτσι ο Τζάμπα τον καταδικάζει μαζί με τον Χαν και τον Τσουμπάκα να φαγωθούν από το τέρας Σάρλακ μέσα στην έρημο. Όμως ο Λουκ χρησιμοποιώντας τη Δύναμη, ελευθερώνεται από τα δεσμά του και ξεκινά μια μεγάλη συμπλοκή, στην οποία η Λέια πνίγει με την αλυσίδα που ήταν δεμένη τον Τζάμπα, ο Χαν κλοτσά τον Μπόμπα Φεττ προς το στόμα του Σάρλακ και ο Λουκ καταστρέφει το σκάφος του Τζάμπα.
Ενώ ο Χαν και η Λέια κατευθύνονται στο στόλο των επαναστατών, ο Λουκ τηρώντας την υπόσχεσή του επιστρέφει στον πλανήτη Ντάγκομπα, για να βρει όμως τον Γιόντα ετοιμοθάνατο. Ο Γιόντα λέει στον Λουκ πως δε χρειάζεται άλλη εκπαίδευση, αλλά για να γίνει πραγματικός Τζεντάι πρέπει ν' αντιμετωπίσει για δεύτερη φορά τον Νταρθ Βέιντερ. Στις τελευταίες του στιγμές, ο Γιόντα επιβεβαιώνει πως ο Νταρθ Βέιντερ είναι πραγματικά ο πατέρας του Λουκ και λέει στο νεαρό πως υπάρχει "ακόμα ένας Σκαϊγουώκερ". Στη συνέχεια εμφανίζεται το φάντασμα του Όμπι-Ουάν Κενόμπι, που του αποκαλύπτει πως ο "άλλος Σκαϊγουώκερ" είναι η δίδυμη αδελφή του Λουκ, και ο Λουκ με το ένστικτο του ανακαλύπτει πως είναι η Λέια. Ο Όμπι-Ουάν λέει στο νεαρό Τζεντάι πως, παρά τους δισταγμούς του να μονομαχήσει και πάλι με τον πατέρα του, το πεπρωμένο του είναι ν' αντιμετωπίσει ξανά τον Νταρθ Βέιντερ.
Ο Αυτοκράτορας φτάνει στο Άστρο του Θανάτου, όπου ο Βέιντερ του ανακοινώνει πως ο σταθμός μάχης είναι έτοιμος. Ακολούθως ο Αυτοκράτορας λέει στον Βέιντερ πως ο Λουκ δυνάμωσε, πως μόνο οι δύο τους μαζί θα καταφέρουν να τον στρέψουν στη σκοτεινή πλευρά της Δύναμης και πως ο ίδιος ο Λουκ θα έρθει να τον βρει. Η Επαναστατική Συμμαχία μαθαίνει για την ύπαρξη του νέου Άστρου του Θανάτου και σχεδιάζει να το καταστρέψει, πριν ολοκληρωθεί η κατασκευή του και γίνει πλήρως λειτουργικό. Ο Χαν ηγείται μιας ομάδας κρούσης για να καταστρέψει την γεννήτρια της ασπίδας του σταθμού μάχης που βρίσκεται στο δασωμένο φεγγάρι του Έντορ, επιτρέποντας σε μια μοίρα αστρομαχητικών να μπουν στην ατέλειωτη κατασκευή και να καταστρέψουν το σταθμό μάχης από μέσα. Η ομάδα κρούσης μαζί με τον Λουκ, ταξιδεύουν στον Έντορ με μια κλεμμένη αυτοκρατορική άκατο. Ο Βέιντερ αισθάνεται την παρουσία του Λουκ στην άκατο, αλλά τους αφήνει να περάσουν έτσι ώστε να πέσουν στην ενέδρα από τις αυτοκρατορικές δυνάμεις που τους περιμένουν στον Έντορ. Νιώθοντας την παρουσία του Βέιντερ, ο Λουκ φοβάται πως βάζει σε κίνδυνο την αποστολή.
Στον Έντορ, ο Λουκ και οι σύντροφοι του βρίσκουν μια φυλή πρωτόγονων, τους Ίγουοκς, και συνεργάζονται μαζί τους. Αργότερα, ο Λουκ αποκαλύπτει στη Λέια πως είναι δίδυμοι, πως ο Βέιντερ είναι ο πατέρας τους και πως πρέπει να φύγει για να τον βρει, γιατί πιστεύει ότι ακόμα υπάρχει το καλό μέσα του. Έτσι παραδίδεται στα αυτοκρατορικά στρατεύματα, για να τον πάνε στον Βέιντερ. Εκεί προσπαθεί χωρίς επιτυχία να πείσει τον πατέρα του να επιστρέψει από τη σκοτεινή πλευρά της Δύναμης και ο Βέιντερ μεταφέρει το γιο του στο Άστρο του Θανάτου, για να συναντήσει τον Αυτοκράτορα.
Ο Λουκ μαθαίνει από τον Αυτοκράτορα πως το Άστρο του Θανάτου είναι πλήρως λειτουργικό και πως άφησε τους επαναστάτες να μάθουν για την ύπαρξη του νέου σταθμού μάχης ώστε να πέσουν σε παγίδα. Στον Έντορ, οι επαναστάτες συλλαμβάνονται από τις αυτοκρατορικές δυνάμεις, αλλά οι Ίγουοκς επιτίθενται αιφνιδιαστικά με αποτέλεσμα να επικρατήσει χάος. Την ίδια στιγμή, ο Λάντο ηγείται του στόλου των επαναστατών από το Μιλένιουμ Φάλκον, αλλά οι επαναστάτες ανακαλύπτουν πως η ασπίδα του σταθμού της μάχης λειτουργεί πλήρως και ο αυτοκρατορικός στόλος τους περιμένει. Ο Αυτοκράτορας δελεάζει τον Λουκ να ενδώσει στην οργή του και στραφεί εναντίον του, ώστε να προσχωρήσει στη σκοτεινή πλευρά. Ο Λουκ αρχικά αντιστέκεται, αλλά τελικά ενδίδει και προσπαθεί να σκοτώσει τον Αυτοκράτορα, όμως μπαίνει στη μέση ο Βέιντερ, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει μονομαχία πατέρα και γιου. Ο Λουκ προσπαθεί απεγνωσμένα να πείσει τον πατέρα του ν' απαρνηθεί τη σκοτεινή πλευρά, όμως ο Βέιντερ, διαβάζοντας τη σκέψη του γιου του, ανακαλύπτει πως έχει και δεύτερο παιδί. Θέλοντας να χρησιμοποιήσει αυτήν την ανακάλυψη υπέρ του, απειλεί τον Λουκ πως αν δε στραφεί εκείνος στη σκοτεινή πλευρά, θα στρέψει τη Λέια. Εξοργισμένος ο Λουκ επιτίθεται στον Βέιντερ και τον κατατροπώνει, κόβοντάς του το δεξί χέρι. Εκείνη τη στιγμή επεμβαίνει ο Αυτοκράτορας, προτρέποντας τον Λουκ να σκοτώσει τον Βέιντερ και να πάρει τη θέση του στο πλευρό του. Ο Λουκ, όμως, βλέποντας πως το κομμένο δεξί χέρι του Βέιντερ είναι μηχανικό σαν το δικό του, αντιλαμβάνεται πως είναι κοντά στο ν' ακολουθήσει την τραγική μοίρα του πατέρα του και αρνείται να στραφεί στη σκοτεινή πλευρά της Δύναμης, λέγοντας στον Αυτοκράτορα πως είναι Τζεντάι "όπως ο πατέρας του πριν από αυτόν". Τότε με άγρια μανία ο Αυτοκράτορας επιτίθεται στον Λουκ, με κεραυνούς που δημιουργεί μέσω της Δύναμης, με σκοπό να τον σκοτώσει. Εκείνη τη στιγμή ο Νταρθ Βέιντερ, μην αντέχοντας να βλέπει το γιο του να υποφέρει και να κινδυνεύει να πεθάνει, σπάζει από πάνω του τα δεσμά της σκοτεινής πλευράς και επιτίθεται στον Αυτοκράτορα, πετώντας τον στο φρεάτιο του αντιδραστήρα, μια πράξη όμως που καταστρέφει το σύστημα υποστήριξης της ζωής του και τον καταδικάζει σε θάνατο. Στις τελευταίες του στιγμές, ο Άνακιν Σκαϊγουώκερ, εξιλεωμένος από τις αμαρτίες του, ζητά από τον Λουκ να του βγάλει την μάσκα, ώστε να κοιτάξει για μια έστω φορά το γιο του με τα δικά του μάτια. Αφού ομολογεί πως τελικά ο Λουκ είχε δίκιο, όταν έλεγε πως υπήρχε ακόμα το καλό μέσα του, πεθαίνει λυτρωμένος στα χέρια του γιου του.
Με τον Αυτοκράτορα νεκρό και τη Δύναμη να βρίσκεται υπέρ των επαναστατών, στον Έντορ η ομάδα κρούσης με τη βοήθεια των Ίγουοκς, ανατινάζει τη γεννήτρια της ασπίδας, επιτρέποντας στο στόλο των επαναστατών να εξαπολύσει μια τελική επίθεση στο Άστρο του Θανάτου και να καταστρέψει τον αντιδραστήρα του σταθμού μάχης. Μετά το τέλος της μάχης, ο Χαν λέει στη Λέια πως ξέρει ότι εκείνη αγαπάει τον Λουκ και προσφέρεται να αποτραβηχτεί. Εκείνη του αποκαλύπτει πως ο Λουκ είναι ο αδελφός της και φιλά τον Χαν. Το ίδιο σούρουπο, ο Λουκ κηδεύει τον πατέρα του, αποτεφρώνοντάς τον μαζί με την πανοπλία του. Την ώρα που οι Επαναστάτες γιορτάζουν την πτώση της Αυτοκρατορίας, ο Λουκ αγκαλιασμένος με την αδελφή του Λέια, βλέπει τα φαντάσματα του Όμπι-Ουάν Κενόμπι, του Γιόντα και του Άνακιν Σκαϊγουώκερ να τον παρακολουθούν.
Ο Σεμπάστιαν Σο υποδύεται τον Άνακιν Σκαϊγουώκερ, καθώς και το φάντασμά του, το 1983. Στην επανέκδοση του 2004 το φάντασμα του Άνακιν Σκαϊγουώκερ υποδύεται ο Χέιντεν Κρίστενσεν.
