Ο Ναός του Αγίου Αθανασίου είναι μεταβυζαντινή εκκλησία στους Μεταξάδες Έβρου. Βρίσκεται στην νοτιοανατολική πλευρά του χωριού και χτίστηκε πιθανόν γύρω στα τέλη του 17ου αιώνα.[εκκρεμεί παραπομπή] Αποτελεί έναν από τους τρεις μεταβυζαντινούς ναούς της περιοχής, από τους οποίους οι άλλοι δύο είναι ο Ναός Αγίου Αθανασίου που βρίσκεται στο Αλεποχώρι και ο Ναός Αγίου Παντελεήμονος στο Παλιούρι.[1]
Ιστορία
Σύμφωνα με άλλες πηγές, οι τοιχογραφίες του ναού δημιουργήθηκαν πιθανώς από κάποιον πρόσφυγα από την Κωνσταντινούπολη, πριν ή μετά την Άλωση, και πως ο ναός μπορεί να είναι πολύ παλαιότερος, από το 11ο αιώνα. Στοιχεία που επαληθεύουν τις εν λόγω χρονολογίες είναι εικόνα της Παναγίας από τον 15ο αιώνα και ο Σταυρός από τον 16ο αιώνα, τα οποία συνηγορούν στην μακραίωνη ιστορία της εκκλησίας που την συνδέει με την ιστορία του Βυζαντίου.[2]
Σήμερα αποτελεί σημαντικό μέρος των αγιογραφιών του έχει καταστραφεί από τη φθορά του χρόνου και από ανθρώπινες παρεμβάσεις, ενώ τοιχία του ναού άρχισαν να υποχωρούν και από την οροφή, όπου εισέρχονται νερά. Το 2020 επισκέφθηκε τον ναό κλιμάκιο του Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού για το έργο αποκατάστασης και αναστήλωσης των τριών μεταβυζαντινών ναών της περιοχής Μεταξάδων.[3][4] Το 2023 τα έργα εντάχθηκαν στο Ταμείο Ανάκαμψης.[5][6]
Αρχιτεκτονική
Η εκκλησία είναι ημιυπόγεια, εσωστρεφής και κανένα εξωτερικό γνώρισμα δεν φανερώνει την χρήση της ως χώρου θρησκευτικής λατρείας. Πρόκειται για οίκημα ορθογώνιο, στο οποίο ο επισκέπτης εισέρχεται από μια κλίμακα με βάθος 1,40μ. Ο Λαογράφος Γεώργιος Μέγας αναλύει τους λόγους που δικαιολογούν τις αρχιτεκτονικές επιλογές στα κτήρια αυτής της περιόδου, λέγοντας ότι η μορφή των εκκλησιών είναι αποτέλεσμα του φόβου των κατοίκων να μην προκαλέσουν το μένος των Οθωμανών, καθώς συχνά έπεφταν θύματα των γενίτσαρων και των ντελιμπάσηδων που λυμαίνονταν την περιοχή της Θράκης με εφαλτήριο την Κωνσταντινούπολη.[7]
Δείτε επίσης
Παραπομπές