Η Μονή Ευαγγελίστριας είναι γυναικεία Κοινοβιακή Μονή[2] που ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας. Βρίσκεται κοντά στο χωριό Δάφνη Καλαβρύτων και είναι χτισμένη στις παρυφές του βουνού Κορακοφωλιά, σε υψόμετρο 931 μέτρων, στα ΒΔ. του βουνού του Αγίου Μάμαντος[3]. Απέχει 46 περίπου χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα και 112 περίπου χιλιόμετρα από την Πάτρα.
Ιστορία
Η Μονή κτίστηκε, σύμφωνα με την παράδοση, τον 14ο αιώνα από δύο μοναχούς τον Κύριλλο και τον Ιερεμία αλλά δεν υπάρχει σχετική μαρτυρία επ' αυτού και ο κτήτοράς της παραμένει άγνωστος[4]. Οι αρχαιότερες τοιχογραφίες που υπάρχουν στη Μονή ανάγονται, σύμφωνα με ορισμένες απόψεις, στον 16ο αιώνα ενώ σύμφωνα με κάποιες άλλες είναι παλιότερες, ίσως μεταξύ 11ου και 13ου αιώνα[4]· το ίδιο συμπεραίνεται και από την έρευνα πάνω στην αρχιτεκτονική της μονής[4]. Από την παλιότερη διασωζόμενη σφραγίδα της Μονής του έτους 1679 που την χαρακτηρίζει ως Βασιλική, συμπεραίνουμε ότι παλιότερα υπαγόταν απευθείας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και ότι χτίστηκε πριν από την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως[5].
Οι σωζόμενες σφραγίδες του 1679 και του 1702 καθώς και το συνοδικό σιγίλιο του 1741 είναι οι παλιότερες απτές αποδείξεις της ύπαρξής της αλλά σίγουρα έχει ιδρυθεί προγενέστερα[4]. Παλιότερα ήταν ανδρώα μονή[4].
Το 1833 η Μονή καταργήθηκε με Βασιλικό Διάταγμα που ανακλήθηκε όμως ένα χρόνο αργότερα. Τελικά το 1854, κάτω από την πίεση ορισμένων κατοίκων της Δάφνης, που εποφθαλμιούσαν την παρουσία της Μονής, και με την δικαιολογία ότι η Μονή υπέθαλπε ληστές, με νέο Βασιλικό Διάταγμα η Μονή καταργήθηκε οριστικά[5][7].
Στα 1902 η εγκαταλελειμμένη[4] Μονή επισκευάστηκε με δαπάνη του Γεωργικού Συλλόγου Παΐων[2][8].
Δημογραφία
Το 1830 αναφέρεται στην απογραφή ως "Panagia tis Stesova" χωρίς μοναχούς ενώ σε αυτήν του 1835 αναφέρεται ως "Moni Evaggelistria", πάλι χωρίς μοναχούς[4]. Στην απογραφή 1848 - 1851 αναφέρεται ως διαλελυμμένη Μονή[4].
Σήμερα
Η Μονή, αφού έμεινε έρημη για περίπου 120 χρόνια, άνοιξε πάλι το 1979, αφού ανακαινίστηκε και εγκαταστάθηκε σε αυτή μία μοναχή, η Αδελφή Ανθούσα. Το Καθολικό της Μονής είναι αφιερωμένο στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και είναι το μόνο κτίσμα της που σώθηκε από την καταστροφή του 1826.
Γεώργιος Παπανδρέου, Ιστορία των Καλαβρύτων, επιμέλεια: Δημήτρης Σ. Αβραμίδης, Έκδοση της Κοινωφελούς Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτιστικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης και Ποιότητας Ζωής Δήμου Καλαβρύτων (ΔΕΠΑΠΟΖ), Καλάβρυτα 2011, Δεύτερη Έκδοση, σελ. 140-141. ISBN 978-960-89356-3-1 (α' έκδοση: 1928)
