Κιοπρουλού Φαζίλ Αχμέτ πασάς

Κιοπρουλού Φαζίλ Αχμέτ πασάς
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1635[1][2][3] Vezirköprü
Θάνατος	3  Νοεμβρίου 1676[2] Αδριανούπολη
Τόπος ταφής	Κωνσταντινούπολη
Χώρα πολιτογράφησης	Οθωμανική Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός
Οικογένεια
Γονείς	Köprülü Mehmed Pasha
Αδέλφια	Köprülü Fazıl Mustafa Pasha
Οικογένεια	Köprülü family
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχες	Μεγάλος Κρητικός Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	μεγάλος βεζίρης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (1661–1676) μπεηλέρμπεης της Δαμασκού
Σχετικά πολυμέσα

Ο Κιοπρουλού Φαζίλ Αχμέτ πασάς (τούρκικα: Köprülü Fazıl Ahmed Paşa, 1635 - 3 Νοεμβρίου 1676, γνωστός και ως και Αχμέτ Κιοπρουλής) ήταν Μεγάλος Βεζίρης, ο δεύτερος με αυτό το αξίωμα από την οικογένεια Κιοπρουλού. Διαδέχτηκε στη θέση τον πατέρα του, Κιοπρουλού Μεχμέτ, το 1661. Ο χαρακτήρας του ήταν εντελώς αντίθετος από αυτόν του πατέρα του. Στα 23 του πέρασε στην τάξη των καθηγητών (Müderris). Ως Μεγάλος Βεζίρης υπήρξε γενναιόδωρος, ελαττώνοντας τους φόρους, ενώ υπήρξε στην εποχή του προστάτης των τεχνών και των γραμμάτων.^[4][5] Από την άλλη ήταν σκληρός στον πόλεμο, ενώ οι καταχρήσεις του στο ποτό κατέστρεψαν την υγεία του. Πέθανε το 1676.

Μάχη του Σέντγκοτχαρντ

Η επιλογή του ως Μεγάλος Βεζίρης στη θέση τον πατέρα του το 1661, ήταν και η πρώτη φορά από την εποχή των Τσανταρλί (12ος αιώνας) που ένας γιος διαδεχόταν τον πατέρα του σε αυτή τη θέση.^[4] Λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του έλαβε μέρος στον Αυστρο-οθωμανικό πόλεμο του 1663–64 και στη μάχη του Σέντγκοτχαρντ (Szentgotthárd, 1 Αυγούστου 1664), στα σημερινά σύνορα Ουγγαρίας-Αυστρίας, στην οποία ο οθωμανικός στρατός ηττήθηκε κατά κράτος και υποχρεώθηκε να υπογράψει ειρήνη (Ειρήνη του Βάσβαρ).^[6][7] Η εμπιστοσύνη του σουλτάνου όμως παρέμεινε και το 1669 στάλθηκε στη Κρήτη εναντίον των Ενετών.

Η πολιορκία του Χάνδακα

Ο Θυρεός των Μεγάλων Βεζίρηδων

Ο Σουλτάνος τον απέστειλε στην Κρήτη μαζί με τον Παναγιώτη Νικούσιο.^[8] Φτάνοντας στην Κρήτη ξεκίνησε την πολιορκία του Χάνδακα, που ελεγχόταν από την Δημοκρατία της Βενετίας. Ύστερα από προδοσία των σχεδίων των πολιορκημένων, και των αδύνατων μερών του φρουρίου από τον Ανδρέα Βαρότση, ο Φαζίλ Αχμέτ επιτέθηκε στον προμαχώνα του αγίου Ανδρέα, όμως αρχικά αποκρούστηκε.^[9] Στη συνέχεια προσπάθησε να ανατινάξει τον προμαχώνα, μέρος του οποίου καταστράφηκε από την έκρηξη. Με υπόγειες στοές προσπάθησε να ολοκληρώσει την ανατίναξη αλλά πάλι δεν κατάφερε να πετύχει τον σκοπό του, ενώ στο μεταξύ στην Κρήτη έχει φτάσει και ο Φραντσέσκο Μοροζίνι, που κατάφερε αρχικά να επιφέρει πλήγμα στο στόλο των Οθωμανών. Ο Κιοπρουλού πρότεινε συνθηκολόγηση, αλλά οι πολιορκημένοι δεν δέχτηκαν.^[10] Οι Οθωμανοί κατασκεύασαν διώρυγα μέσω της οποίας επιτέθηκε στους πολιορκημένους.^[11] Στον Χάνδακα έφτασαν Γάλλοι για την υπεράσπισή του, οι οποίοι επιχείρησαν μία πρώτη έξοδο, που οδήγησε στον αφανισμό τους.^[12] Ο Μοροζίνι συγκέντρωσε τα γυναικόπαιδα στη νήσο Δία,^[13] ενώ οι πολιορκημένοι επιχείρησαν νέα έξοδο, υπό την ηγεσία του ιερομόναχου Ευγενικού του Σιναΐτου, η οποία υπήρξε επιτυχημένη, και έκανε τον Κιοπρουλού να προτείνει νέα συνθηκολόγηση, μέσω του Νικούσιου στον Μοροζίνι και τους κατοίκους.

Τόσο οι Κρήτες όσο και ο Μοροζίνι απέρριψαν αρχικά την πρόταση του Κιοπρουλού για παράδοση. Ο Μοροζίνι αντιπροτείνει τη διανομή της περιοχής. Ο Νικούσιος, που εκπροσωπούσε τον Κιοπρουλού, πληροφόρησε τον Μοροζίνι πως θα αφήσει στους Ενετούς τις νησίδες Σπιναλόγκα, Σούδα και Γραμβούσα. Ο Ευγενικός επιχείρησε νέα έξοδο, με ότι άνδρες είχαν απομείνει στην πόλη. Μετά από αυτή ο Μοροζίνι δεν επέτρεψε να πραγματοποιηθεί άλλη παρόμοια ενέργεια και παρέδωσε στον Κιοπρουλού τον σχεδόν ερειπωμένο Χάνδακα. Οι τελευταίοι κάτοικοι εγκατέλειψαν την πόλη και ο Κιοπρουλού εισέβαλε νικητής σε αυτή.^[14]

Δεύτερος Πολωνό-Οθωμανικός πόλεμος και θάνατος του

Μετά την επιτυχία του στην Κρήτη, ο Φαζιλ Αχμέτ εκστρατεύει εναντίον των Πολωνών, κατά τον Πολωνό-Οθωμανικό πόλεμο του 1672–1676. Τον Σεπτέμβριο του 1672 εισβάλει στην Ουκρανία (Αύγουστος 1672), πλάι στον σουλτάνο Μωάμεθ τον 4ο.^[5] Ο στρατός τους καταλαμβάνει, με τη βοήθεια και Τάταρων και Κοζάκων συμμάχων, το φρούριο στο Kamianets-Podilskyi.^[15] Ο στρατός της ένωσης των Πολωνών και των Λιθουανών, υπό τον Γιάν Σομπιέσκι (Jan III Sobieski) είναι μικρός για να τους αντιμετωπίσει και αναγκάζονται να συνθηκολογήσουν, υπογράφοντας την ειρήνη του Buczacz (Οκτώβριος 1672), που τους υποχρέωσε σε βαριά φορολογία. Η ένωση σχημάτισε νέο στρατό υπό τον Σομπιέσκι και επιτέθηκε εκ νέου κατά των Οθωμανών το 1673, σημειώνοντας σημαντικές νίκες. Ο Κιουπρουλού ηττήθηκε στο Κχοτίν και στο Λέμπεργκ. Οι Οθωμανοί όμως συνέχισαν να κρατούν τις θέσεις τους και τελικά στις 16 Οκτωβρίου του 1676 υπογράφεται η συνθήκη του Ζουβράνο, με την οποία λήγει ο πόλεμος.^[16] Στις 3 Νοεμβρίου του ίδιου έτους ο Μεγάλος Βεζίρης Φαζίλ Αχμέτ πεθαίνει. Ο θάνατός του οφείλεται σε παρενέργειες του αλκοολισμού από τον οποίο ήταν εθισμένος.^[4] Τη θέση του θα πάρει ο Μερζίφονλου Καρά Μουσταφά Πασάς.

Δείτε επίσης

• Κατάλογος Μεγάλων Βεζίρηδων

Παραπομπές

1. Faceted Application of Subject Terminology. 138235. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
2. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Koprulu-Fazil-Ahmed-Pasa. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
3. (Αγγλικά, Ιταλικά, Ιαπωνικά) opac.vatlib.it. 495/68913.
4. Εγκυκλ. Britannica
5. Encyclopedia of the Ottoman Empire, σ.315
6. Szilagyi Sándor:Szilágyi Sándor: A Magyar Nemzet Története – A szentgotthárdi csata, vasvári béke (Ιστορία του ουγγρικού έθνους - Μάχη του Szentgotthárd, Ειρήνη του Βάσβαρ) (Ουγγρικά)
7. Cross and Crescent ,POLITICAL AND MILITARY HISTORY, The Vasvár Peace (Αγγλικά)
8. Σάθας, σ.276
9. Σάθας, σ.278
10. Σάθας, σσ.282-283
11. Σάθας, σ.283
12. Σάθας, σ.284
13. Σάθας, σ.285
14. Σάθας, σ.286
15. [Bazhenov, L.; V. Solovey σχετικά με την ιστορία του κάστρου του Kamianets-Podilskyi Αρχειοθετήθηκε 2008-03-28 στο Wayback Machine.
16. Orest Subtelny, Ukraine: a history, σ.168

Βιβλιογραφία

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Κιοπρουλού Φαζίλ Αχμέτ πασάς

• Εγκυκλ. Britannica, 11η Έκδοση. (σχετικό άρθρο)
• Gábor Ágoston,Bruce Alan Masters, Encyclopedia of the Ottoman Empire [1]

Σχετικά με τη μάχη του Szentgotthárd

• Perjés Géza: A szentgotthárdi csata 1964, Szentgotthárd, helytörténeti, művelődéstörténeti, helyismereti tanulmányok, Szombathely 1981. ISBN 963-03-1192-5 (Ουγγρικά)

Σχετικά με την πολιορκία του Χάνδακα

• Κωνσταντίνος Σάθας, Τουρκοκρατούμενη Ελλάς