Ο Καζιμίρ Α΄ ο αποκαταστάτης (Kazimierz I Odnowiciel, 25 Ιουλίου 1016 - 19 Μαρτίου 1058) από τον Οίκο των Πιαστ ήταν δούκας της Πολωνίας και τυπικός (de jure) μονάρχης όλης της χώρας (1040-58).
Αποκλήθηκε ο αποκαταστάτης, επειδή κατάφερε να επανενώσει όλα τα μέρη τού Πολωνικού βασιλείου έπειτα από μία περίοδο αναστάτωσης. Επανέφερε τη Μαζοβία, τη Σιλεσία και την Πομερανία στο βασίλειό του. Δεν επέτυχε να στεφθεί βασιλιάς της Πολωνίας, κυρίως ένεκα εξωτερικών και εσωτερικών απειλών στην εξουσία του.
Βιογραφία
Ήταν ο μόνος γιος του Μιέσκο Β΄ Λάμπερτ της Πολωνίας και της αγίας Ριχέτσας των Ετσονιδών, κόρης τού Έτσο παλατινού κόμη της Λοθαριγγίας.
Θα πέρασε τη νεανική του ζωή στην Αυλή στο Γκνιέζνο. Για να μορφωθεί πήγε σε μία μονή το 1026. Σύμφωνα με μερικές παλαιές πηγές, αρχικά ήθελε εκκλησιαστική σταδιοδρομία· άφησε τη μονή το 1031.
Ο Μιέσκο Β΄ Λάμπερτ στέφθηκε το 1025 βασιλιάς της Πολωνίας, όταν απεβίωσε ο πατέρας του Μπολέσλαφ Α΄ ο Γενναίος. Οι γαιοκτήμονες όμως δεν ήθελαν μία δυνατή, κεντρική εξουσία, όπως αυτή τού Μπολέσλαφ Α΄ και έτσι υπήρχε τριβή στις σχέσεις τους. Οι δύο αδελφοί του Μπέζπρυμ και Όθων το εκμεταλλεύτηκαν και στράφηκαν εναντίον του: συμμάχησαν με τον Κορράδος Β΄ της Γερμανίας, ο οποίος επιτέθηκε στην Πολωνία και απέσπασε τη Λουσατία. Έτη χάους και συγκρούσεων ακολούθησαν: ο Μιέσκο Β΄ αναγκάστηκε να παραχωρήσει τον θρόνο στον Μπέζπρυμ το 1031 και έφυγε στη Βοημία. Εκεί ο Όλντριχ των Πρεμυσλιδών δούκας της Βοημίας τον φυλάκισε και τον ευνούχισε. Ο Μιέσκο Β΄ Λάμπερτ επέστρεψε και κυβέρνησε ένα μέρος του βασιλείου· τελικά ανέκτησε το βασίλειο και απεβίωσε το 1034 υπό ύποπτες περιστάσεις.
Κατά τη βασιλεία τού Μπέζπρυμ, ο Καζιμίρ Α΄ και οι αδελφές του κατέφυγαν με τη μητέρα τους στη Λοθαριγγία. Αναφέρεται ότι η Ριχέτσα είχε μαζί της το στέμμα και τα διάσημα του βασιλείου και τα παρέδωσε στον Κορράδο Β΄. Όταν απεβίωσε ο πατέρας του, ο Καζιμίρ Α΄ ήταν 18 ετών στην Αυλή τού Χέρμαν Β΄ αρχιεπισκόπου της Κολωνίας.
Η Μεγάλη Πολωνία εξεγέρθηκε εναντίον των ευγενών και τού καθολικού κλήρου· ο παγανισμός αποκαταστάθηκε για αρκετά έτη. Η περιοχή της Μασοβίας αποσπάστηκε και ένας τοπικός ηγεμόνας, ο Μιέτσλαφ έκανε δικό του κράτος. Όμοια έγινε και στην Πομερανία. Το 1037 ο Καζιμίρ Α΄ και η μητέρα του επέστρεψαν και προσπάθησαν να καταλάβουν το θρόνο. Αυτό απέτυχε από τους τοπικούς βαρόνους και τους παγανιστές λαϊκούς, έτσι οι δύο τους αναγκάστηκαν να φύγουν στη Σαξονία. Ο Καζιμίρ Α΄ επέστρεψε το 1038 στην Πολωνία και προσπάθησε να λάβει τον θρόνο με την επιρροή της μητέρας του. Πάλι απέτυχε και διέφυγε στην Ουγγαρία, όπου ο Στέφανος Α΄ τον φυλάκισε. Η χήρα Ριχέτσα παρέμεινα στη Γερμανία ως μοναχή και απεβίωσε το 1063.
Τότε ο Βρατίσλαος Α΄ δούκας της Βοημίας (γιος του Όλντριχ), επωφελούμενος από την εξασθένιση τού γειτόνου του, εισέβαλε στην Πολωνία το 1039. Η Μικρή και η Μεγάλη Πολωνία λεηλατήθηκαν σοβαρά, το Πόζναν κατελήφθη, το Γκνιέζνο λαφυραγωγήθηκε και ο Βρετίσλαβ Α΄ πήρε μαζί του τα λείψανα των Αγ. Άνταλμπερτ, Ράντιμ Γκαουντέντιους και των πέντε ερημιτών αδελφών. Κατά την επιστροφή του κατέκτησε μέρος της Σιλεσίας (Βρότσλαφ), κατέστρεψε θρησκευτικά κτήρια που είχε κτίσει ο Μιέσκο Α΄ κατά τον εορτασμό τού εκχριστιανισμού της Πολωνίας και λεηλάτησε τον τάφο εκείνου.
Οικογένεια
Νυμφεύτηκε π. το 1041 τη Μαρία Ντομπρονιέγκα των Ρουρικιδών, κόρη τού Βλαντίμιρ Α΄ μεγάλου πρίγκιπα τού Κιέβου και είχε τέκνα:
Πηγές
- Gesta principum Polonorum:The Deeds of the Princes of the Poles. Translated by Knoll, Paul W.; Schaer, Frank. Central European University Press. 2003.
Αναφορές σε πηγές